4.1 ontwikkeling van het leven op aarde mavo 3 2023-2024

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Ontwikkelingen van het leven op aarde

4.1 Ontwikkeling van het 

leven op aarde

Programma

• Start hoofstuk "Ordening"
• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 4.1
• Opdrachten maken 
  
• Afsluiting 
  

leerdoel

4.1.1 Je kunt een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen.

Sinds het ontstaan van de aarde zijn er allerlei soorten organismen ontstaan. Eerst ontstonden eencellige organismen. Hieruit hebben zich langzaam alle soorten ontwikkeld die wij nu kennen.

Ontwikkelingen van het leven op aarde

De aarde bestaat ongeveer:

• 4,6 miljard jaar
• dit is 4600 miljoen jaar

 de ontwikkeling van het leven op aarde

Na het bestaan van de aarde was het nog niet mogelijk om er te leven omdat het zo warm was. de eerste levensvormen waren eencellig en leefde in water.

Tijdbalk

De tijdbalk verdeelt de geschiedenis van de aarde in delen. Bekijk deze zelf en klik op de rode stipjes.

Ongeveer 4600 miljoen jaar geleden (4,6 miljard) ontstond de aarde.

Er was geen leven mogelijk. Hiervoor was het veel te heet (waarschijnlijk 400 graden Celsius).

1

Eerste bacteriën

3

Eerste eenvoudige vormen van leven

2

Zuurstof in de atmosfeer

4

Eerste eencellige planten

5

Eerste meercellige organismen

6

Eerste dieren

7

Eerste landplanten

8

Eerste landdieren

9

Eerste mensen (mensachtigen)

10

65 miljoen jaar geleden inslag van metorieten 

uitsterven

dino's

Ontwikkelingen van het leven op aarde

• Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap
  
• Hoe jonger de gemeenschappelijke voorouder in een stamboom zit, hoe verwanter groepen zijn.
  

Stambomen en verwantschap

Stamboom van het leven.

wat	Opdracht 1 t/m 9 maken
Hoe	lees de tekst van basisstof 4.1. Wil je meer uitleg bekijk dan na de slide "huiswerk" de filmpjes die toegevoegd zijn over het ontstaan van de aarde.
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	15 minuten; rustig overleggen mag.
Klaar	Opdrachten af? Ga aan de slag met flitskaarten en test jezelf online

Afsluiting

4.1.1 Je kunt een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen.

Bekijk de stamboom van apen en halfapen. Klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Met wie hebben de mensapen het meeste verwantschap?

1. halfapen
2. apen van de oude wereld
3. apen van de nieuwe wereld

17. Stamboom slangen.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 3
2. 1
3. 5
4. 7