Vragers en aanbieders H4 D1 + D2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vragers en aanbieders - H4 D2

Dali Janssen
Vrijdag 
8:30 - 9:30

Zelf doornemen

Het stuk flexibel + vast. 

Wat gaan we doen?

- Terugblik H4 deel 1 (10 min);
- Uitleg (10 min); 
- Oefenopdrachten alleen/samen (30 min); 
-  Opdrachten maken 4.12 t/m 4.26 (alle tijd die over is); 
- Afsluiting (5 min). 

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat het CAO is. 
- Je kunt uitleggen aan welke bepalingen je moet voldoen om werkloos te zijn. 
- Je kunt de verschillende werkloosheid benoemen + koppelen aan een bron.
- Je kunt effect van minimumloon en cao-loon bepalen op vraag en aanbod van arbeid. 
- Je kunt dit koppelen aan ruime en krappe arbeidsmarkt.

Planning komende weken

Week 1: Toetsbespreken & reflectie
Week 2: H3 herhalen & afmaken (3.13 t/m 3.20)
Week 3: Hoofdstuk 4 deel 1 (4.1 t/m 4.11 & deze les geeft Gijs)
Week 4: Meivakantie 
Week 5: Meivakantie 
Week 6:  Hoofdstuk 4 deel 2 (4.12 t/m 4.26)
Week 7: Hoofdstuk 4 deel 3 (4.27 t/m 4.41) 
Week 8: Hoofdstuk 5 deel 1 (5.1 t/m 5.11)
Week 9: Hoofdstuk 5 deel 2 (5.12 t/m 5.20) 
Week 10: Herhaling 
Week 11: Vragers en aanbieders H3 t/m H5 

Welke van de beweringen is waar?

1. Er is een overschot aan werknemers
2. Er is een overschot aan werkgevers
3. Er is een overschot aan werklozen
4. Vraag is meer dan aanbod

Wat is arbeidsmarkt?

1. Alle vraag en aanbod van arbeid.
2. Alle mensen die werk zoeken.
3. Mensen van 15 jaar tot pensioen die werken.
4. Alle vacatures bij werkgevers.

Vraag/aanbod arbeid?

1. Qa = werkgever , Qv = werknemer
2. Qa = werknemer, Qv = werkgever
3. Qa = loon, Qv = werknemer

Arbeidsmarkt

Er is vraag naar arbeid op de arbeidsmarkt.
Wie zijn de vragers op de arbeidsmarkt?

1. Bedrijven en Overheid
2. Werklozen
3. Werkende
4. Geen van alle

Vraag naar arbeid

OP een krappe arbeidsmarkt is er meer/minder werkloosheid dan op een ruime arbeidsmarkt.

1. Meer
2. Minder

Een tekort op de arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt is de vraag naar en het aanbod van arbeid bij elkaar. 

Voor sommige beroepen is er een tekort op de arbeidsmarkt.

Dat noem je een krappe arbeidsmarkt. Meer vraag dan aanbieders.

Waaruit bestaat de beroepsbevolking?

Waaruit bestaat de beroepsbevolking?

1. Mensen die een baan zoeken in de marktsector
2. Mensen die een baan hebben in de collectieve sector
3. Mensen die betaald werk hebben in de markt of coll sector
4. Mensen de betaald werk hebben of op zoek zijn naar een baan

Aanbod van arbeid

Een overschot op de arbeidsmarkt

Soms is het moeilijk om een geschikte baan te vinden

In zo’n situatie is er een overschot op de arbeidsmarkt. Meer aanbod dan vraag.

Dat noemen we een ruime arbeidsmarkt.

De arbeiders zijn homogeen.

1. Juist
2. Onjuist

Arbeidsmarkt (kenmerken)

De arbeidsmarkt is geen perfecte markt omdat hij minder flexibel is door:

• demografische factoren (zoals vergrijzing)
• stand van de economie (arbeid is een grote kostenpost voor bedrijven)
• invloed van de overheid (zoals het minimum loon) en werkgever- en werknemersorganisaties (zoals de CAO = Collectieve Arbeids Overeenkomst)
• het 'product arbeid' is niet homogeen (zoals kwaliteiten, opleiding en specialisatie)
• geen vrije toetreding (zoals opleiding) en uittreding (zoals ontslagrecht)
• arbeidscontract: vast/flexibel, tijdelijk/onbepaalde tijd en fulltime/parttime
• verplichte verzekeringen tegen ziekte, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en pensioen

Gevolg: flexibilisering van de arbeidsmarkt met ZZP'ers en zelfstandigen met personeel 

Samenvatting van de kenmerken. Zelf nog eens doornemen. Vooral vast en flexibel. 

Ook hier is een evenwicht te vinden...

Bijvoorbeeld:

Qa = 0,2L - 2

Qv = -0,2L + 8

L = ...?... per arbeidsjaar x €1.000

Qa = 0,2L - 2
Qv = -0,2L + 8
Bereken het evenwichtsloon

Evenwichtsloon berekenen

Qa = 0,2L - 2                   L: loon per arbeidsjaar x €1.000                         

Qv = -0,2L + 8                Evenwichtsloon: Qa = Qv

0,2L - 2 = -0,2L + 8 

0,4L - 2 = 8

0,4L = 10

L = 25 --> €25.000 (evenwichtsloon)

Evenwichtsloon

Waarheen verschuift de aanbodlijn?

1. toename beroepsbevolking door bijvoorbeeld migratie

2. verhogen pensioenleeftijd

1. Links
2. Rechts

Wat verschuift er met de volgende gebeurtenissen?

1. toename beroepsbevolking door bijvoorbeeld migratie

2. verhogen pensioenleeftijd

1. Vraaglijn
2. Aanbodlijn

Oorzaken verschuiving aanbodlijn

1. toename beroepsbevolking door bijvoorbeeld migratie

2. verhogen pensioenleeftijd

Tekst

Verschuift de aanbodcurve naar rechts of links?

Naar rechts of links? 
Bij 1: naar rechts
Bij 2: naar rechts

Minimum loon (effect)

Welke van de beweringen is waar?

1. Er is een overschot aan werknemers
2. Er is een overschot aan werkgevers
3. Er is een overschot aan werklozen
4. Vraag is meer dan aanbod

Welke van de beweringen is waar?

1. Er is een ruime arbeidsmarkt
2. Er is een krappe arbeidsmarkt

CAO

• Collectieve Arbeidsovereenkomst
• Een overeenkomst tussen werkgevers en werknemers over arbeidsvoorwaarden. 
• Alle bedrijven die onder een CAO vallen, moeten zich houden aan de regels van de CAO
• Werkgevers vertegenwoordigd door werkgeversorganisaties
• Werknemers vertegenwoordigd door vakbonden

Wat is een CAO?

1. Afspraken over het werk voor een individu
2. Afspraken over het werk voor een grotere groep
3. Een contract die je tekent

Er is met deze cao-loon een ruime arbeidsmarkt.

1. Juist
2. Onjuist

Werkloos

De werkloze beroepsbevolking bestaat uit:

1. alle 15- tot 75-jarigen die in Nederland wonen
2. die geen betaald werk hebben
3. maar wel recent naar werk hebben gezocht
4. en daarvoor direct beschikbaar zijn

Werkloosheid (soorten / oorzaken)

1. Frictie werkloosheid (de tijd tussen 2 banen)
2. Seizoen werkloosheid (seizoenafhankelijk zoals de horeca en recreatie)
3. Regionale werkloosheid (Randstad versus de rest van NL)
4. Conjuncturele werkloosheid (tijdelijk geringe bestedingen, deze vraag naar arbeid volgt de economische conjunctuur)
5. Structurele werkloosheid (structurele oorzaken zoals automatisering, mechanisering en verplaatsing naar het buitenland, deze vraag naar arbeid komt niet meer terug)

Een strandtent in de zomer gaat failliet en komt niet meer terug. Welke werkloosheid hoort daarbij?

1. Seizoens
2. Structureel
3. Regionaal
4. Conjunctureel

Aan de slag

Wat?  - Opdrachtenblad 4.4 
           - Opdrachten 4.12 t/m 4.26 

Hoelang? Tot 9:20 --> Dan bespreken opdrachten.

Hoe? Je mag met elkaar overleggen op een rustig praatniveau. 

Huiswerk? Maken 4.12 t/m 4.26 

Afsluiting

Leerdoelen: 

- Je kunt uitleggen wat het CAO is. 

- Je kunt uitleggen aan welke bepalingen je moet voldoen om werkloos te zijn. 

- Je kunt de verschillende werkloosheid benoemen + koppelen aan een bron.

- Je kunt effect van minimumloon en cao-loon bepalen op vraag en aanbod van arbeid. 

- Je kunt dit koppelen aan ruime en krappe arbeidsmarkt.

Volgende les: 
Vraag & aanbieders hoofdstuk H4 deel 3