5V T2 DNA herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Herhaling Thema 4 DNA

Belangrijke onderwerpen:

DNA technieken

transcriptie/translatie

genregultatie

uitlegvideo's:

DNA technieken: https://biologiepagina.nl/Videobiologie/dna-technieken.htm

transcriptie/translatie: https://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/transcriptiex.html

Bouw DNA

DNA is opgebouwd uit nucleotiden. 

A-T baseparing 2 H-bruggen

C-G base paring 3H bruggen

3' einde bevat OH- groep

5' einde bevat een fosfaat groep

DNA wordt afgelezen van 3'-> 5'

DNA replicatie (bespreek in tweetallen)

Binas 71D

volgende/leidende streng

RNA primer

helicase/DNA polymerase/ligase

3'-> 5'

Okazaki fragmenten

Welke van de onderstaande uitspraken is/zijn juist?

1. DNA wordt gelezen van 3' naar 5'
2. Nieuwe nucleotiden binden aan de 3' kant.
3. De leidende streng wordt gemaakt m.b.v. Okazaki fragmenten
4. een RNA primer is zowel op de leidende als volgende streng nodig

DNA technieken - PCR

BInas tabel 71M

Gelelektroforese

Techniek waarmee je DNA-fragmenten op grootte kunt scheiden

DNA Technieken (3)

DNA-fingerprinting

Vergelijken DNA van personen d.m.v. gelelektroforese.

Restrictie-enzym: herkent en knipt een specifieke nucleotidenvolgorde

Fragmenten worden door gelelektroforese gescheiden en vergeleken.

Van DNA naar eiwit

Stap 1: transcriptie

Van DNA naar pre-mRNA

Stap 2: RNA processing

Van pre-mRNA naar mRNA (functioneel of rijp mRNA)

Stap 3: translatie

van mRNA naar eiwit

Welk stuk RNA moet er bij de transcriptie van dit DNA gemaakt worden?

Kies de juiste. 

C

C

A

T

G

C

C

A

U

G

G

G

T

A

C

G

G

U

A

C

Transcriptie vindt plaats langs welke DNA streng?

1. coderende streng
2. template streng
3. leidende streng
4. matrijsstreng

Alleen in mitochondriën is het enzym DNA-polymerase-γ actief. Dit enzym
kopieert, controleert en repareert het mtDNA. Het gen voor dit enzym bevindt zich niet in de mitochondriën, maar in de celkern.
In een cel kunnen de volgende processen optreden:
1 replicatie; 2 splicing; 3 transcriptie; 4 translatie

Welke processen treden op en in welke volgorde om dit enzym te maken?

1. 2-3-4
2. 3-2-4
3. 3-4-2
4. 1-3-2-4

3' TACTGTCTGGAT 5' template/matrijs
5' ATGACAGACCTA 3' coderend

Welk RNA wordt op basis hiervan gemaakt?

1. 3' TACTGTCTGGAT 5'
2. 5' AUGACAGACCUA 3'
3. 5' UACUGUCUGGAU 3'
4. 3' UACUGUCUGGAU 5'

Komen introns of exons in het rijp mRNA terecht bij eukaryoten?

1. introns
2. exons
3. bij eukaryoten vindt geen splicing plaats, dus er zijn geen introns en exons

Optie: Vraag

Welke aminozuren worden aan elkaar gekoppeld op basis van dit stukje DNA? (Je hoeft geen rekening te houden met het startcodon.)

3' TACTGTCTGGTA 5' coderend

5' ATGACAGACCAT  3' template

Welke aminozuren worden aan elkaar gekoppeld op basis van dit stukje DNA? (Je hoeft geen rekening te houden met het startcodon.)
3' TACTGTCTGGAT 5' coderend
5' ATGACAGACCTA 3' template

Genregulatie

Andere manieren van genregulatie bij volwassen organisme

Volgende typen genregulatie worden besproken: 

1. - Activator & Repressor (transcriptiefactoren)
2. - Histonbinding & DNA-methylering 
3. - RNA-processing (splicing) 
4. - RNA-interferentie met miRNA

Genetische variatie - mutaties

Puntmutaties: substitutie / deletie / insertie

Genoommutatie: aantal chromosomen in de cel is veranderd.

Opdracht RNA i uitbeelden

1. Lees de context

2. vouw het transcript  tot een hairpin en plak de complementaire basen aan elkaar

3. 5' uiteinde is de sense streng, arceer deze 

4. dicer eiwit knipt ds RNA uit hairpin en vervolgens in micro RNA's van 4 baseparen

5. RISC neemt miRNA op verwijdert de sense streng en bindt aan de antisense

6. Bekijk welk (groen) mRNA molecuul kan binden aan het complex

- volledige binding, alle 4 basen complementair -> mRNA wordt afgebroken

- niet volledige binding, 3 of 4 basen complementair dan wordt het mRNA geblokkeerd 

Doe: welke strengen worden geblokkeerd cq afgeremd

Trisomie 21 kan zijn veroorzaakt door non-disjunctie tijdens meiose I of meiose II.
Nadat een bepaalde spermamoedercel meiose I en II heeft ondergaan is de verdeling van de chromosomen 21 over de vier gevormde spermacellen als volgt:
Wanneer heeft non-disjunctie plaatsgevonden?

1. Tijdens meiose I
2. Tijdens meiose II
3. Zowel tijdens meiose I als meiose II

Veranderingen in het DNA 

kunnen ook positief zijn. 

Door recombinatie en crossing-over ontstaat variatie.

Moderne biotechnologie

Klassieke biotechnologie 

Moderne biotechnologie

Recombinant DNA 

technologie: