Vormingsles 9 Voeding Beweging en Mentaal welbevinden

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vormingsles 9

Voeding

Beweging

Mentaal welzijn

Introductie 

Deze vormingsles gaat over voeding, 

Gezond en gevarieerd eten en voldoende bewegen is van essentieel belang om lekker in je vel te zitten. 

Maar waar moet je op letten? 

Ontbijt je voordat je naar school gaat?

ja

nee

Wat eet je als ontbijt?

Wat doe jij met de lunch?

1. Ik neem een lunch mee van huis
2. Ik eet liever niets tussen de middag
3. Ik koop wat op school
4. Als ik genoeg tijd heb ga ik naar de Mac

Wat eet je als lunch?

Wat eet je het liefste als
avondeten?

Vind jij van jezelf dat je gezond eet?

Ja

Nee

Tussenin

Heb je wel eens gehoord van de schijf van vijf?

Ja

Nee

De schijf van vijf

P

Het advies is om iedere dag uit elk vak de aanbevolen hoeveelheden te eten en volop te variëren. 

Het is verstandig om voedings-middelen die niet in de Schijf van Vijf staan te beperken.   

Producten zoals snoep en snacks, frisdrank en ook vleeswaren, witbrood, sauzen en kant-en-klare maaltijden zoals pizza's, staan niet in de Schijf van Vijf. Ze bevatten te veel suiker, zout of verzadigd vet, of te weinig vezels

Groente en fruit

Eet je genoeg groente en fruit per dag, dan heb je een lager risico op ziekten, zoals hart- en vaatziekten. Ook is er een verband tussen het eten van groene bladgroente en een lagere kans op suikerziekte. Dit geldt ook voor het eten van fruit. En natuurlijk krijg je veel goede voedingsstoffen binnen met groente en fruit. Denk aan vitamines, mineralen en vezels.

Oliën en vetten

Ons lichaam heeft vetten nodig. Maar je hebt onverzadigde en verzadigde vetten. 

Veel verzadigd vet in je voeding verhoogt je cholesterol. Dit verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Onverzadigd vet zorgt ervoor dat je lichaam cholesterol beter afvoert. Vervang daarom verzadigd vet in je voeding zoveel mogelijk door onverzadigd vet zoals olijfolie of zonnebloemolie.

Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel (proteïnes of eiwitten)

Eiwitten, ook wel proteïnen genoemd, zijn belangrijke bouwstoffen voor ons lichaam. Ze zijn van belang voor de samenstelling en het behoud van sterke botten en voor het herstel van de spieren na het sporten.

Kijk uit met vet vlees, bewerkt vlees en vleeswaren.  Deze staan dus niet in de Schijf van Vijf. Het gaat dan bijvoorbeeld om worst, ham, hamburger, gemarineerd vlees en spek.

Brood, graanproducten en aardappelen

Graanproducten en brood leveren veel energie en voedingstoffen, zoals vezel, eiwit, B-vitamines, ijzer en jodium.

Aardappelen zijn geen volkorenproducten, maar wel een prima aanvulling hierop. Ze leveren vezels en er zit onder andere vitamine C en vitamine B6 in.

Water, thee en koffie

Genoeg drinken is belangrijk voor je gezondheid (ca. 2 liter per dag). Je hebt voldoende vocht nodig, omdat je ook elke dag veel vocht verliest. 

Vocht is belangrijk bij de opname van voedingsstoffen in de darm, het transport van voedings- en afvalstoffen in het lichaam en het regelen van de lichaamstemperatuur.

Goed voor het milieu en je gezondheid!

Eet meer plantaardig en eet niet teveel vlees. Steeds meer mensen kiezen ervoor om meer plantaardig te eten. Meer plantaardig eten volgens de Schijf van Vijf houdt in dat je veel groente, fruit, volkoren granen, ongezouten noten en peulvruchten eet. Eet minder of geen vlees en genoeg, maar niet meer dan de aanbevolen porties, zuivel. Zo belast je het milieu niet meer dan nodig. En het is ook nog eens goed voor je gezondheid.

Ruimte buiten de Schijf van Vijf

Eet jij alleen maar producten die in de Schijf van Vijf staan? Vast niet. En dat hoeft ook niet. Als je voornamelijk uit de Schijf kiest, dan is er ook wat ruimte voor producten die niet in de Schijf van Vijf staan. Kies je moment, en geniet er dan ook echt van.

Wat weet jij over
suiker?

Welke producten, waar suiker in zit, eet jij regelmatig?

Wat drink jij gemiddeld op 1 dag? (vermeld ook de hoeveelheden)

Wat is suiker?

Suiker is een zoete stof die tot de koolhydraten behoort en van nature voorkomt in onder andere fruit, groente en melk. Suiker uit suikerbiet en suikerriet wordt ook wel kristalsuiker of tafelsuiker genoemd. In 1 gram suiker zitten 4 kilocalorieën.

Suiker bestaat uit glucose en fructose. Je lever verwerkt de fructose en glucose wordt opgenomen in je bloed. Het hormoon insuline zorgt ervoor dat de glucose in je weefsels terecht komt als energie voor je lichaam.

Suiker is niet per definitie slecht voor je lichaam, want je hebt energie nodig om te kunnen denken en bewegen. Krijg je te veel suiker binnen, dan kan dit wel slecht zijn voor je lichaam. Zo kan te veel suiker leiden tot overgewicht, diabetes, tandbederf, darmproblemen en vermoeidheid.

Kunstmatige zoetstoffen

Kunstmatige zoetstoffen lijken een goed alternatief te zijn voor geraffineerde suikers en natuurlijke zoetstoffen. Echter, de bijwerkingen van deze kunstmatige suikers zijn het risico gewoon niet waard. Deze namaak zoetstoffen kunnen symptomen veroorzaken die variëren van hoofdpijn en migraine tot gewichtstoename en zelfs gevaarlijkere aandoeningen. 

Een aantal voorbeelden van deze zoetstoffen zijn: Aspartaam, Acesulfaam, Cyclamaat, Neotaam, Saccharine, Splenda, Sorbitol, Sucralose, Xylitol. 

Natuurlijk kan je af en toe light producten nemen.

Maar let de hoeveelheid en hoe vaak. 

Frisdrank feiten

Frisdranken die suiker bevatten leveren calorieën. Een glas gewone frisdrank (250 ml) levert ongeveer 100 kilocalorieën. Dit komt neer op ongeveer 6,5 suikerklontjes per glas. Een blikje cola van 330 ml bevat meer dan 34 gram suiker. Dit zijn bijna 9 suikerklontjes.

Iedere dag een blikje suikerrijke frisdrank (330 ml) drinken, verhoogt je risico op diabetes type 2 met maar liefst 20%. En nee, dit is absoluut geen fabeltje.

Kerstviering

Over een paar weken is het alweer kerst!

Bij kerst denken we vaak aan lekker en gezellig eten met familie en vrienden.

Op school sluiten we het jaar altijd af met de kerstviering. Vaak neem je dan ook wat te eten of drinken mee naar school. Ga eens bedenken wat voor 'gezonde' kersttraktatie jij dit jaar gaat meenemen. Dit kan je samen doen of met een groepje. Het is natuurlijk wel de bedoeling dat je het helemaal zelf heb gemaakt!

Tips 

Op deze sites kan je inspiratie opdoen voor gezonde, makkelijke en lekkere recepten:

www.projectgezond.nl

www.paleo-lifestyle.nl

www.sue-food.nl

www.sharpsharp.nl

www.chickslovefood.nl

www.foodiesmagazine.nl/recepten/