Werkklimaat; zorg vi3o23a

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Werkklimaat

Boek Thieme, zorgverlening beroep en organisatie​

Module 4 werken in een zorgorganisatie hoofdstuk 2 werkklimaat

Wat gaan we leren vandaag?

• Je kunt uitleggen wat het belang is van een goed werkklimaat en meer aandacht voor een goed werkklimaat voor de verschillende betrokkenen in een zorgorganisatie.​
• Je kunt samenvatten wat de kenmerken zijn van een goed werkklimaat in een zorgorganisatie.​
• Je kunt samenvatten wat de invloed is van agressie en intimidatie op zorgverleners.​
• Je kunt uitleggen welke maatregelen de organisatie kan nemen om agressie en intimidatie te voorkomen.​
• Je kunt benoemen wat de rol van de organisatie en van jou is in het bewaken van goede arbeidsomstandigheden.​
• Je kunt benoemen hoe medezeggenschap vorm kan krijgen in een zorgorganisatie.

Wat is een werkklimaat?

Begrip werkklimaat

Onder het werkklimaat wordt verstaan: het geheel van materiële en immateriële omstandigheden waaronder het werk wordt gedaan.

Door die ontwikkelingen hebben zorgorganisaties, naast aandacht voor de kwaliteit van de zorg en behandeling, nu ook meer oog voor de kwaliteit van arbeid. 

Belang van een goed werkklimaat voor de zorgvrager

Goede werkomstandigheden zijn een voorwaarde om je werk goed te doen. Kwaliteit van zorg is dus alleen mogelijk als ook de kwaliteit van de arbeid goed is

Belang van een goed werkklimaat voor de verzorgende

Een goed werkklimaat zorgt ervoor dat je het werk met plezier doet. Het motiveert, stimuleert en zorgt voor arbeidstevredenheid. De stabiliteit in een team met een optimaal werkklimaat, is groter dan in een team zonder optimaal werkklimaat.

Kenmerken van een goed werkklimaat

Materiële werkomstandigheden: Materiële werkomstandigheden zijn de zaken die je nodig hebt voor de uitvoering van jouw werk als verzorgende.

Kwaliteit van de werkomgeving: Het gebouw waar je werkt, moet voldoen aan de eisen die gesteld worden aan een gezonde en veilige werkplek. 

Opdracht

Maak in zelfgekozen groepjes een woordweb waarin het werkklimaat centraal staat. 

Benoem wat voor jullie een goed werkklimaat is. 

(10 minuutjes)

Belang voor het werkklimaat voor zorgorganisatie 

Wanneer er binnen een zorgorganisatie een werkklimaat is dat te wensen over laat zal dat onder meer een negatief effect hebben op het ziekteverzuim: werknemers zijn vaker ziek dan wanneer er een optimaal (gezond) werkklimaat is. 

 Immateriële werkomstandigheden

Goede immateriële werkomstandigheden zijn net zo belangrijk als de materiële werkomstandigheden. Beide zijn nodig om je werk goed en met plezier te kunnen doen.

- Werkdruk

- Werkstress

- Deskundigheid op peil houden

- Goede samenwerkingsrelaties 

- Goede communicatie tussen leiding en verzorgenden

- Meebeslissen over je werk

Agressie en intimidatie

Er is sprake van agressie of intimidatie wanneer je verbaal of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen. 

 In de Nederlandse wetgeving staat dat de werkgever maatregelen moet nemen om de veiligheid van de medewerkers zoveel mogelijk te waarborgen.

Uitingen van agressie

Agressief gedrag uit zich op verschillende manieren:

verbale agressie;

fysieke agressie;

psychische agressie.

Wat zijn uitingen van verbale agressie?

Wat zijn uitingen van verbale agressie?

Verbale agressie uit zich door te schreeuwen, iemand uit te schelden, met woorden te bedreigen of zeer fel ergens over te discussiëren.

Fysieke agressie

Fysieke agressie uit zich in gedrag waarbij iets of iemand materieel of fysiek schade wordt aangedaan. Denk aan het vernielen van meubilair, schoppen, slaan, duwen en spugen, maar ook aan het neerschieten van iemand of steken met een mes.

Psychische agressie

Als je door iemand wordt gechanteerd, schriftelijk bedreigd of vernederd, dan gaat dat verder dan eenmalig agressief worden toegesproken (verbale agressie). Psychische agressie is dusdanig belastend dat je erdoor uit balans kunt raken en er niet meer van kunt loskomen.

Gezondheidsklachten door agressie

Enkele problemen die zich kunnen voordoen:

angstgevoelens;

slaapstoornissen;

buikpijn;

hoofdpijn;

moeheid;

psychosomatische klachten.

Wetgeving

In de Arbowet zijn regels opgenomen over het hanteren van agressie en intimidatie. Daarom zijn zorgorganisaties verplicht om maatregelen te nemen die problemen door agressie of intimidatie zoveel mogelijk moeten voorkomen. De organisatie moet daarvoor de risico's op dit gebied in kaart brengen met een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). Daarnaast moeten zij een plan van aanpak maken met maatregelen om agressie en intimidatie te voorkomen.

Ook het Burgerlijk Wetboek beschermt je als werknemer.

Voorkomen van agressie

• Maatregelen tegen interne agressie
• Maatregelen tegen externe agressie

Bespreek met studenten welke maatregelen zij al kennen om mogelijk toe te passen om agressie te voorkomen

Maatregelen tegen interne agressie

• Duidelijk zijn naar de eigen medewerkers 
• Stimuleren van het aanspreken van elkaar bij agressief gedrag.
• Goed communiceren over het beleid
• Aanstellen van een vertrouwenspersoon waar werknemers altijd bij terechtkunnen
• Instellen van een klachtencommissie waar medewerkers terechtkunnen met hun klachten over agressie
• Bijhouden van meldingen/klachten over agressie en intimidatie in de organisatie.
• Voorbeeldgedrag van leidinggevenden stimuleren.

Maatregelen tegen externe agressie

• Omgevingsfactoren 
• Organisatorische factoren
• Inrichtingsfactoren
• Personeelsfactoren
• Klantfactoren

Omgaan met agressie kun je leren

Agressief gedrag kun je niet altijd voorkomen. Je kunt wel leren er zo goed mogelijk mee om te gaan

• Melding Incidenten Medewerkers (MIM)

Veilig werken

Optimale arbeidsomstandigheden betekenen dat de veiligheid van de werknemer altijd gewaarborgd is. Het begrip 'veiligheid' is een abstract begrip: iedereen vult het op zijn of haar manier in. Wat de een in een bepaalde situatie veilig vindt, geldt absoluut als onveilig voor iemand anders. 

Bedrijfsnoodplan

In zorgorganisaties liggen veel gevaren op de loer. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een brand, een bedrijfsongeval met ernstig gewonden of lekkage van gevaarlijke stoffen. Daarom wordt er voortdurend aandacht besteed aan preventie van calamiteiten.

 

Elke zorgorganisatie moet een calamiteitenplan (of bedrijfsnoodplan) hebben. Daarin staat hoe je moet handelen in geval van nood, wie verantwoordelijk is en welke onderlinge taakverdeling er is.

Bedrijfsnoodplan 

Medezeggenschap

Medezeggenschap betekent dat je als verzorgende invloed kunt uitoefenen op het beleid van de organisatie en op de uitvoering daarvan. Meepraten en meebeslissen over en in je werk is belangrijk voor een goed werkklimaat, goede kwaliteit van zorg en het gevoel dat je serieus genomen wordt. 

Vormen van medezeggenschap

• Ondernemingsraad
• Leerlingen- of studentenraad
• Adviesraden zorgprofessionals

Het werkklimaat is het geheel aan immateriële omstandigheden waaronder het werk wordt gedaan.

1. Juist
2. onjuist

Het werkklimaat kan door iedereen verschillend worden ervaren.

1. Juist
2. Onjuist

Een goed werkklimaat is voor meer belangrijk dan alleen voor de werknemers.

1. Juist
2. Onjuist

Een beetje stress op je werk is normaal.

1. Juist
2. Onjuist

Ongeveer een kwart van de werknemers in Nederland heeft last van burn-outklachten.

1. Juist
2. Onjuist

Als je last hebt van stress kan het zinvol zijn om met de bedrijfsarts te gaan praten.

1. Juist
2. Onjuist

Psychische agressie is een extreme vorm van verbale agressie.

1. Juist
2. Onjuist

De zorgorganisatie is verplicht om maatregelen te nemen tegen agressie.

1. Juist
2. Onjuist

De ondernemingsraad van een zorgorganisatie heeft onder andere een initiatief- en een informatieplicht.

1. Juist
2. Onjuist

Wat hebben we vandaag geleerd?

-  Je kunt uitleggen wat het belang is van een goed werkklimaat en meer aandacht voor een goed werkklimaat voor de verschillende betrokkenen in een zorgorganisatie.​

- Je kunt samenvatten wat de kenmerken zijn van een goed werkklimaat in een zorgorganisatie.​

- Je kunt samenvatten wat de invloed is van agressie en intimidatie op zorgverleners.​

- Je kunt uitleggen welke maatregelen de organisatie kan nemen om agressie en intimidatie te voorkomen.​

- Je kunt benoemen wat de rol van de organisatie en van jou is in het bewaken van goede arbeidsomstandigheden.​

- Je kunt benoemen hoe medezeggenschap vorm kan krijgen in een zorgorganisatie.