9.1 Trillingen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Vandaag

9.1 Trillingen

• Administratie & Huiswerk in SOM
  
• Hoe ontstaan trillingen?
• Uitleg 9.1
• Zelf lezen 9.1

• Zelfstandig werken
  
• Vragen / Werken aan
    verslag PO?

Samen werken aan een rustige gezellige sfeer

• Stil als een ander aan het woord is.
   Laat iedereen uitpraten
   De docent of degene die de beurt heeft
• Niet schreeuwen, roepen, hard praten
• Heb een beetje geduld: Soms wordt je vraag pas beantwoord
   na een blokje uitleg.
   

Nooit! 
Geluid uit telefoons   /   Oordopjes in 

Gooien   /   Eten/drinken
Mutsen op   /   Jassen aan 

Mutsen op   /   Tassen op tafel

Regels van orde

1e keer:  Waarschuwing --> Maximaal 3 namen op het bord

2e keer: Kleine schrijfopdracht op de gang

3e keer: Eruit, naar Loket 21

Nooit! 

Geluid uit telefoons   /   Oordopjes in 
Gooien
Eten/drinken 

Mutsen op   /   Jassen aan   /     Tassen op tafel  

Leerdoelen 9.1

• de eigenschappen van trillingen kennen
• met de grootheden trillingstijd, frequentie, uitwijking en amplitude
    werken
• een oscilloscoop kunnen aflezen (komt volgende les)

Trillingen
Wat weet je nog?

Concepten, Formules, Grootheden, Eenheden, ...

Overleg met je buur en formuleer een 
heldere, correcte, complete verklaring voor:

Hoe en waarom ontstaat een trilling? (b.v. in een veer)

Gebruik enkele van de woorden:

kracht        uitwijking         massa          tegengesteld         systeem          traagheid         terugdrijven     

snelheid         richting          evenwichtsstand  

versnelling        positie           afremming   

Mijn antwoord

Een trilling ontstaat wanneer een massa in een systeem zit waarin er een kracht is die hem terugdrijft naar één positie,
de evenwichtsstand.
Als de massa een uitwijking heeft t.o.v. de evenwichtsstand, dan krijgt hij een versnelling en hij stopt niet bij de evenwichtsstand, door zijn traagheid, maar schiet door en wordt afgeremd en weer teruggedreven. Enz.

Of in termen van energie!

Als er een veld van
potentiële energie is
waar een minimum in zit,
dan zal een massa gaan trillen
rond dit minimum,
tenzij de massa stil ligt
in het minimum (E_tot = 0).

​2​​1​​C⋅u​2​​

​2​​1​​m⋅v​2​​

E​tot​​=3J

Waarom overal trillingen?

Dus waarom zijn er overal trillingen in de natuur?

Zelfstandig lezen

10 min. alleen & in stilte

Lees in je boek blz:
64 t/m 67

• Schrijf vragen op
• Maak een samenvatting

Niet alle periodieke bewegingen zijn trillingen!

T

T : trillingstijd (s)    = 1/f

f  : frequentie (Hz) = 1/T

A : amplitude (maximale uitwijking) (m, cm, V)

T

Fase: Hoeveel periodes (T) ben je verwijderd van de eerste keer dat de trilling in positieve richting door de evenwichtsstand ging.  ==> 

Gereduceerde fase:
'deel van de fase achter de komma' ==>  

0≤ϕ​red​​<1

ϕ=​T​​t​​

Zelfstandig werken

eerste 5min. alleen & in stilte

            Maak opgaven 1 t/m 4

of werk aan het verslag van het PO

Vandaag

9.1 Trillingen - deel 2

• Administratie & Huiswerk in SOM
  
• Korte Quiz
• Uitleg 9.1 - deel 2
• Zelf lezen 9.1 - deel 2

• Zelfstandig werken
    opgaven afmaken
• Vragen / Werken aan
    verslag PO?
• Tijd over: Spelen met
    een sinus
  
  

Samen werken aan een rustige gezellige sfeer

• Stil als een ander aan het woord is.
   Laat iedereen uitpraten
   De docent of degene die de beurt heeft
• Niet schreeuwen, roepen, hard praten
• Heb een beetje geduld: Soms wordt je vraag pas beantwoord
   na een blokje uitleg.
   

Nooit! 
Geluid uit telefoons   /   Oordopjes in 

Gooien   /   Eten/drinken
Mutsen op   /   Jassen aan 

Mutsen op   /   Tassen op tafel

Regels van orde

1e keer:  Waarschuwing --> Maximaal 3 namen op het bord

2e keer: Kleine schrijfopdracht op de gang

3e keer: Eruit, naar Loket 21

Nooit! 

Geluid uit telefoons   /   Oordopjes in 
Gooien
Eten/drinken 

Mutsen op   /   Jassen aan   /     Tassen op tafel  

Leerdoelen 9.1

• begrip van wat een trilling is/hoe hij ontstaat
• de eigenschappen van trillingen kennen
• met de grootheden trillingstijd, frequentie, uitwijking en amplitude
    werken
• een oscilloscoop kunnen aflezen 

Het aantal trillingen per seconden noem je de .... ?

1. Trillingstijd
2. Golflengte
3. Frequentie
4. Veerconstante

Welke twee grootheden geven samen alle belangrijke eigenschappen van een harmonische trilling?

1. De frequentie en de tijd.
2. De amplitude en de tijd.
3. De amplitude en de trillingstijd.
4. De frequentie en de trillingstijd.

Een voorwerp doet 25 trillingen in 2,0 minuten. Hoe groot is de frequentie van deze trilling?

1. f = 120 / 25 = 4,8 Hz
2. f = 25 / 120 = 0,21 Hz
3. f = 2,0 / 25 = 0,08 Hz
4. f = 25 / 2,0 = 13 Hz

De fase is het aantal trillingen (T) dat is uitgevoerd sinds

1. t = 0
2. de eerste top
3. de trilling begonnen is
4. eerste keer door evenwichtsstand in positieve richting

De gereduceerde fase is bijna hetzelfde als de fase, maar de waarde

1. 0 ≤ fase_red < 2π
2. 0 ≥ fase_red > 2π
3. 0 ≤ fase_red < 1
4. 0 ≥ fase_red > 1

Telefoon
terug in je tas!

a.j.b.

Zelfstandig lezen

5 min. alleen & in stilte

Lees in je boek blz:
69 t/m 70

• Schrijf vragen op
• Maak een samenvatting

De scherm van een oscilloscoop is meestal verdeeld in 10 bij 10 vakken. 

- Met de tijdbasis kan je de tijd per div. (= hokje) instellen (horizontale as)

- Met de gevoeligheid wordt de verdeling van de verticale as ingesteld.

Oscilloscoop

academo.org

Oscilloscoop

Op een oscilloscoop stel je de tijdbasis en gevoeligheid in. 

De tijdbasis is de tijdschaal op de horizontale as van het scherm. 

De oscilloscoop hiernaast is ingesteld op 5ms/div. 

Dat betekent 5ms per vakje

Wat meet de oscilloscoop

Hiernaast kun je aflezen bij de tijdbasis dat deze 10 ms/div is.

Dus ieder hokje (opzij) is 10 ms (10 milli seconde)

Als je gaat rekenen moet je hier nog wel seconde van maken 

(dus 3 stapjes = 10 => 1 =>  0,1 = 0,01 s)

Berekening

De tijdbasis is ingesteld op 0,50 ms/div

Dit betekend dat elk hokje een tijd weergeeft van 0,5 ms = 0,0005 s

Een golf telt 4 hokjes breed (één volledig op en neer gaande golf)

De trillingstijd van 1 golf is dus 4 x 0,0005 s =

0,0020 s

De frequentie = 1 / 0,002 =  500 Hz

Zelfstandig werken

eerste 5min. alleen & in stilte

            Maak opgaven 5 t/m 8

of werk aan het verslag van het PO

Tijd over?

Spelen met een sinus ...

https://www.desmos.com/calculator/gb96zqag1b?lang=nl

Onderzoek     y=sin(x)

Wat is de amplitude (A)?
                                             Wat is de trillingstijd (T) en frequentie (f=1/T)?

            Hoe pas je de amplitude aan?

             Hoe pas je de frequentie aan?

                                                    Maak een sinus die een frequentie van 1Hz heeft!