GZB hersenen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Zorgvragers met aandoeningen aan het zenuwstelsel

Hersenaandoeningen

• CVA
  
• Meningitis en encefalites 


• Hersentumor
  
• Hersentrauma
  
• Intercraniële druk

Algemene verpleegkundige zorg bij zorgvrager met een aandoening aan de hersenen

• Stoornissen bewustzijn
  
• Slikstoornissen
  
• Wondjes
  
• Stoornissen in spraak/taalbegrip (afasie, apraxie)
  

Specifieke verpleegkundige zorg bij hersenaandoeningen.

ABCDE-methode

EMV-score

AVPU-score

Glasgow-comaschaal

FAST

Pupilcontrole: (de D van ABCDE-methode

MRC

Wat zijn vpk- aandachtspunten/ observaties bij een CVA?

Observaties bij een CVA

Vitale functies goed in de gaten houden

- je kan de ABCDE methodiek gebruiken

Observeer en controleer uitvalsverschijnselen

- AVPU, EMV-score, Glasgow-comaschaal

- slikreflex, spraak, spierkracht

• Prikkelarme omgeving
  
• Bedcomplicaties 
  
• Onrust
• Mobiliteit
• Voeding / vocht
• Mondverzorging
• Cognitieve problemen

Aandachtspunten CVA: 

Verpleegkundige zorg bij een zorgvrager wordt gegeven bij:

1. Slikproblemen
2. ADL-zelfstandigheid
3. Mondverzorging
4. Cognitieve problemen

Met welke disciplines werk je als VPK samen rondom een zorgvrager met een CVA?

Revalidatie na CVA

Multidisciplinair

Revalidatie na CVA (verpleegkundige rol)

Algemeen:

- Multidisciplinair

- Gericht op zelfstandig functioneren

- Aandacht voor psychologische aspecten

- Motiveren

- Ondersteunen

- Begeleiden

- Observeren

          - wat kan de zorgvrager nog

          - wat lukt niet

Verpleegkundige zorg bij meningitis en encefalitis

Goede verpleegkundige anamnese:

- Misselijk/braken

- Bewustzijn

- Pijn

-Nekstijfheid

- Huid 

Prikkelarme omgeving

Combineer zorg activiteiten

petechiën

Hoe vaak moet je de ABCDE-methodiek uitvoeren bij een zorgvrager met een ontsteking aan de hersenen?

1. elk uur
2. om de 4 uur
3. om de 6 uur
4. om de 3 uur

Hoe meet je of iemand last heeft van nekstijfheid?

Hersentumor

Signaleer complicaties (bloeding)

Monitoren ademhaling

Observeer en begeleidt bij voeding en vochtintake

Begeleidt rondom psychische onrust

Hersentrauma

Monitoren vitale functies en bewustzijn

Pupilgrote, pupilreflex

Observeren misselijkheid, ademhaling, vochtbalans

Intracraniële druk 

Controle bewustzijn

Observeren misselijkheid, braken

Pupilcontrole

Controleren bewustzijn

Standaard vpk zorg/ aandachtspunten bij een zorgvrager met een aandoening aan de hersenen

Revalidatie na CVA

Pupilcontrole

AVPU-score

EMV-score/ Glasgow-comaschaal

ABCDE-methode

Prikkelarme omgeving

Rustige communicatie

Slikproblemen

Bedcomplicaties

Onrust

Multidisciplinair

Zelfstandig laten functioneren

                 Parkinson

Anatomie/fysiologie

Symptomen, oorzaken en gevolgen

Behandeling

Verpleegkundige zorg

Wat is de ziekte van Parkinson?

1. Een chronische hartziekte
2. Een chronische longziekte
3. Een chronische hersenziekte

1. Leg met behulp van dit plaatje uit wat fysiologische oorzaak is van Parkinson
2. Zoek op waardoor Parkinson kan komen (oorzaak)
3. Wat kan jij als verpleegkundige doen om bewoners/patiënten/cliënten met Parkinson te ondersteunen?

De ziekte van Parkinson

-Progressief

-Centraal zenuwstelsel

-Dopamine 

- Acetylcholine 

Komt voor bij ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking

Begint over het algemeen tussen de 45 en 65 jaar

Sluipend begin en diagnose kan soms jaren duren

Neurotransmitter

Neurotransmitters

Liggen in de zenuwuiteinden

Communicatie tussen zenuwen

Dopamine stimuleert de zenuwen 

Acetylcholine heeft een remmende werking

De symptomen ontstaan door een disbalans 

in deze neurotransmitters

Oorzaken

- Misvormd eiwit

- Erfelijkheid 

- 6 genen bekend die de ziekte kunnen veroorzaken (hierbij ook een misvormd eiwit)

- Vergiftiging, voorbeeld is mangaanvergiftiging

- Te weinig dopamine in het Substantia Nigra (zwarte substantie)

- Zwarte kleur komt van de dopamine

- Na overlijden minder zwart, dus minder dopamine

Parkinsonisme 

Geen dopamine tekort

Door hersenschade dezelfde klachten

- Encefalitis 

-Lues cerebri= infectie hersenen door Lues

- Arteriosclerosis cerebri= kleine vaten dicht door verkalking, dus minder zuurstof, hersencellen sterven af, er zijn infarcten.

- Degeneratieve cerebrale aandoeningen=  Dementie

- Anoxemie= zuurstof gebrek

-Reageert niet op anti-parkisonmedicatie  

NIET hetzelfde als

Verloop van Ziekte van Parkinson

1.  Eenzijdige, lichte symptomen
2. Tweezijdige symptomen, geringe motorische handicap
3. Volledig ontwikkeld ziektebeeld, nog wel (beperkte) arbeidsgeschiktheid
4. Invaliderend ziektebeeld, moeite met zelfstandig lopen en staan
5. Alleen met veel hulp lopen en staan, toenemend bed- en rolstoelgebonden

Zeer hulpbehoevende zorgvrager. Beperking in het motoriek, maar zeker ook uiterlijke en geestelijke gevolgen, wat kan leiden tot een sociaal isolement.

Wat zijn symptomen die jij hebt gezien/denkt te zien bij iemand met Parkinson?

Symptomen

- Tremoren

- Tijdens slaap geen tremoren

-  Emoties verergeren tremors

- Akinesie=

- Moeite met stoppen en starten van bewegingen

-Freezing (gevolg van medicatiegebruik)

- Rigiditeit = stijfheid

-Kenmerkende beweging = 

duim en wijsvinger tegen elkaar aanwrijven.

Vegetatieve klachten

- Slikproblemen

- Speekselvloed / droge mond (t.g.v. medicatie)

- Oogproblemen 

- Slaapproblemen

- Reuk is verminderd

- Nachtelijk transpireren/ minder transpireren

- Overmatige talkafscheiding, vettige huid

- Mictieproblemen

-Obstipatie 

Psychische verschijnselen

Depressie

Angststoornissen

Vertraging van de geestelijke activiteit

Geheugenproblematiek

Oriëntatie- en overzichtsproblemen

Concentratieproblemen

Nachtelijke verwardheid (t.g.v. medicatie)

Behandeling

Medicamenteus

Chirurgisch

Paramedisch

Medicatie

- Levodopa:

               Madopar

               Sinemet

- Anticholinergica

- Amantadine (Symmetrel)

- Dopamine-antagonisten

- Selegeline (Eldepryl)

 Paramedisch

- Fysiotherapie

- Logopedie

- Ergotherapie

Chirurgisch

- Hersenoperatie

Behandeling

(van de symptomen)

Diagnose:

Neuroloog kijkt naar het klinische beeld en ziekte verloop.

Hersenscan om eventueel andere oorzaken te vinden.

Bijwerkingen medicatie

Levodopa, dopamine-agonisten en selegeline: overmatig bewegen, misselijkheid, orthostatische hypotensie, vieze smaak, verhoogd lipido, verwardheid.

Anticholinergica: droge mond, obstipatie, wazig zien, mictieproblemen, geheugenproblemen en verwardheid

Amantadine: misselijkheid, droge mond, orthostatische hypotensie, obstipatie, nervositeit en slapeloosheid

Wat doe jij als
verpleegkundige?

Verpleegkundige zorg

- Houdingen/ beweging

- Spraak

- Huidverzorging

- Slikproblemen

- Voeding

- Maskergelaat

- Medicatie

- Wisselende zorgvraag

- Problemen in de seksualiteitsbeleving

- Psychosociale begeleiding

https://padlet.com/tessademunnik/4p9l0x1f6hbfxceo

Verwerkingsopdracht 

VVT-deel 1, pagina 234

Maak vraag 1 t/m 6