Klas AH2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H5 blz.156      De zinnen......

Je weet uiteraard wat een zin is. Maar dat een zin ook een naam heeft? Dat wist je vast nog niet!

Deze les ga je leren wat enkelvoudige zinnen en samengestelde zinnen; hoofd- en bijzinnen zijn. We beginnen bij het begin, de enkelvoudige zin.

Huiswerk

H5 Grammatica zinsdelen: enkelvoudige en samengestelde zinnen: hoofd- en bijzinnen blz.156 of online

Maak: startopdracht+ opdracht 1

Online of in je schrift

Theorie

Een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm.

Nog wat voorbeelden.
De persoonsvorm is steeds onderstreept: 

Mijn telefoon gaat om de haverklap.

Ik ren me rot naar alle lokalen.

De vrijdag is echt te lang.

Morgen moet ik trainen voor voetbal.

Wat is de hoofdzin? Mensen lachen vooral, omdat ze aardig willen doen.

1. Mensen lachen vooral
2. omdat ze aardig willen doen

Huiswerk

1. Pak je boek op blz.156

2. Doe mee

3 Vul een antwoord in

4. Geef aan hoe je aan het antwoord bent gekomen

Wat valt je op aan de pv in de zin?:
Ik zal de afwas met de hand moeten doen, want de machine is defect.

Is de zin enkelvoudig of samengesteld?
Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

persoonsvormen + enkelv of sameng.
Zes studerende kinderen kunnen een behoorlijke kostenpost vormen voor ouders.

PV + soort zin
Volgens sommige theorieën is de oudste de slimste, maar dat is achterhaald.

pv+ soort zin?
Hoewel de oudste thuis wel eens de baas kan spelen, wordt hij op zijn school vaak gecorrigeerd door andere kinderen.

pv+ soort zin?
Soms komt een deel van de opvoeding neer op de oudste van het gezin.

1. komt, enkelvoudige zin (E)
2. komt, neer op, samengestelde zin (S)
3. neer op, E
4. komt, S

pv+ soort zin?
Toch zou het oudste kind niet willen ruilen met zijn broertjes of zusjes, omdat het zich erg gewaardeerd voelt.

1. zou, enkelvoudige zin (E)
2. voelt, S
3. zou+voelt, E
4. zou+voelt, S

samengestelde zinnen

hoofdzinnen + bijzinnen

Ik .......heb nooit geld bij me, omdat ik mijn pinpas gebruik.

ow+pv wel of niet naast elkaar.

hoofdzin: altijd /  bijzin: kan wat tussen

Opdracht 2 blz.157

Samengestelde zinnen

Geef aan of de zin bestaat uit:

1. hoofdzin+hoofdzin (H+H)

2. hoofdzin + bijzin (H+B) of (B+H)

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

Opdracht 2 blz.157

Samengestelde zinnen

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

ow+pv wel of niet naast elkaar?

hoofdzin: altijd 

bijzin: kan wat tussen (bv. het woordje niet)

H+H of H+B of B+H
Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen minder gemotiveerd.

Zin 4
Daniël had..

Zin 5
Denk je...

Zin 6
Honderden jongeren...

Aan de slag!

Maak opdracht 2 blz.157 

Opdracht 2 blz.157
zin 3: Als ik ....

Welke manieren kun je gebruiken om de persoonsvorm te vinden?

Voorkennis:

• Je moet weten hoe je de persoonsvorm vindt.
  
• Je moet weten hoe je het onderwerp vindt.
  

Haal uit de twee zinnen de persoonsvorm.
1. Ik eet een boterham.
2. Ik zit de hele dag op Twitter.

Hoeveel persoonsvormen zitten er in elke zin? 1. Ik retweet nooit. 2. In de avond moet ik mijn telefoon inleveren.

Bedenk nu zelf een enkelvoudige zin en benoem de persoonsvorm.

Zoek in de zin de persoonsvormen en de onderwerpen. Mieke bakt een taart en Petra helpt haar moeder.

Hoofdzin + bijzin

hoofdzin: pv staat voor in de zin: op de eerste of tweede plaats

bijzin: pv staat vaak achter in de zin

Omdat ik mijn pinpas gebruik, heb ik nooit geld bij me.

Wat is het verschil tussen een hoofd- en een bijzin?

Samengestelde zinnen

nevenschikking : HZ naast elkaar

Chyril heeft getennist en ze loopt nu naar huis.

onderschikking: HZ + BZ 

Chyril heeft besloten dat zij contant geld meeneemt.

De specialisten hebben veel kennis en lossen veel misdaden op.
nevenschikking of onderschikking?

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

Wat is het verschil tussen een nevenschikkende en onderschikkende zin?

Hij ontdekte de hemel en hij vond de auto uit.

1. HZ+BZ onderschikkend
2. HZ+HZ onderschikkend
3. HZ+BZ nevenschikkend
4. HZ+HZ nevenschikkend

Voegwoorden blz.126

- verbinden woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar

onderschikkende voegwoorden (os.vgw.) 

+ 

nevenschikkende voegwoorden (ns.vgw.)

os.vgw + ns.vgw

1.Nick en Simon  

2.Zij trekt een jurk aan, want zij gaat naar een feest.

3.Hij rekent erop dat jij haar helpt met schilderen en dat ik haar help verhuizen

4. tulpen of gladiolen

5. geen kopje thee maar een kopje koffie

6. Weet Max al of hij die Playstation gaat kopen?

Het scheelt niet veel, maar mannen lijken iets muzikaler.
voegwoord?

1. HZ+HZ maar = os.vgw
2. HZ+BZ maar = ns.vgw.
3. HZ+HZ maar = ns.vgw.
4. BZ+HZ maar = os.vgw.

Als Niels ergens gaat eten of logeren, kijkt hij altijd eerst op TripAdvisor.
zinnen + voegwoorden?

1. BZ+HZ+HZ als=os.vgw/of=ns.vgw.
2. BZ+BZ+HZ als=os.vgw/of=os.vgw.
3. BZ+BZ+HZ als=os.vgw/of=os.vgw.
4. HZ+HZ+HZ als=ns.vgw/of=os.vgw.

Opdracht 2.1 voegwoord?
Wist je dat er vroeger geen asfaltwegen waren, maar straten van klinkers?

1. maar=os.vgw.
2. dat=os.vgw. maar=ns.vgw.
3. dat=ns.vgw.
4. dat=ns.vgw maar= ns.vgw

Hoewel de weg glad is, veroorzaak ik geen ongelukken, want ik rijd voorzichtig.
Noteer de voegwoord(en) en geef aan ns. of os.

Aan de slag!

- Maak opdracht 3 blz.125 + opdracht 3 blz.127 in je schrift of online (H4 Grammatica zinsdelen + woordsoorten)

(blz.127 3.2 zelf)

- Leer H4 Grammatica zinsdelen + woordsoorten

Leerdoelen

-Je kunt herkennen en benoemen: hoofd- en bijzinnen in samengestelde zinnen.

- Je kent het verschil tussen nevenschikkende en onderschikkende samengestelde zinnen.

- Je kunt nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden herkennen en gebruiken.