Literatuurgeschiedenis vwo 4 - deel I

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Literatuurgeschiedenis 

Middeleeuwen - vwo 4

Wat is het eerste 'Nederlandse' zinnetje dat we kennen? 

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu

uuat unbidan uue nu

Wat staat hier? 

Achtergrond 

- Vlaamse monnik 

- eind 11e eeuw

- Rochester (Engeland) 

- pennenproef 

Is dit zinnetje Literatuur te noemen? 

situatie in de maatschappij

Standenmaatschappij:

1. geestelijkheid - oratores - bidders 

2. adel - bellatores - strijders 

3. boeren / burgerij - laboratores - werkers 

Maar daarvoor: zie filmpje 

Literatuur 

• dichtvorm - mondelinge overlevering  
  
• geschreven voor de groep (gemeenschapskunst) 
• eenvoudig en meestal anoniem
• theocentrisch - memento mori 
• didactisch 
• moraliserend
  
• standenmaatschappij (adel, geestelijkheid en burgerij) 

Literatuur 

Geestelijkheid: legenden - heiligenlevens - geestelijk toneel 

Adel: ridderromans - abele spelen - liederen 

Burgerij: moraliserend en didactisch werk 

kluchten / sotternieën of boerden 

Ridderliteratuur - voorhoofs 

 - in Frankrijk ontstaan (Frankische of Karelromans) 

- zijn rond 1100 opgeschreven (een paar eeuwen na het overlijden van Karel de Grote)

- historische kern, maar daaromheen is veel verzonnen.

- epische concentratie

- Karel de Grote = de hoofdpersoon 

- Het Roelantslied en Karel ende Elegast

Voorhoofs 

Kenmerken:

- Karel de Grote is de hoofdpersoon en beleeft allerlei (al dan niet waar gebeurde) avonturen.

- veel strijd 

- ruw gedrag met name ten opzichte van vrouwen

- trouw (ten opzichte van de koning) was een belangrijk thema

- bijgeloof en tovenarij --> belangrijke rol