Vaccins en vaccineren

• Maatschappijleer
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 2

Vaccins en Vaccineren

Achtergrond informatie

Vaccins hebben een lange geschiedenis. Het eerste vaccin werd ongeveer 225 jaar geleden ontwikkeld. Het ging om een middel tegen pokken, een enorm dodelijke ziekte. Vaccineren heeft ervoor gezorgd dat veel

levensbedreigende ziektes inmiddels in ons land, of zelfs wereldwijd, (bijna) niet meer voorkomen.

Vaccins beschermen mensen tegen infectieziektes. In Nederland kennen we sinds 1957 het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).

Waar staat de afkorting RVP voor?

1. Rijksvoorlichtingsprogramma
2. Rijksvaccinatieprogramma
3. Royaalvaccinatieprogramma
4. Rijksvaccinprogramma

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is verantwoordelijk

voor het programma. De minister bepaalt welke vaccinaties kinderen aangeboden krijgen. De minister neemt die beslissing op basis van advies van de Gezondheidsraad. Het RIVM is verantwoordelijk voor de organisatie

van het programma.

Vaccinatie tegen COVID-19 heeft ervoor gezorgd dat het onderwerp weer volop in het nieuws is. Deze les heeft tot doel leerlingen te informeren over verschillende vaccins. 

Welk ministerie is verantwoordelijk voor het rijksvaccinatieprogramma?

1. Justitie en veiligheid
2. Onderwijs, cultuur en wetenschap
3. Volksgezondheid, Welzijn en Sport
4. Algemene zaken

In deze les leren we:

- wat een vaccin is

- welke soorten vaccins er zijn

- hoe een vaccin werkt

- hoe het eerste vaccin uitgevonden werd (tegen pokken)

- de geschiedenis van vaccins

- wat een pandemie is

- welke vaccins je nodig hebt als je naar het buitenland gaat

- tegen welke ziektes je je kunt laten vaccineren

- alles over deze ziektes

- wat het Rijksvaccinatieprogramma inhoudt

- wat de rol is van je afweersysteem bij vaccinatie

- wat je zelf kunt doen om de kans op besmetting kleiner te maken

Pokkelijers

Tot tweehonderd jaar geleden waren ‘de pokken’ een van de gevaarlijkste ziektes ter wereld. In de zestiende eeuw stierf zo’n 90% van de Amerikaanse bevolking eraan. Tot ver in de negentiende eeuw zorgde het virus ervoor dat miljoenen mensen én kinderen ziek werden. Ze kwamen onder de jeukende zweren en bulten te zitten. Gek genoeg was er één plek waar mensen niet ziek werden van de pokken: op een boerderij.

Bekijk het filmpje om te zien hoe dat kon.

www.hygienehelpt.nl

Vaccins

Ken jij iemand die pokken heeft gehad? En dan bedoelen we niet de waterpokken, want dat is echt iets anders. Het antwoord is waarschijnlijk ‘nee’. De ziekte is sinds 1979 namelijk ‘uitgeroeid’, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Dat is allemaal te danken aan die ontdekking op de boerderij in 1796: het vaccin.

Waar denk je aan bij het woord vaccin? Schrijf alle woorden die bij je opkomen op in het woordweb.

www.hygienehelpt.nl

Virussen verslaan

Het is heel fijn dat pokken niet meer voorkomen. Toch duiken er nog regelmatig nieuwe gevaarlijke ziektes op. Zoals nu COVID-19, de ziekte die wordt veroorzaakt door het coronavirus. Als zo’n ziekte in de hele wereld slachtoffers maakt, noemen we dat een pandemie. Dat betekent letterlijk: wereldwijd voorkomend. Bekijk in het filmpje hieronder tegen welke virussen we vechten en hebben gevochten met een vaccin.

www.hygienehelpt.nl

Niet meer ziek? (01)

Waarschijnlijk ben jij ook gevaccineerd volgens het RVP. 

Weet jij waartegen je kunt worden ingeënt? Sleep die (kinder)ziektes naar het juiste vakje (wel/niet). Let op: vaak krijg je met één prik een vaccinatie tegen verschillende ziektes!

www.hygienehelpt.nl

www.hygienehelpt.nl

www.hygienehelpt.nl

www.hygienehelpt.nl

Allerlei vaccins

Zoals je in opdracht 4 al kon zien: je krijgt in je leven allerlei vaccins. Sommige vaccins krijg je al als baby, andere pas als je 14 bent. Er zijn verschillende soorten vaccins, die op verschillende manieren werken. Ontdek hoe vaccins werken in deze animatie.

www.hygienehelpt.nl

www.hygienehelpt.nl

www.hygienehelpt.nl

Ben je verplicht in Nederland om de inentingen van het RVP te nemen?

1. Ja
2. Nee

Is elk vaccin 100% veilig en werkzaam

1. Ja
2. Nee

Mutaties

Ziektes muteren, oftewel ze veranderen, waardoor een vaccin niet (of niet volledig) werkt. Ook is elk lichaam anders. Je kan ook vaccinatieschade oplopen, schade en bijwerkingen worden bijgehouden bij het Lareb (www.lareb.nl) daarom ben je zelf (of je ouders) verantwoordelijk voor deze keuze. 

Wat kun je verder doen?

Vaccineren is dus belangrijk. Maar niet voor alle besmettelijke ziektes bestaat een vaccin.

Er komen ook steeds nieuwe virussen bij, zoals het SARS-CoV-2 virus, het virus dat de ziekte COVID-19 kan veroorzaken. Daarom is hygiëne ook enorm belangrijk. Zeker als je op reis gaat, kan dat helpen om niet ziek te worden. Wat kun jij doen om de kans op besmetting te verminderen?

Klik eerst 6 dingen aan die wel helpen.

Klik dan 6 dingen aan die je niet moet doen.

www.hygienehelpt.nl

Vrije keuze

Voor of tegen vaccineren, het is en blijft ieders eigen keuze. Het belangrijkste is dat je elkaar in de waarde laat.