2 m redekundig ontleden (t/m nwg)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Redekundigkundig ontleden 

Redekundig ontleden is als een puzzel. Elk stukje van de puzzel heb je nodig om het volgende stukje te kunnen benoemen.

Lesdoel

• Aan het einde van deze les hebben jullie geoefend met het ontleden van de zindelen t/m vvw.                                                                                    
• Aan het einde van deze module kunnen jullie het stappenplan van het ontleden tot en met het voorzetsel voorwerp uit je hoofd opnoemen en toepassen.

Planning

• quiz om voorkennis op te halen
• Instructie en indien nodig video's
• Werken 
• Afsluiten

Voorkennis activeren

Nu volgt een herhaling van de quiz van de vorige les met twee nieuwe vragen erbij. 

Je zou deze nu nog beter moeten kunnen maken en al onderdelen herkennen. 

Dit helpt je om jezelf te testen en een beetje herhaling is altijd goed.

Wat is stap 1 van het redekundig ontleden?

1. persoonsvorm zoeken
2. onderwerp zoeken
3. strepen zetten
4. werkwoordelijk gezegde zoeken

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. een werkwoord zoeken
2. het getal veranderen (meervoud - enkelvoud)
3. de zin van tijd veranderen (verleden tijd - tegenwoordige tijd)
4. geen idee

Getal-proef: zin veranderen van enkelvoud naar meervoud of van meevoud naar enkelvoud. 

V

Tijd-proef: zin van tijd veranderen. Tegenwoordige tijd wordt verleden tijd en andersom.

Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Wat is stap 2?

1. onderwerp benoemen
2. werkwoordelijk gezegde benoemen
3. lijdensvoorwerp benoemen
4. zinsdeelstrepen zetten

Hoe zet je de zindeelstrepen?

Slepen maar!

Je moet de woorden verplaatsen en de woorden die 

samen een zinsdeel vormen op elkaar plaatsen. 

De

hebben

deze

van

gekregen

via

Leerlingen

les

mevrouw

Hooi

LessonUp.

Wat is stap 3 en hoe vind je het?

wat is stap 4?

1. lijdend voorwerp benoemen
2. meewerkendvoorwerp benoemen
3. onderwerp benoemen
4. bijwoordelijke bepaling benoemen

Wat is stap 5?

1. bijwoordelijke bepaling benoemen
2. meewerkendvoorwerp benoemen
3. lijdendvoorwerp benoemen
4. onderwerp benoemen

Je hebt geleerd dat je elk stukje dat je benoemd hebt nodig hebt om het volgende stukje te kunnen benoemen. Je weet nu dus wat de pv is, welke zinsdelen er zijn, wat het WWG is en wat het onderwerp is (wie of wat + PV (of WWG). 

Vraag: hoe vind je nu het lijdend voorwerp?

Je hebt geleerd dat je elk stukje dat je benoemd hebt nodig hebt om het volgende stukje te kunnen benoemen. Je weet nu dus wat de pv is, welke zinsdelen er zijn, wat het WWG is en wat het onderwerp is (wie of wat + PV (of WWG) en het lV (wie of wat + PV (of WWG) + O ). 

Vraag: wat is stap 6 en hoe vind je die?

Vraag: hoe vind je nu het lijdend voorwerp?

Wat is stap 7?

1. onderwerp
2. lijdendvoorwerp
3. bijwoordelijke bepaling
4. meewerkend voorwerp

Wat is stap 8 en hoe vind je die?

Wat is stap 9?

Wat is een bijvoeglijke bepaling?

1. een zinsdeel net als de andere zinsdelen
2. het zegt iets over een zelfstandignaamwoord
3. Deel van een zinsdeel, zegt iets over het zelfstandignaamwoord
4. geen idee

Wat is een voorzetsel voorwerp?

Geef voorbeelden waarin een
voorzetselvoorwerp staat

Wat is een koppelwerkwoord?

Koppelwerkwoorden

zijn
worden
blijven
blijken
lijken
schijnen
heten
dunken 

voorkomen

Een trucje: zwabbels (hoe dan  verder?)

zijn

worden

blijven

blijken

lijken

schijnen

(heten, dunken, voorkomen)

Schrijf de drie meest
voorkomende
koppel werkwoorden
op

Waar denk je aan als je
'naamwoordelijk gezegde' hoort?

Naamwoordelijk gezgede

Naast het werkwoordelijk gezegde heb. je ook nog het naamwoordelijk gezegde.

Er zijn twee verschillen:

• er zitten ook andere woorden dan werkwoorden in het naamwoordelijk gezegde
• in een werkwoordelijk gezegde DOET iemand iets en in een naamwoordelijk gezegde IS iemand iets.
• het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een werkwoordelijk deel (werkwoorden) en een naamwoordelijk deel (geen werkwoorden)
• in een naamwoordelijk gezgede zit altijd een koppelwerkwoord: 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, heten, dunken voorkomen.

• Let op: sommige werkwoorden kunnen ook een hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord zijn! Dus kijk goed of iemand iets DOET of  IS.

Naamwoordelijk gezegde

Om erachter te komen of een zin een naamwoordelijk gezegde heeft, stel je altijd 'de drie vragen'. 

Vraag 1: Staat er een vorm van één van de negen koppelwerkwoorden in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een 'toestand' (ook wel: eigenschap/iemand 'is' iets of lijkt iets te 'zijn')?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

Om het naamwoordelijk gezegde op te schrijven, moet je de twee delen samenvoegen waaruit het naamwoordelijk gezegde bestaat:

• het werkwoordelijk deel (de werkwoorden in de zin)
  
• het naamwoordelijk deel (de toestand of eigenschap, die betrekking heeft op het onderwerp)
  

Het hele naamwoordelijk gezegde noteer je en daaronder apart het werkwoordelijk deel en het naamwoordelijk deel. 

NB: Alleen het naamwoordelijk gezegde is dus niet voldoende. Je moet het onderscheid kunnen maken tussen werkwoordelijk en naamwoordelijk.

Naamwoordelijk gezegde 

Wanneer er een naamwoordelijk gezegde in een zin zit, dan is iemand dus iets.

Er zit dan NOOIT een lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp in de zin, dus alleen nog mogelijk een bijwoordelijke bepaling, een bijvoeglijke bepaling en/of een voorzetselvoorwerp.

Voorbeeld:

WWG: - Ik ga voor docent studeren = wwg = ga studeren (IEMAND DOET IETS)

NWG: - Ik ben  al twintig jaar ben docent = ben docent. Ww = ben nw = docent (IEMAND IS IETS)

            -  De klas is vandaag erg druk = is erg druk. Ww = is nw = erg druk (IEMAND IS IETS)

Naamwoordelijk gezegde voorbeelden

| De Nederlandse docent | is | heel streng | geweest | tijdens deze les.|

Nwg = is heel streng geweest.       

Ww = is geweest (is = persoonsvorm en koppelwerkwoord)             Nw = heel streng

O = de Nederlandse docent --> nwg zegt dus iets over het onderwerp: dat ze geheel streng geweest is

| De meeste leerlingen | worden | 14 jaar | in de tweede klas van het voortgezet onderwijs.|

Nwg = worden 14 jaar

Ww = worden (worden = persoonsvorm en koppelwerkwoord)        Nw = 14 jaar

O= De meeste leerlingen --> nwg zegt iets over het onderwerp: worden 14 jaar

| De leerlingen|  leken | erg blij.|

Nwg = leken erg blij 

Ww = leken  ( leken =persoonsvorm en koppelwerkwoord)       Nw= erg blij

O= De leerlingen --> nwg zegt iets over het onderwerp: leken erg blij 

In een naamwoordelijk gezegde...

1. doet iemand iets
2. wil iemand iets
3. is iemand iets
4. staan alleen maar werkwoorden

Een trucje: zwabbels (hoe dan  verder?)

zijn

worden

blijven

blijken

lijken

schijnen

(heten, dunken, voorkomen)

Schrijf de zes gebruikelijke
koppel werkwoorden op

Schrijf alle koppelwerkwoorden op
die je nu al uit je hoofd kent

Vervolg instructie

Hieronder vind je de video's met uitleg over alle stappen van het ontleden van de zinsdelen.

Belangrijk om goed de zinsdelen te kunnen ontleden:

1.  Je moet het stappenplan uit je hoofd kunnen opnoemen
2. Het strepen zetten moet je goed oefenen en kunnen toepassen
3. verder is het een kwestie van oefenen en oefenen 

Als je de stappen niet kent, dan lukt het ontleden niet EN als je de zindeelstrepen niet kunt zetten, dan benoem je de verkeerde zindelen.

Als je dat niet nodig hebt, dan ga je door naar het blokje toepassing in deze Lesson up.

Heb je het lesdoel van het oefenen met het ontleden van de zinsdelen behaald?

Heb je misschien het lesdoel van de stappen uit je hoofd kunnen opnoemen en het toepassen ook al behaald?

Wat ging goed in het zelfstandig werken en wat kan de volgende keer nog een beetje beter?

Feedback:
Wat vond je fijn of goed werken aan deze les en wat ik de. volgende keer beter?