1.7 zinsdelen, persoonsvorm en onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

Hoofdstuk 1

Doelen:

- een zin verdelen in zinsdelen

- weet je hoe je de pv in een zin kan vinden

- weet je wat een enkelvoudige zin is

-weet je wat een samengestelde zin is

- weet je hoe je een zinsdeelproef moet doet

nut van grammatica

-goede zinnen maken

- werkwoorden goed schrijven

- vreemde talen

redekundig ontleden

• Elk zinsdeel heeft een bepaalde functie in de zin.
• Het benoemen van deze zinsdelen noem je redekundig ontleden.

persoonsvorm (pv)

• staat in het enkelvoud of meervoud, tegenw. of verleden tijd

Je vindt de pv door de zin in een andere tijd te zetten!

Sem loopt door de tuin.

Sem liep door de tuin.

enkelvoudige/ samengestelde zin

1 persoonsvorm-> enkelvoudige zin

meer dan 1 persoonsvorm-> samengestelde zin

Zinsdeelproef

Een zin kun je verdelen in zinsdelen. Dit doe je niet zomaar op je gevoel, maar met de zinsdeelproef!

Zinsdeelproef

Wat kun je allemaal voor de pv zetten?

• Mandy wacht op haar moeder.
  

Op haar moeder  | wacht |Mandy.

• Morgen koop ik een nieuwe smartphone.
  

Ik | koop | morgen | een nieuwe smartphone.
een nieuwe smartphone | koop | ik | morgen

Instructie: zinsdelen benoemen

1. Zoek de persoonsvorm.

2. Verdeel de zin in zinsdelen. Zinsdelen vind je met de zinsdeelproef: alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan, is één zinsdeel.

3. Zoek het werkwoordelijk gezegde (= PV + andere werkwoorden).

4. Zoek het onderwerp (= wie/wat + WG).

Vind in de volgende zinnen het onderwerp ...

De hond blafte tegen zijn baas

Ik koos een heerlijk menuutje uit.

Sprong Robin van die superhoge duikplank af?

De pen lag al een poosje op de tafel.

De doorn prikte in zijn been.

Gaf zij moeder een dikke kus?

Plotseling kwamen de rovers uit de struiken tevoorschijn.

Beheers je de lesdoelen? Zo niet: wat vind je nog lastig?