Maatschappijwetenschappen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 10, 11 & 12

Hoofdstuk 10

- Sociale ongelijkheid

- Sociale stratificatie

- Positietoewijzing en -verwerving

- Gesloten en open samenlevingen

“Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling.”

Sociale ongelijkheid

Sommige mensen hebben meer middelen dan anderen

Oorzaak:  soms aangeboren

                   soms door socialisatie

Sociale ongelijkheid

Sociale stratificatie

•  Verdeling samenleving in lagen waartussen sociale ongelijkheid bestaat
• Het wisselen van klasse

• Stijgen is moeilijker dan dalen
  

Over de samenleving:

• Sociale mobiliteit- Mate waarin mensen kunnen dalen en stijgen op de maatschappelijke ladder
• Open samenleving
• Gesloten samenleving

Gesloten samenleving

Open samenleving

• Gesloten betekent weinig sociale mobiliteit
  
• Open betekent veel sociale mobiliteit
  

Over de samenleving:

Positietoewijzing: men heeft geen invloed op hun positie (maatschappelijke oorzaken)

Positieverwerving: Iemands eigen bijdrage zorgt voor hun maatschappelijke positie

Hoofdstuk 11

- Socialisatie

- Paradigma's

- Ideologieën

Socialisatie

“Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groepen en samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.”

Enculturatie is het aanleren en overnemen van (elementen uit) de cultuur waarin je bent geboren

Acculturatie is het aanleren en overnemen van (elementen uit) een andere cultuur dan die waarin je bent opgegroeid

Wat is het gevolg van de ontzuiling op socialisatie?

1. Minder mensen leerden een nieuw geloof aan
2. Socialisatie vond voortaan alleen nog plaats binnen de kerk
3. Socialisatie vond plaats buiten de kerkelijke gemeenschap
4. De samenleving werd verdeeld in sociaal ongelijke groepen

Socialisatie gebeurt door

• Media
  
• Rationalisering
  
• Globalisering
  
• Onderwijs
  
• Kerk
  
• Groepsvorming → Vormen van eigen identiteit
  

Politieke socialisatie

“Het proces van overdracht en verwerving van de politieke cultuur van de groepen en samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.”

Het overnemen van de politieke cultuur

     Functionalisme-paradigma

Sociale ongelijkheid

- Kan nuttig zijn

- Mensen zijn verschillend

- Armoede en arme mensen zijn nodig

Laagbetaalde arbeiders nodig

Werkgelegenheid

Goedkope goederen

Waarschuwing

Socialisatie

- Creëert identiteiten

- (Politieke) socialisatie zorgt voor het voortbestaan van de cultuur

             Conflict-paradigma

Sociale ongelijkheid

- Ingebakken in samenleving

- Klassenstrijd tussen armen en rijken

Onontkoombaar conflict

Economisch systeem wordt omvergeworpen

Socialisatie

- Ongelijkheid staat centraal:

Hoe zorgt opvoeding en opleiding voor

ongelijkheid?

 Sociaalconstructivisme-paradigma

Sociale ongelijkheid

- Ongelijkheid is construct

- Verschil leidt tot ongelijkheid → ongelijke behandeling en waardering

Experiment met sociale en verlegen meisjes

Behandeling leidt tot minder ongelijkheid

Socialisatie

- Socialisatie zorgt voor gewoonten

- Persoonlijke ontwikkelingsproces is de manier waarop individuen hun eigen identiteit en realiteit maken

Deze zijn in iedere cultuur verschillend

         Rationele-actor-paradigma

Sociale ongelijkheid

- Ongelijkheid is gevolg van keuzes

- Eigenbelang najagen

- Niet slecht en niet goed

Socialisatie

- Weinig onderzoek naar socialisatie

01:09

In de video is een visie op socialisatie te zien. Bij welk paradigma past deze visie?

1. Functionalisme paradigma
2. Conflict paradigma
3. Sociaalconstructivisme paradigma
4. Rationele-actor paradigma

Ideologieën

Populisme

Duidelijke ideologie is afwezig

Komt op voor gewone volk

Zet zich af tegen machtige elite

Geen debat, maar eenvoudige oplossingen

Socialisme

Fase in het communisme

Gelijkheid maar door democratie

Planeconomie

Sociaal-democratie

Gelijkheid, maar ook vrijheid

Tegen de revolutie en voor vrije markt

Pragmatisme

Bepalen per maatschappelijk probleem hun standpunt

Burgers moeten meer invloed krijgen in politiek

Communisme

Karl Marx - conflicttheorie → conflictparadigma

Gelijkheid en totalitair

Planeconomie

Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen

Communisme

Pragmatisme

Populisme

Socialisme

Sociaal-democratisch

Hoofdstuk 12

- Besluitvormingsmodellen

- Finale en causale relaties

- Framing en priming

- Functies politieke partijen

- Dimensies van Hofstede

- Representatie modellen

- Dimensies indelen van standpunten

- 6 machten

Geert Hofstede →

5 dimensies van Hofstede

Representatie

3 visies van representatie:

• Afspiegelingsmodel
• Rolmodel
• Partijenmodel

De vertegenwoordiging van een groep in (politieke) organisaties door één of enkele betrokkenen die namens de groep optreden

Afspiegelingsmodel

Rolmodel

Partijenmodel

Volksvertegenwoordiging lijkt op de samenstelling van het volk zelf

De standpunten van de volksvertegenwoordiger lijken op die van het volk

De verschillende partijen vertegenwoordigen de verschillende standpunten binnen het volk

Wat zijn de 6 machten?

De Zes Machten

Massamedia: framing en priming

Framing: het bewust of onbewust benadrukken of weglaten van informatie tijdens het doorgeven van een boodschap met als doel de mening van het publiek te beïnvloeden.

Priming: de eigenaar worden van een onderwerp, dus doen alsof jij de expert ben of de beste oplossing hebt voor dat probleem.

Functies politieke partijen

• Rekrutering en selectie
• Articulatie
• Participatie
• Aggregatie
• Communicatie

Pressiegroepen spelen mee in politieke besluitsvorming ze richten zich op één specifiek onderdeel van de samenleving en doet niet mee aan de verkiezingen

4 Dimensies voor de indeling van standpunten

Links - Rechts

Progressief - conservatief

Nationalisme - Internationalisme

Materialisme - Postmaterialisme

Beleid

Doelen: waarden van actoren

Middelen: hoe een doel bereiken?

Tijdstippen: de planning wanneer beleidsplannen af moeten zijn

3 beleidsvormingsmodellen

Beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doelen met bepaalde middelen op bepaalde tijdstippen

Barrièremodel

Het barrièremodel gaat vooral over de verschillende barrières tijdens de omzetting.

Er moeten barrières genomen worden om tot nieuw beleid te komen

Systeemmodel

Drie onderdelen

Omzetting heeft nog verschillende subfasen: Politieke agendavorming, beleidsvoorbereiding en beleidsbepaling

Stromenmodel

Het stromenmodel heeft drie verschillende stromingen:

1. Problemenstroom

2. Oplossingenstroom

3. Partijenstroom

Causaal model         Finaal model

- Bij causaliteit gaat het om verbanden van het tot stand komen 

van een maatschappelijk probleem.

- Een causaal model geeft die relaties weer

In een finaal model worden de relaties tussen doelen en middelen laten zien

Oorzaak/Gevolg

Doel/Middel

Zandlopermodel

Als je de twee modellen onder elkaar zet krijg je het zandlopermodel

VWO pilot 2019-II opdracht 15

VWO pilot 2017-I opdracht 22

Eindexamenvragen 15 & 22

Uitwerking vraag 22

Uitwerking vraag 15

Uitwerking vraag 22

Uitwerking vraag 22