KERN havo 4 paragraaf 2 Ontstaan van taal

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lezen

Planning

- lezen

- bespreken 'Maar buiten is het feest'

- herhaling vorige les

- nakijken paragraaf 1 oefening 1 t/m 5

- bespreken paragraaf 2 Ontstaan van taal

- zelfstandig aan de slag

- huiswerk

Doelen

- Je weet welke vragen en theorieën er bestaan over het ontstaan van taal;

- Je kan theorieën over het ontstaan van taal herkennen en toelichten;

- Je kan ideeën over het ontstaan van taal verklaren;

Herhaling paragraaf 1

- Taal is opgebouwd uit bouwsteentjes.

- Taal is productief.

- Een mens kan iedere denkbare 

 boodschap overbrengen.

Herhaling paragraaf 1

- Taal is willekeurig: scheiding tussen vorm en klank.

Vorm  en klank

Cavia                  marsvin           Cochon d'Inde                  Guinea pig

Meerschweinchen                                                                    morče

proefkonyn                                                                                  बलि का बकरा

                                                                                                         bali ka bakara   bargemot                                                                                   

Aanleren van taal

Par. 1 Mens & Taal

Oefening 1 t/m 5 blz. 8

Oefening 1a
"Taal vergroot de werkelijkheid."
Noem de verschillende manieren
waarop taal de belevingswereld
van de mens vergroot.

- Dankzij taal kun je je gedachten vormgeven en met anderen delen.

- Dankzij taal kun je over gebeurtenissen in het verleden en in de toekomst praten.

- Dankzij taal kun je over abstracte zaken praten.

- Dankzij taal kun je kennis overdragen. 

Oefening 2
Waarom is taal productief?

Oefening 3
Is er een relatie tussen het woord 'school' en het gebouw waarin jij je lessen volgt? Leg je antwoord uit.

Aangeboren of aangeleerd? Een papegaai die 'lekker ding' naar voorbijgangers roept.

1. aangeboren
2. aangeleerd

Aangeboren of aangeleerd?
Een baby die huilt.

1. aangeboren
2. aangeleerd

Aangeboren of aangeleerd?
Een ezel die balkt.

1. aangeboren
2. aangeleerd

Aangeboren of aangeleerd?
Een baby die 'tatata' brabbelt.

1. aangeboren
2. aangeleerd

Aangeboren of aangeleerd?
Een volwassene die 'koetsjiekoetsjie' tegen een baby zegt.

1. aangeboren
2. aangeleerd

Wat maakt een menselijke taal uniek? Leg uit in je eigen woorden.

Paragraaf 2 Ontstaan van taal

Ontstaan van taal

- De toren van Babel, bijbelse verklaring

- Uitgevonden door de mens, filosofische verklaring

- Evolutie, Darwin en Schleicher

Stamboomtheorie

Stamboommodel oudste model, 1860

August Schleicher

verwante talen zijn talen die van een en dezelfde moedertaal ofwel proto-taal afstammen (van Grieks prõtos: ‘eerste’)

Het stamboommodel is het oudste model om de afstamming van talen weer te geven. Het werd in de jaren 1860 door August Schleicher formeel uitgewerkt.

http://www.taalcanon.nl/vragen/wanneer-zijn-talen-familie-van-elkaar/

Taalvermogen

Noam Chomsky --> taalvermogen is aangeboren

Recente ontwikkelingen

Michael Tomasello --> evolutie van taal komt voort uit samenwerking en het vermogen tot gedeelde aandacht. Eerst werd er gewezen en daarna gesproken.

Geen aangeboren taalvermogen, maar ons 

sociale instinct is aangeboren.

Recente ontwikkeling

Daniel Everett --> taal is een instrument dat door mensen is ontwikkeld om met elkaar te kunnen communiceren.

Daniel Everett (rechts op de foto bij de Pirahã) kwam als missionaris in aanraking met het Pirahãvolk, maar viel uit eindelijk van zijn geloof. Acht jaar leefde hij onder de Pirahã. Hij is momenteel werkzaam aan de Bentley Universiteit in Massachusetts.

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/wordt-taal-bepaald-door-cultuur/

In 2005 schreef Everett in zijn befaamde artikel in Current Anthropology dat de Pirahã geen recursie kennen. Net als dat zij geen begrippen hebben voor kleuren en getallen en geen verleden of toekomende tijdsvormen kennen. Dat de Pirahã niet bekend zijn met deze begrippen komt volgens Everett door hun levensstijl. Getallen hebben ze bijvoorbeeld niet nodig omdat ze geen geld hebben en geen handel drijven. En verleden en toekomende tijdsvormen gebruiken ze niet omdat ze helemaal in het hier en nu leven.

Multidisciplinair

biologie

psychologie

paleontologie

neurologie

genetica

multidisciplinair: samenwerking door verschillende mensen uit verschillende vakgebieden

Kunnen Neanderthalers praten?

Bioloog Darwin

Psycholoog Tomasello

Paleontologie --> anatomie van het spreekkanaal van onze voorouders vergelijken met die van ons.

Neurologie --> hersengebieden

Genetica --> specifieke genen

Terug naar de oertaal

Monogenese: taal is op één plek ontstaan

- reconstructie

- 5000 tot 8000 jaar geleden

Polygenese: talen zijn op verschillende plekken, onafhankelijk van elkaar, ontstaan.

Pidgintalen

talen die zijn ontstaan 

wanneer mensen met 

verschillende 

moedertalen elkaar 

proberen te verstaan.

Doelen

- Je weet welke vragen en theorieën er bestaan over het ontstaan van taal;

- Je kan theorieën over het ontstaan van taal herkennen en toelichten;

- Je kan ideeën over het ontstaan van taal verklaren;

Aan de slag

Lezen bladzijde 14 t/m 17

Maken bladzijde 10 oefening 1 + 3 t/m 8

Huiswerk voor vrijdag 17 februari