Classicisme

• Muziek
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Classicisme

Periodes

         Middeleeuwen  (500  - 1400)

         Renaissance      (1400 - 1600)

         Barok                      (1600 - 1750)

         Classicisme         (1750 - 1815)

         Romantiek            (1800 - 1900)

         Modernen             (1900 - heden)

Kernwoorden

Middeleeuwen: Kerk

Renaissance: Mens

Barok: Macht

Classicisme: ...

Kernwoord Classicisme

Denken

'Verlichting'

Denken: intellectuele stroming

Gelijke rechten                  Individuele vrijheid           Algemene ontw.

Denken (vragen naar het waarom) leidt tot opstand 

Franse Revo1utie

1789

Denken: orde & regelmaat

In de architectuur: evenwicht en symmetrie

Denken: orde & regelmaat

In de muziek:

Periodische zinsbouw -> thema

Denken: orde & regelmaat

Menuet                                                     Rondo

Sonate - Symfonie - Strijkkwartet

Sonate:             Muziekstuk voor 1 of 2 solo-instrumenten. 

                             Vaste opbouw van 4 delen

Symfonie:        Door orkest, ook in sonatevorm (4-delige vorm)

Strijkkwartet: 2 violen, altviool, cello

Sonate/Symfonie

Muziekstuk voor 1 of 2 soloinstrumenten, begeleid door kamerorkest of door grotere orkestbezetting.

Bestaat uit:                                                                                              

                                1: Snel/levendig deel in hoofdvorm Allegro

                                2: Langzaam/rustig deel Adagio

                                3: Luchtig deel, dans (3/4 maat) Menuet

                                4: Uitbundig deel, finale Allegro of Presto

Hoofdvorm

Slot

Overgang

Coda

Melodie 1

Melodie 2

Expositie

Doorwerking

A

Overzicht van "Hoofdvorm" (sonate-/symfonie-vorm)

Vorm:

Hoofdvorm

Slot

Overgang

Overgang

Slot

Coda

Melodie 1

Melodie 2

Melodie 2

Melodie 1

Expositie

Re-expositie

Doorwerking

A

A'

Overzicht van "Hoofdvorm" (sonate-/symfonie-vorm)

Vorm:

Hoofdvorm

Slot

Overgang

Overgang

Slot

Coda

Melodie 1

Melodie 2

Melodie 2

Melodie 1

Expositie

Re-expositie

Doorwerking

A

B

A'

Overzicht van "Hoofdvorm" (sonate-/symfonie-vorm)

Vorm:

Hoofdvorm: Expositie

Hierin maak je als luisteraar kennis met twee verschillende thema's. Wanneer er sprake is van uitgebreide thema's, dan spreken we van themagroepen. Deze zijn meestal met elkaar verbonden door een overgangszin. Het eerste thema staat in de hoofdtoonsoort, het tweede in de dominant of in de parallelle mineur of majeur toonsoort.

Hoofdvorm: Doorwerking of Ontwikkeling

Hierin heeft de componist de vrijheid om aan de slag te gaan met het thematische materiaal uit één of beide thema's; variaties van dat thematisch materiaal bijvoorbeeld in andere toonsoorten of door middel van motiefverwerking. Er kan ook geheel nieuw materiaal in voorkomen. Uiteindelijk na alle omwegen en fantasierijke uitstapjes in de doorwerking moduleert de muziek weer terug naar de hoofdtoonsoort.

Hoofdvorm: Reprise

Dit is een gewijzigde herhaling van de expositie: beide thema's staan nu echter in dezelfde toonsoort, er is dus geen overgangszin, maar een verbindingszin. Er zijn kleine melodische en ritmische veranderingen en er is een afsluitende slotgroep en een coda.

Hoofdvorm: Coda

Dit is de afsluiting van de sonate. Er wordt gebruik gemaakt van V7 - I. 

Soms een aantal keren na elkaar, om het te versterken. 

Componisten

Mozart, Haydn, Beethoven

'De Weense school'

van sonates en symfonieën

Klavecimbel wordt Pianoforte

Clavecimbel

Piano(forte)

Symfonie-orkest

Barokorkest

Geen dirigent

Kenmerken Classicisme Muziek

Periodieke zinsbouw -> thema

Symmetrie/structuur en daarbinnen contrasten

Vormen: sonate/symfonie, hoofdvorm, menuet, rondo

Gebroken drieklanken als motief

Trap V-I einde

Symfonie-orkest

Homofoon, of melodie met begeleiding

Be like Mozart...

Componeer zelf 1 muzikale zin in periodische zinsbouw:

- 8 maten totaal;

- 4 maten voorzin, 4 maten nazin;

- kies een toonsoort;

- eindig voorzin op trap V;

- eindig nazin op trap I.