5.4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Paragraaf 5.4

Is meer productie goed voor ons?

Lesdoelen

Je leert:

• hoe je de productie per werknemer berekent.
• op welke manieren bedrijven meer kunnen produceren.
• wat productie voor de maatschappij kost en oplevert.

Wat weten jullie nog van arbeidsproductiviteit?

Arbeidsproductiviteit

De hoeveelheid producten die een werknemer in een bepaalde tijd (uur, week, jaar) maakt.

Formule arbeidsproductiviteit =

Totale productie in een periode

aantal werknemers

Een scharenfabriek produceert 3.000 scharen per jaar. Er zijn 25 werknemers in dienst. Bereken de arbeidsproductiviteit.

In een G star fabriek worden per week 16.000 overhemden geproduceerd. De fabriek heeft 40 werknemers en produceert 5 dagen per week.
Bereken de arbeidsproductiviteit per dag.

1. 80
2. 400
3. 150
4. 100

Wat zouden manieren kunnen zijn om de arbeidsproductiviteit te verhogen?

Arbeidsproductiviteit verhogen

• Scholing
• Betere arbeidsverdeling / specialisatie
• Mechanisering / automatisering

Een scharenfabriek heeft machines gekocht. Nu produceren ze 5.000 scharen per jaar. Er zijn nog steeds 25 werknemers in dienst. Bereken de arbeidsproductiviteit.

Maatschappelijke opbrengsten

Als de productie toeneemt, neemt de werkgelegenheid toe en komen er meer banen. Met dit extra inkomen kunnen mensen meer goederen en diensten kopen. 

Voordelen van meer productie noem je maatschappelijke opbrengsten.

Gaat het hier om een goed of een dienst?

GOEDEREN

DIENSTEN

Kapper knipt een klant

Sportschoenen kopen 

Brood bij de bakker kopen

Groenten bij de boer kopen

Fietsenmaker maakt je fiets

Tandarts vult je kiezen

Maatschappelijke kosten

• Meer productie veroorzaakt meer milieuschade. Bijvoorbeeld door geluidshinder, stankoverlast of luchtvervuiling.
• Grootste deel van de milieuschade wordt betaald door ons via de belasting (geluidsschermen, afvalverwerking).  
• Deze kosten noem je maatschappelijke kosten.

Waarom zijn maatschappelijke kosten vervelend voor de burgers?

1. Omdat bedrijven hierdoor meer winst maken.
2. Omdat de burgers moeten meebetalen aan het oplossen van de vervuiling van een ander.
3. Omdat burgers hierdoor minder geld verdienen.
4. Omdat de burgers hierdoor niet in een schoon land kunnen leven.

Afvalverwerking valt onder maatschappelijke opbrengsten.

1. Waar
2. Niet waar

De overheid wil meer toe naar het principe 'de vervuiler betaalt'. Als dit lukt, wat gebeurt er dan met de maatschappelijke kosten?

1. De maatschappelijke kosten blijven gelijk.
2. Dit heeft niets te maken met maatschappelijke kosten.
3. De maatschappelijke kosten stijgen.
4. De maatschappelijk kosten dalen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd:

Wat vonden jullie van deze les?