Les 1 interpunctie

• Spelling
• Basisschool
• Groep 8

Boek introduceren

Brief Beige krijtje

Leerkracht leest brief voor met nadruk op interpunctiegebruik

Brief Beige krijtje

beste teun ik ben het zat om lichtbruin of geelbruin genoemd te worden ik ben beige en daar ben ik trots op en ik heb er ook genoeg van altijd en eeuwig tweede keus te zijn meneer het bruine krijtje mag altijd alle beren ponys en puppys inkleuren alleen als er een gebraden kip of tarwehalm moet worden ingekleurd dan mag ik komen opdraven als ik geluk heb en zeg nou eens eerlijk wanneer heb jij voor het laatst tarwe getekend nou je moet nu kiezen ruzie of vriendschap je nu nog vriend beige krijtje

Leerkracht leest brief voor zonder interpunctie

Leerling leest ook nog een keer de brief zonder interpunctie. 

Let op: echt zonder interpunctiegebruik!

De leerlingen zullen merken dat zonder interpunctie lezen bijna onmogelijk is. Er worden toch komma's/punten toegevoegd. 

Brief Beige krijtje

beste teun ik ben het zat om lichtbruin of geelbruin genoemd te worden ik ben beige en daar ben ik trots op en ik heb er ook genoeg van altijd en eeuwig tweede keus te zijn meneer het bruine krijtje mag altijd alle beren ponys en puppys inkleuren alleen als er een gebraden kip of tarwehalm moet worden ingekleurd dan mag ik komen opdraven als ik geluk heb en zeg nou eens eerlijk wanneer heb jij voor het laatst tarwe getekend nou je moet nu kiezen ruzie of vriendschap je nu nog vriend beige krijtje

Leerkracht leest brief voor zonder interpunctie

Leerling leest ook nog een keer de brief zonder interpunctie. 

Let op: echt zonder interpunctiegebruik!

De leerlingen zullen merken dat zonder interpunctie lezen bijna onmogelijk is. Er worden toch komma's/punten toegevoegd. 

Brief Beige krijtje

beste teun ik ben het zat om lichtbruin of geelbruin genoemd te worden ik ben beige en daar ben ik trots op en ik heb er ook genoeg van altijd en eeuwig tweede keus te zijn meneer het bruine krijtje mag altijd alle beren ponys en puppys inkleuren alleen als er een gebraden kip of tarwehalm moet worden ingekleurd dan mag ik komen opdraven als ik geluk heb en zeg nou eens eerlijk wanneer heb jij voor het laatst tarwe getekend nou je moet nu kiezen ruzie of vriendschap je nu nog vriend beige krijtje

Leerkracht leest brief voor zonder interpunctie

Leerling leest ook nog een keer de brief zonder interpunctie. 

Let op: echt zonder interpunctiegebruik!

De leerlingen zullen merken dat zonder interpunctie lezen bijna onmogelijk is. Er worden toch komma's/punten toegevoegd. 

Interpunctie: wat is dat?

Bespreek wat interpunctie is. 

Hier hebben de leerlingen tijdens de pre-test ook over nagedacht.

Doelen vandaag

Ik weet wanneer ik leestekens moet gebruiken als ik een tekst schrijf

Ik kan benoemen waarom leestekens in een tekst belangrijk zijn.

Het GROTE DOEL

Ik kan zelf een prentenboek schrijven waarbij ik op de juiste manier gebruik maak van interpunctie.

Waarom zijn leestekens belangrijk?

• Hij zat op haar schoot en rustte uit.
• Hij zat op haar, schoot en rustte uit.

Bespreek klassikaal het verschil wat ontstaat door het toevoegen van leestekens. 

Wat staat hier?

De meester zei Pietje is een monster

laat leerlingen in tweetallen nadenken over de functie de leestekens in deze zin hebben. 

De meester zei Pietje is een monster
Voeg leestekens toe en maak zo 2 verschillende zinnen

leerlingen kunnen hun antwoordopties invullen. Bespreek opvallende antwoorden: zinnen die onlogisch zijn of leestekens die foutief gebruikt zijn. 

Benoem ook 2 goede zinnen.

Wat staat hier?

De meester zei: "Pietje is een monster."

"De meester," zei Pietje, "is een monster."

Benoem alvast de term 'directe rede'

benoem ook alvast waar de aanhalingstekens staan in de zin (de punt wordt ingesloten)

Leestekens

Laat de leerlingen zelf zoveel mogelijk leestekens invullen. 

Eventueel in tweetallen, maar mag ook alleen. 

Wat heb je eraan?

• Het maakt teksten lezen makkelijker.
• Mensen beoordelen je teksten op spelling. Mensen vinden het niet netjes wanneer je de regels niet gebruikt. 
• Je zal later teksten moeten schrijven, e-mails, brieven, etc. 

Interpunctie

Welke leestekens moeten jullie 

kennen? 

 

dubbele punt	:
punt	.
komma	,
spatie
uitroepteken	!
vraagteken	?
hoofdletters

Hoofdletter

Eigennamen met een hoofdletter

Afleidingen van aardrijkskundige namen

Feestdagen en historische gebeurtenissen

Punt

Vraagteken en uitroepteken

Laat de leerlingen deze brief voorlezen aan elkaar met punten, vraagtekens en uitroeptekens. 

Ze kunnen ook zelf veranderingen aanbrengen in de leestekens aan het einde van de zin. 

Wanneer gebruik je GEEN uitroepteken?

1. Je wilt iets nadruk geven
2. Een bevel
3. Een uitroep
4. Een vraag

Komma

Waar wordt de komma gebruikt als je iemand aanspreekt?

1. Piet is een lange, blonde jongen.
2. Piet, die jongen daar, is mijn vriend.
3. Piet is toch gekomen, maar was wel heel laat.
4. Piet, wat ben je toch een slimme vent!

Waar wordt de komma gebruikt tussen 2 persoonsvormen?

1. Wat Piet durft, is heel moedig.
2. Piet, durf je dat niet?
3. Piet, de lange jongen, durft niet.
4. Piet blijft, ondanks de regen.

Dubbele punt

Maak een zin met een dubbele punt bij de directe rede

Aanhalingstekens

Directe rede

Welk leesteken mist hier?

"Pas op", riep Janneke.

1. !
2. :
3. ""
4. .

"Pas op!", riep Janneke

Welke zin is goed geschreven?

1. "Wat zullen we eten"? vroeg Jan.
2. "Wat zullen we eten?" vroeg Jan.
3. "Wat zullen we eten?", vroeg Jan.
4. "Wat zullen we eten?", vroeg jan.

leestrainer.nl

Laat de leerlingen zelfstandig oefenen met deze link. Op de webpagina kunnen ze ook extra uitleg nog vinden.

Hierna (slide 52) ga je differentiëren in een coöperatieve werkvorm.

Je kunt ervoor kiezen om de leerlingen die goede resultaten hadden in de pre-test iets extra's aan te bieden. 

Je kunt met hen de gele slides nog behandelen. 

Haakjes (...)

Wanneer gebruik je haakjes?

Vraag de leerlingen of ze mondeling kunnen benoemen wanneer er haakjes gebruikt worden in een zin. 

Maak een zin waarbij je correct gebruik maakt van haakjes

Wanneer gebruik je een puntkomma?

Een puntkomma gebruik je tussen twee hoofdzinnen die veel met elkaar te maken hebben.
Jan was helemaal alleen; zijn vriend was al naar huis gegaan

Even opfrissen:

Hoe herken je een hoofdzin?

Bij een hoofdzin staat het onderwerp naast de persoonsvorm.

Jan loopt elke dag naar de bakker

Twee hoofdzinnen worden vaak gekoppeld door de voegwoorden: maar, en, of, want.

De juf geeft op school les, omdat er een lockdown is.
Het deel 'omdat er een lockdown is', is

1. Een hoofdzin
2. Geen van beide
3. Een bijzin

De leerlingen zitten in hun nachtkleding bij de les, want er is een online les.

1. Twee hoofdzinnen
2. hoofdzin en bijzin
3. Bijzin en hoofdzin

Een puntkomma wordt soms ook gebruikt bij een opsomming.

Achter ieder woord zet je dan een puntkomma, behalve bij het

laatste woord. Achter het laatste woord zet je een punt.  

In mijn koffer zitten de volgende spullen:

•  kleren;
  
• schoenen;
• toiletspullen;
  
• strandlaken.

Wat moet er tussen de haakjes?
Ik heb heel veel gekocht:
- appels ()
-bananen;
-kiwi's.

1. :
2. ;
3. ,
4. .

Welk leesteken hoort tussen de haakjes?
Nu moet ik wachten( ) mijn internet start langzaam op.

1. dubbele punt
2. komma
3. punt komma
4. er hoeft geen leesteken

Typ de zin met de juiste leestekens:
Hij loopt heel snel hij is te laat

Wanneer gebruik je een puntkomma?

Opdracht:

Maak samen een hulpposter

Ieder groepslid is verantwoordelijk voor eigen deel

Je mag gebruik maken van internet 

https://www.taal-oefenen.nl/instruction/taal/taalverzorging/interpunctie

Op de hulpposter:

Leesteken

Regels voor leesteken

Per regel minimaal 1 voorbeeld

Materiaal per groepje:

A3 papier

vierkante papiertjes (per leesteken een los briefje, deze plakken ze daarna op de poster)

uitgeprint blad met regels vanuit Taal Actief

Chromebook

schaar/lijm/stiften

Hoofdletter/spatie/punt/komma

vraagteken/uitroepteken/dubbele punt

/aanhalingstekens/puntkomma /koppelteken/haakjes

Je loopt rond tijdens het werken aan de poster. 

Hebben de leerlingen de opdracht begrepen? Beschrijven ze de juiste regel?

Wijs hun ook op het uitgedeelde blad van taal actief.

De laatste kolom worden leerlingen ingedeeld die op 2F niveau werken. 

Doelen vandaag

Ik weet wanneer ik leestekens moet gebruiken als ik een tekst schrijf

Ik kan benoemen waarom leestekens in een tekst belangrijk zijn.

Wat heb je vandaag geleerd?