4.1, 4.2 Voeding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij de voedselproductie en afbraak
2. Je kunt de werking van enzymen beschrijven
3. Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd

Voedselproductie door schimmels en bactieriën

• Yoghurt
• Kaas 
• Alcohol (gisting) 

Enzymen

Knippen

Plakken

sleutel

slot

Enzymactiviteit

De snelheid waarmee een enzym een reactie versnelt = de enzymactiviteit.

Enzymactiviteit is afhankelijk van:

- temperatuur

- zuurtegraad 

Optimumkromme 

temperatuur-enzymactiviteit

Conserverings-middelen

• Suiker

• Te veel suiker voor de micro-organismen om in te leven
  

Conserverings-middelen 

• Zout

• Te zout voor de micro-organismen om in leven
  

Conserverings-middelen

• Zuur

• Te zuur voor de micro-organismen om in te leven

Wat zijn voedingsmiddelen?

Producten die je eet of drinkt.

Plantaardig of dierlijk.

Bevatten voedingsstoffen.

Wat zijn voedingsstoffen?

Belangrijke stoffen die ons lichaam nodig heeft.

Ons verteringsstelsel breekt voedingsmiddelen af in stoffen die het lichaam kan opnemen.

Vitamines en mineralen

Uit thema 1 kennen we nog:

• Bouwstoffen
• Brandstoffen
• Reservestoffen

Vitamine en mineralen:

• Beschermende stoffen

Eiwitten

Belangrijke bouwstoffen.

Cellen bestaan uit veel eiwitten zoals enzymen.

Eiwitten worden niet opgeslagen in je lichaam.

Koolhydraten

Glucose, suiker en zetmeel.

Koolhydraten zijn een belangrijke brandstof maar ook reserve- en bouwstof.

Glucose wordt omgezet in vet.

Vetten

Vetten zijn een brandstof en bouwstof. 

Als een lichaam te veel vet binnenkrijgt wordt het opgeslagen als reserve stof.

Vetten

Verzadigd: 

• Dierlijke vetten
• Minder gezond
• Brandstof

Onverzadigd: 

• Plantaardige vetten (en vis)
• Gezond
• Bouwstof

Water

Water is een bouwstof, wordt gebruikt voor het vervoeren van stoffen in het lichaam.

Ook cellen bestaan voor een groot deel uit water.

Mineralen/zouten

Je lichaam heeft mineralen nodig als bouwstof en beschermende stoffen.

Calcium is een bouwstof voor botten.

Ijzer is nodig voor het maken van rodebloedcellen.

Vitaminen

Vitaminen zijn bouwstoffen en beschermende stoffen.

Een tekort aan vitamine maakt je ziek.

welke voedingsstoffen dienen als bouwstof?

1. eiwitten
2. eiwitten en mineralen
3. eiwitten, vetten, koolhydraten
4. alle voedingsstoffen

Wat is geen beschermende stof?

1. Vitaminen
2. Vetten
3. Mineralen

Mineralen zijn

1. brandstof
2. beschermende stof
3. bouwstof

Vetten zijn

1. Bouwstof
2. Bouwstof, beschermende stof
3. Bouwstof en brandstof
4. Bouwstof, brandstof en reservestof

voedingsstof die direct in je bloed wordt opgenomen

voedingsstof die eerst verteerd wordt voordat het in je bloed wordt opgenomen

geen voedingsstof

alle koolhydraten behalve glucose

glucose

vetten

voedingsvezel

mineralen

eiwitten

vitaminen

water

onverzadigde vetten zijn goede vetten

1. juist
2. onjuist

Voedingsmiddel of voedingsstof?

Sleep de termen naar de juiste categorie

voedingsmiddel

voedingsstof

vitamine C

sinaasappelsap

aardappel

koolhydraat

boterham

eiwit

Koolhydraten zijn

1. bouwstoffen
2. zowel bouw- als brandstoffen
3. beschermende stoffen
4. brandstoffen, bouwstof en reservestof

Wat is de rol van voedingsvezels bij vertering?

1. ze zorgen voor oppervlakte vergroting
2. ze zorgen voor een goede darmperistaltiek
3. ze helpen bij vertering van vet

Huiswerk:

Nakijken B1

Maken B2: 12 t/m 18