Globalisering les 2 m2n m2o

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Globalisering?

Criteria

Economische grootmachten

Je beschrijft de drie economische kerngebieden in de wereld.

BNP 

BNP: Bruto Nationaal Product

Al het geld dat in een land wordt verdiend 

BNP per inwoner: Bruto Nationaal Product gedeeld door het aantal inwoners

BNP per inwoner gebruik je bij vergelijking van landen!

Economische grootmachten

Vroeger waren Noord-Amerika, Europa en Oost-Azië (Japan en Zuid-Korea) de drie economische kerngebieden in de wereld. Deze drie gebieden vormden een soort drie-eenheid, waartussen het grootste deel van de wereldhandel plaatsvond. Daarom werden ze ook wel de triade genoemd (tria betekent drie in het Grieks). De economische macht van deze triade is echter niet voor altijd. 

BRIC-landen

De laatste jaren zien we dat er nieuwe economische kerngebieden zoals Brazilië, Rusland, India en China in opkomst zijn.

Het BNP kun je gebruiken om de welvaart in landen te vergelijken.

1. Juist
2. Onjuist

Welk land/gebied hoort NIET bij de triade?

1. Noord-Amerika
2. Zuid-Amerika
3. Europa
4. Japan

Centrum-periferie model

Centrum (oftewel de kerngebieden)

Dit zijn de rijke, welvarende landen. 

Periferie

Dit zijn de armste, minder welvarende landen. 

Semiperiferie

Dit zijn de landen die de afgelopen twintig jaar een flinke groei hebben doorgemaakt.  (o.a. de BRIC-landen)

De Bric-landen behoren tot de semiperiferie.

1. Juist
2. Onjuist

Criteria

Wie maakt wat in de wereld?

Je beschrijft de drie arbeidssectoren en je geeft aan hoe deze over de wereld verdeeld zijn.

Je legt het verband tussen arbeidsverdeling en welvaart uit.

Internationale arbeidsverdeling

Hoe het werk verdeeld is over de landen in de wereld. Wie maakt wat in de wereld? 

Drie sectoren waar in arbeid verdeeld kan worden:

• Primaire sector, halen producten uit de natuur (landbouw, visserij)
• Secundaire sector, bewerken de producten uit de 1e sector (industrie)
• Tertiaire sector, leveren een dienst (dienstensector)

Sectoren en welvaart

In de tertiaire sector verdienen mensen het meeste geld en in de primaire sector het minst. Door te meten wat voor type sectoren in een land het meest voorkomen, kun je dus gemakkelijk herkennen hoe welvarend een land is. 

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Je hebt drie verschillende sectoren waarin mensen werken. Koppel de juiste sector aan het juiste beroep.

Boer

Bouwvakker

Kapper

Primaire 

sector

Secundaire 

sector

Tertiaire 

sector

Global shift

Verschuiving van het economisch zwaartepunt over de wereld.

Sinds de jaren ‘50 is een aantal semi-periferielanden op economisch gebied snel aan het groeien. Zij worden steeds belangrijker in de mondiale economie. 

Deze landen worden de BRICS landen genoemd: Brazilië, Rusland, India, China en (S) Zuid-Afrika.

En er zijn ook nog de Aziatische Tijgers:  Singapore, Zuid-Korea, Taiwan en de regio Hongkong (in China).  

 

Multinationale ondernemingen

Multinationale ondernemingen (MNO’s) zijn ondernemingen die in meerdere landen gevestigd zijn. 

(multi=veel; nationaal=landelijk). 

Doordat de MNO's hun industrie naar deze lagelonenlanden hebben verplaatst groeide de economie heel snel. 

Global shift gebeurt van..

1. periferie -> centrum
2. (semi)periferie -> centrum
3. centrum -> (semi)periferie
4. semi-periferie -> periferie

BRICS-landen horen bij

1. centrum
2. semi-periferie
3. periferie

Wat is geen MNO?

1. Starbucks
2. Shell
3. Unilever
4. Bakkerij van der Berg

Wat is geen Nederlandse MNO?

1. Unilever
2. KLM
3. Philips
4. Lipton

Internationale arbeidsverdeling

De internationale arbeidsverdeling is de verdeling van werk over verschillende landen.

• Rijke landen (centrum) hooggeschoold en kennisintensief werk.
  
• Arme landen (periferie) goedkoop, laaggeschoold en arbeidsintensief werk. (hier komen ook veel grondstoffen vandaan!)
  
• Opkomende landen (semi-periferie) goedkoop, laaggeschoold en arbeidsintensief werk. 

Gevolgen internationale arbeidsverdeling

• Centrumlanden: industrie verdwijnt naar lagelonenlanden -> werkloosheid -> .....
• (Semi)periferielanden: werk -> geld -> economische vooruitgang .....

maar ook milieuproblemen!!!

BBP

Om te bepalen hoe rijk een land is, kijken we naar het bruto binnenlands product (bbp). Het bbp is de totale productie aan goederen en diensten in een land. 

Met het bbp per inwoner geven we aan hoeveel een inwoner gemiddeld verdient in een jaar.