14.1 en 14.2 Zintuigen (oren)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Terugblik // vragen over 13.5?

14.1 zintuigcellen

Leerdoelen

1. Je weet wat het verschil is tussen interne en externe prikkels
2. Je leert hoe verschillende soorten (zintuig)receptoren prikkels verwerken
3. Je maakt kennis met de begrippen: drempelwaarde, prikkeldrempel, adequate prikkel en adaptatie/gewenning

Zintuigen (Binas 87 A t/m D)

Zintuigen zijn onderdeel van het zenuwstelsel

Geleiding van prikkels gaan via:

• Een receptor van een zintuig
• Bijbehorende zenuwcellen
• Hersenen

Je weet het verschil tussen interne en externe prikkel

Externe prikkel: buiten jouw lichaam

Interne prikkel: binnen in jouw lichaam

Zintuigcellen

Receptorcellen reageren op een adequate prikkel

1. Mechanoreceptoren (druk, geluidstrillingen, bewegingen, spierspanning, aanraking)
2. Thermoreceptoren (veranderingen in temperatuur)
3. Chemoreceptoren (geur, smaakstoffen, CO2+)
4. Fotoreceptoren (licht)

Drempelwaarde, adaptatie

Receptorcellen zijn gevoelig voor adequate prikkels   (blz 201, bron 4)

1

2

3

4

Maak opdracht 2, 4 en 5 (blz 202)

Mechanische receptoren

Evenwichtsorgaan bestaat uit twee onderdelen  (BINAS 87 D)

 

• Vestibulum + 3 halfvormige kanalen (gevuld met endolymfe)

• Vestibulum: bevat maculae met zintuigharen, versnelling t.o.v. zwaartekracht

• Halfvormige kanalen:  bevatten capulae, reageert op draaibewegingen

Kalksteentjes drukken op de cillien van de haarcellen= beweging wordt zo geregistreerd

Maak opdracht 1 en 6 (blz 202)