Standpunten en argumenten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Standpunten en argumenten

Ter voorbereiding van het betoog

3h/v

Standpunten en
argumenten

Standpunten

Scholen zouden pas om 10.00 's ochtends moeten beginnen.

Elektrische fietsen zouden verboden moeten worden.

Het eindexamen zou afgeschaft moeten worden.

De stemgerechtigde leeftijd zou 14 jaar moeten worden.

Verzin een standpunt waar jij het zelf mee eens bent!

Argumenten

Een argument is een overtuigende reden waarom jij het eens bent met jouw standpunt.

Standpunt: Scholen zouden pas om 10.00 moeten beginnen.

Argument: Pubers hebben genoeg slaap nodig om goed te kunnen functioneren op school.

Verzin een argument voor jouw standpunt van zojuist!

Enkelvoudige argumentatie

Je onderbouwt je standpunt met één argument:

Ik wil graag een hond. Daardoor zal het gezelliger hier in huis worden.

Onderschikkende argumentatie

Je onderbouwt je standpunt met meerdere argumenten, waarbij het ene argument weer een extra ondersteuning is voor het andere.

Het lijkt me een slecht idee om een hond te nemen, want die zou ik nooit genoeg uitlaten. Ik heb namelijk een hekel aan wandelen, omdat het in Nederland altijd regent.

Onafhankelijk nevenschikkende argumentatie

Je onderbouwt je standpunt met meerdere losstaande argumenten.

Ik wil graag een hond. Het is gezellig in huis, het is gezond om met de hond te lopen en dan kan ik eindelijk matchende hond-en-baas-pyjama's kopen.

Afhankelijk nevenschikkende argumentatie

Je onderbouwt je standpunt met twee of meer argumenten die elkaar versterken.

Ik wil liever geen hond. Het kost een hoop geld per maand en ik daar verdien ik niet genoeg voor.

Het is een mooie dag, want ik vond 5 euro op straat en kreeg een 10 voor Nederlands.

1. Enkelvoudig
2. Onafhankelijk nevenschikkend
3. Onderschikkend
4. Afhankelijk nevenschikkend

Het was geen leuk festival, want de hoofdact kwam niet opdagen.

1. Enkelvoudig
2. Onafhankelijk nevenschikkend
3. Onderschikkend
4. Afhankelijk nevenschikkend

Ik fiets niet naar school, want het is ijskoud en ik heb al wintertenen.

1. Enkelvoudig
2. Onafhankelijk nevenschikkend
3. Onderschikkend
4. Afhankelijk nevenschikkend

Ik heb zin in chocolade, want die troost mij altijd en ik heb een rotdag gehad.

1. Enkelvoudig
2. Onafhankelijk nevenschikkend
3. Onderschikkend
4. Afhankelijk nevenschikkend

Opdracht 1

Verzin in een tweetal een nieuw standpunt (dus niet hetzelfde als daarnet!) en gebruik twee argumenten in onafhankelijk nevenschikkende argumentatie* om het te onderbouwen. Schrijf in je schrift.

*Dus: meerdere losstaande argumenten (de argumenten hebben elkaar niet nodig).

Tegenargumenten

Een tegenargument gaat juist tegen het standpunt in.

Degene die vóór het standpunt is, kan het tegenargument op zijn beurt weerleggen.

Standpunt: "Scholen zouden om 10.00 pas moeten beginnen."

Tegenarg.: "Nee, want dan moet je in de middag langer door."

Weerlegging: "Dat is niet nodig, want omdat de leerlingen minder moe zijn, gebruiken ze de tijd efficiënter."

Opdracht 2: een toneelstuk

Ga met twee tweetallen bij elkaar zitten.

1: Tweetal 1 vertelt standpunt + argumenten.

2: Tweetal 2 doet alsof ze het er NIET mee eens zijn. Tweetal 2 verzint een tegenargument.

3: Tweetal 1 weerlegt het tegenargument van tweetal 2.

4: De tweetallen wisselen om (3:30 min per tweetal).

Wat gaat hier mis?

Veel mensen die in een rolstoel zitten, hebben een ongeluk gehad. Rolstoelen zijn dus gevaarlijk!

Drogredenen

Een drogreden is een verkeerde vorm van argumentatie. Drogredenen mag je dus níet gebruiken!

Er zijn er twaalf.

1: onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Sinds het verboden is om te appen op de fiets, zijn er minder dodelijke verkeersongevallen geweest. Appen op de fiets zorgt dus voor veel doden.

2: verkeerde vergelijking

Geschiedenislessen zijn helemaal niet belangrijk. Oude kleren gooi je toch ook gewoon weg?

3: overhaaste generalisatie

Mijn oma dronk elke dag 3 glazen cola en zij is 92 jaar oud geworden. Het drinken van cola is dus gezond.

4: cirkelredenering

Ik vind vrijheid van meningsuiting erg belangrijk, omdat ik vind dat iedereen moet kunnen zeggen wat hij of zij denkt.

5: persoonlijke aanval

Jij weet niks over tandpasta: je hebt zelf lelijke gele tanden!

6: ontduiken van de bewijslast

Die voetballer had rood moeten krijgen voor die actie! Iedereen kent toch de regels van voetbal?

Natuurlijk moeten we meer bewegen, geef me één goede reden om dit niet te doen!

7: vertekenen van het standpunt

Leerling: ‘Sommige docenten zijn wel heel streng.’

Docent: ‘Dus jij hebt een hekel aan mij?’

8: bespelen van het publiek

Iedereen met een brein in zijn hoofd weet toch dat je iedere dag een kilo prei moet eten om gezond te zijn!

9: onjuist beroep op autoriteit

De economie is alleen nog te redden als de Nederlandse staat eigenaar wordt van alle banken. Gordon zei dit gisteren nog op tv!

10: onjuist beroep op kenmerk/eigenschap

Dat meisje draagt alleen maar grijze kleren; zij is vast totaal niet creatief.

11: overdrijven van voor-/nadelen

Ruim je kamer op! Dan ben je ’s ochtends nooit meer je schoolboeken kwijt, kun je een uur langer uitslapen en zal je nooit meer chagrijnig zijn.

12: vals dilemma

De wetenschap kan het ontstaan van graancirkels niet goed verklaren, dus graancirkels zijn het werk van aliens.

Bronnen

Om echt te overtuigen gebruik je feiten uit betrouwbare bronnen!

Betrouwbare bron?

Betrouwbare bron?

Betrouwbaarheid

• Vindplaats
• Belang van de auteur
• Deskundigheid van de auteur
• Actualiteit 

Bronvermelding

Op twee manieren!

In de tekst (direct na het feit):
Plantaardig eten verlaagt de milieu-impact van onze voedselconsumptie met 25 procent (NOS, 2023).

In de bronnenlijst (onderaan je betoog):
NOS, 13 december 2023. Gezondheidsraad: meer plantaardig eten is gezonder en duurzamer dan vlees.

De betoogtoets

Het betoog (2x):

• Standpunt
• Argumentatie:
  2 argumenten vóór jouw stelling
  1 argument tégen jouw stelling + weerlegging van jouw kant

Let op: gebruik geen drogredenen!

Het betoog wordt in toetsvorm afgenomen: je schrijft hem dus niet thuis.

https://www.examenoverzicht.nl/nederlands/argumentatiestructuren