Wie ben ik? Les 1 normen en waarden

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Jolien Rook

Weet ik

• Wat normen zijn
• Wat waarden zijn
• Wat mijn eigen normen en waarden zijn
• Dat normen en waarden kunnen verschillen per groep, cultuur, tijd en situatie

Kan ik

• Mijn eigen gedrag en denkwijzen in mijn normen en waarden herkennen

Aan het einde van de les

Normen en Waarden

Een waarde is iets wat een persoon of een groep belangrijk vindt in het leven.

Een norm is een idee over wat normaal is of een regel over hoe je je moet gedragen.

Een aantal voorbeelden

• Familie
•  Respect en beleefdheid

Norm: Je eet niet iedere dag patat.

Waarde: Gezondheid

Norm: Je draait midden in de nacht geen harde muziek, terwijl de buren liggen te slapen.

Waarde: Respect voor anderen

Norm: Als iemand iets goeds heeft gedaan, dan je een complimentje.

Waarde: Vriendelijkheid, Respect

Norm: Je gooit geen afval op straat

Waarde: Respect voor het milieu

invloed

Je maakt je eigen keuzes. Maar andere mensen kunnen wel invloed hebben op de keuzes die je maakt.

Je ouders kunnen bijvoorbeeld invloed hebben op jouw gedrag. En je vrienden kunnen invloed hebben op jouw kledingkeuze en muzieksmaak.

Jij kunt ook invloed hebben op de keuzes die andere mensen maken. Je kunt bijvoorbeeld in de klas heel enthousiast vertellen over een tv-serie. Je klasgenoten gaan die serie dan misschien ook kijken. 

Wie heeft/hebben jouw ideeën het meest gevormd, denk je?

1. Mijn ouders/verzorgers
2. Mijn vrienden
3. Mensen online
4. Mensen op bijv. mijn sportclub

Verschillen

normen en waarden kunnen verschillen per land, cultuur of samenleving. 

Voorbeelden

• Oogcontact maken
• Boeren laten

Wij vinden oogcontact tijdens een gesprek dus heel normaal en getuigen van beleefdheid en eerlijkheid. Maar in bijvoorbeeld de islamitische cultuur of in delen van Azië getuigt het eerder van respect als je elkaar juist niet aankijkt

Waarom is dit onderwerp belangrijk?

Aan de slag

• Kies 5 waarden uit de envelop die het beste bij jou passen 
• Bedenk bij 1 waarde welke normen daar voor jou bij horen 
• Noteer deze in lessonup
• Zet de allerbelangrijkste bovenaan!

Jouw top 5 van waarden

Waarom liegen mensen?

Soms gedraagt iemand zich niet volgens zijn eigen normen en waarden

Waarom liegen mensen?

Mensen liegen (vaak) niet zomaar

• bang voor straf of afkeuring
• onzekerheid
• wil de ander niet teleurstellen/ de ander beschermen
• voor aandacht

Wat zijn voor jullie belangrijke waarden op school?

Maak samen met je groepje een top 5

en bedenk bij iedere waarde een norm

Jullie top 5 van waarden op school

Waarom pesten sommige leerlingen andere leerlingen?