Lezen: zakelijke teksten Perron 1-4 BK/KGT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Lezen: zakelijke teksten 

Perron 1-4

Tekstsoorten

Nieuwsbericht: vertelt over het nieuws. Gebaseerd op feiten, naam van verslaggever, kop - inleiding - uitwerking. Doel - informeren.

Recensie: beoordeling van een product of dienst. Beschrijving, mening en argumenten, conclusie (sterren of cijfer). Doel - overtuigen, amuseren, informeren.

Ingezonden brief: mening over een artikel, met argumenten. Doel - overtuigen.

Achtergrondartikel: meer informatie over een nieuwsonderwerp, in een apart artikel. Doel - informeren, amuseren, overtuigen.

Reclame: doel - activeren

- advertenties - herkenbare reclame

- advertorials - reclame in de vorm van een een artikel met informatie

- ideële reclame - reclame die je aan het denken wil zetten

Folders: informatie geven over een product of artikel. Kan reclame zijn, maar ook informatie over een medicijn of operatie enz. Doel - activeren, informeren of instrueren.

Onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp

Waar de hele tekst over gaat, zo kort mogelijk (in 1 of een paar woorden).

Hoofdgedachte

Het belangrijkste wat over het onderwerp verteld wordt, in 1 zin.

Deelonderwerp en deelhoofdgedachte

Elke tekst heeft een onderwerp en hoofdgedachte, maar elke alinea ook. Dit is het deelonderwerp en de deelhoofdgedachte.

Deelonderwerp:

Waar de alinea over gaat, in 1 of een paar woorden

Deelhoofdgedachte:

Wat er in de alinea vertelt wordt, in 1 zin.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverband: 2 onderdelen in een zin, die met elkaar verbonden zijn door een voegwoord.

Tegenstelling: maar, toch, echter

Voorbeeld: zoals, bijvoorbeeld, onder andere

Opsomming: ten eerste, tenslotte, ook, en, bovendien

Conclusie: dus, kortom

Reden: omdat, daarom

Mening en argument: omdat, daarom, want

Oorzaak en gevolg: doordat, daardoor, als gevolg van

Feit, mening en argument

Feit

Is te controleren, kan niet weerlegd worden.

Mening

Wat jij vindt, hoeft niet onderbouwd te worden met feiten.

Argument

Onderbouwen van jouw mening.

Betrouwbaarheid en manipulatie

Kijken naar de kenmerken, zoals:

Bron

Schrijver

Jaar

Manipulatie:

Jou overhalen om iets te doen/kopen, zonder dat je het doorhebt

Hoofd en bijzaken (samenvatting)

Hoofdzaken: 

De belangrijke informatie die gegeven wordt over het onderwerp en de deelonderwerpen

Bijzaken:

Informatie die je weg kan laten, extra informatie.

Tekstdoelen

Informeren

Activeren

Instrueren

Overtuigen

Amuseren

Woord en beeld

Het nut van plaatjes in een tekst:

- vervanging van tekst (bijv. een tekening in een instructie)

- Verduidelijken (bijv. een foto van een situatie)

- Tekst leuker maken

- Aandacht trekken

- Aanvullende informatie geven (bijv. een grafiek) 

KGT

Tekstverbanden - vervolg

Doel - middel:

om te, om, waarmee, door, door middel van, via, met behulp van

Ik gaf het bericht door via teams.

Tijdsvolgorde:

toen, daarna, vervolgens, eerst, later, tijdens, ten slotte

Eerst pakte ik mijn tas en daarna ging ik de deur uit.

Voorwaarde:

als, mits, indien, tenzij

Als het werk helemaal af is, mag ik eerder naar huis. 

Wat is het onderwerp van een tekst?

Het onderwerp van een tekst...

1. ... vertelt in één of een paar woorden waar de tekst over gaat.
2. ... is de kortst mogelijke samenvatting in een zin
3. ... vertelt wat iemand ergens van vindt.
4. ... vertelt wat waar of niet waar is.

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

1. De mening van de schrijver
2. Samenvatting van één alinea uit de tekst
3. Het belangrijkste uit de tekst in één zin samengevat
4. Jouw eigen mening over de tekst

Waar vind je de hoofdgedachte van een tekst?

1. in de titel
2. in de inleiding
3. in de kern
4. in het slot

Wat is het doel van deze advertentie?

1. amuseren
2. informeren
3. overhalen
4. instrueren (= instructie geven)

Wat is een feit?

1. iets dat je vindt
2. iets waarvan je kunt bewijzen dat het echt waar is
3. de uitleg waarom je iets vind
4. iets dat een belangrijk persoon zegt

Deze slaaptabletten zijn veilig in het verkeer

(bron: folder van samenwerkende apothekers)

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Eucerin Sun biedt unieke drievoudige bescherming.

(bron: productfolder Eucerin Sun Protection)

1. betrouwbaar
2. onbetrouwbaar

Ik verkies de gele verpakking

1. feit
2. mening

Elke M&M wordt bedrukt met een kleine letter 'm'

1. feit
2. mening

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. overhalen

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. overtuigen
2. activeren
3. informeren
4. amuseren

Wat is de tekstsoort?

1. Advertentie
2. Tabel
3. Instructie

Tekstsoort?

1. aankondiging
2. nieuwsbericht
3. artikel
4. oproep

Welk signaalwoord hoort niet bij het tekstverband 'opsomming'?

1. Terwijl
2. Daarna
3. Verder

Tekstverbanden...

1. Laten zien wat zinnen en alinea's met elkaar te maken hebben
2. Zijn signaalwoorden, zoals 'daarnaast', 'bovendien', 'ten eerste' enz

Het tekstverband bij 'maar' is:

1. oorzaak-gevolg
2. opsomming
3. tegenstelling