Rechtsstaat 2 Grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Doelen van deze les

Je weet hoe de grondwet ontstaan is

Je kent de belangrijke wijzigingen van de grondwet

Je kan een aantal klassieke en sociale grondrechten noemen

Je kan uitleggen dat onze vrijheden begrenst zijn

Je weet dat bij botsende grondrechten een rechter beslist

Grondwet

De Grondwet

• Begrenst de macht van de overheid
• Legt fundamentele rechten van burgers vast
• Regelt de staatsinrichting
• Drukt de eenheid van de staat uit

Geschiedenis van de grondwet

1798 Staatsregeling van de Bataafse Republiek

1814 Eerste Grondwet

1848 Koning onschendbaar (ministeriele verantwoordelijkheid)

en invoering censuskiesrecht

www.ad.nl

In welk jaar werd algemeen mannenkiesrecht ingevoerd?

1. 1898
2. 1917
3. 1927
4. 1945

Geschiedenis van de Grondwet

1917 invoering algemeen mannenkiesrecht

1919  vrouwenkiesrecht

1983 invoering sociale grondrechten

Klassieke grondrechten

Vrijheden en gelijkheid

Artikel 1: verbod op discriminatie

Artikelen staan niet in volgorde van belangrijkheid

Welke vrijheden geven de grondrechten ons?

Klassieke grondrechten

Artikel 6: Vrijheid van Godsdienst

Artikel 7: vrijheid van meningsuiting

Artikel 9: Recht tot betoging

Artikel 10: recht op privacy

Artikel 11: Onaantastbaarheid van het lichaam

Artikel 16: Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling

Grenzen aan vrijheden
"Behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet"

Sociale grondrechten

De overheid moet actief optreden om ze te realiseren

Eén voorbeeld: Artikel 23: Vrijheid van onderwijs

Sociale grondrechten

Sociale grondrechten

Artikel 19: werkgelegenheid

Artikel 20: Welvaart

Artikel 21: Milieu

Artikel 22: Volksgezondheid

Botsing van grondrechten

Verticale werking

Horizontale werking

In welk jaar is de onschendbaarheid van de Koning ingevoerd?

1. 1814
2. 1848
3. 1917
4. 1983

Welk grondrecht is een sociaal grondrecht?

1. Verbod op discriminatie
2. Recht op privacy
3. Stemrecht
4. Vrijheid van onderwijs

Als een werkgever de mail van een werknemer leest, betreft dat de ... werking van een grondrecht

1. Horizontale
2. Verticale

Maken

Zie Peppels