1.9 Herhalen Stam+t en Kofschip

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Werkwoordspelling

De komende 4 weken gaan we bezig met werkwoordspelling.

Je doet de hoofdstukken 1.9 t/m 5.9

LET OP: géén leestekens!

SO in week 15

Werkwoordspelling

Hoofdstuk 1.9  HERHALING VAN KLAS 1

1. Ik weet hoe ik een werkwoord vervoeg naar de tegenwoordige tijd (stam+t)

2. Ik weet hoe ik sterke en zwakke werkwoorden (KofSCHiP)
in de verleden tijd zet.

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft altijd één persoonsvorm.
• Staat er maar één werkwoord in de zin?
   Dan is dat automatisch de persoonsvorm.
• Je vindt de persoonsvorm door de getalsproef, de tijdsproef    en je kunt de zin ook vragend maken (de pv staat dan   
    vooraan in de zin).

Het onderwerp (o)

• Het onderwerp is de hoofdrolspeler in de zin;
• Het kan een persoon, een dier, een ding of een begrip zijn;
• Als het onderwerp in meervoud staat, dan staat de     persoonsvorm ook in het meervoud;
• Het onderwerp en de persoonsvorm staan altijd naast elkaar
• Je vindt het onderwerp door de onderwerpsvraag te stellen:
    wie / wat + werkwoordelijk gezegde

De tegenwoordige tijd (OTT)

Werkwoordspelling hoofdstuk 1.9:

Om de tegenwoordig tijd van een werkwoord te kunnen
vormen, heb je de STAM van het werkwoord nodig.

De tegenwoordige tijd (OTT)

De stam van een werkwoord vind je door van het hele werkwoord -en af te halen; wat je overhoudt, is de stam.

Bijvoorbeeld:

worden - en = word

leiden - en = leid

houden -en = houd

De STAM van een werkwoord NT2

Soms ziet de stam van het werkwoord er gek uit

Kijk maar:

geloven - en = gelov

reizen - en = reiz

lopen - en = lop

De STAM en de ik-vorm NT2

Dus zijn de stam en de ik-vork NIET hetzelfde:

Kijk maar (stam / ik-vorm):

geloven - en = gelov > geloof

reizen - en = reiz > reis

lopen - en = lop > loop

De STAM en de ik-vorm NT2

Daarom heeft de stam soms aanpassing nodig om de ik-vorm te krijgen

lop > loop

reiz > reis

verv > verf

1. STAM

Enkelvoud ik-vorm of jij erachter:

schrijf alleen de stam

ik loop

ik fiets

ik praat

ik vind

loop jij

fiets jij

praat jij

vind jij

2. STAM + T

Enkelvoud andere vormen:

schrijf de stam + t

jij loopt

hij fietst

zij praat

Fred vindt

3. HELE WERKWOORD

Meervoud:

schrijf het hele werkwoord

wij lopen

zij fietsen

jullie praten

Fred en Laurien vinden

De PV in de verleden tijd 1.9

De persoonsvorm staat in de verleden tijd
als iets al gebeurd is.

pv in de verleden tijd

1. Vorige week won ons team de hoofdprijs.

2. We fietsten gisteren naar de dierentuin.

A. Wat is het sterke en wat is het zwakke werkwoord?

B. Met welke ezelsbrug kun je de vt van het zwakke werkwoord vinden?

C. Kun je dat trucje ook bij sterke werkwoorden gebruiken?

'T eX KoFSCHiP

Talent

Persoonsvorm verleden tijd zwakke werkwoorden

Hij ..... (wachten) wel een uur op de bus naar Elburg!

Mijn beste vriend is de afgelopen jaren heel erg ... (veranderen).

Het meisje ... (praten) de hele tijd door de docent heen.

Ik wist niet dat er een ongeluk
was ... (gebeuren).

sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden verandert de klank (sound) in de verleden tijd:

slapen - sliepen

vinden - vonden

krijgen - kregen

sterke werkwoorden

Weet je niet of het woord op een -d of een -t eindigt? Maak het woord langer.

rijden: reden - reed (to drive)

schelden: scholden - schold (to swear)

eten: aten - at (to eat)

smelten: smolten - smolt (to melt)

sterke werkwoorden

Naast de klankverandering eindigt het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden eindigt vaak op -en-

winnen-gewonnen

verliezen-verloren

eten-gegeten

Denk goed na !

Soms lijkt een werkwoord zwak, maar is deze toch sterk.

Welke van deze werkwoorden zijn sterk?

1. een kruisboog spannen

2. een biertje brouwen

3. ik moet hard lachen

Alle tijden in een stroomschema:

Oefentoets

We gaan drie oefentoetsen werkwoordspelling doen om je
de kans te geven je te verbeteren tot het

SO werkwoordspelling in week 15

Jullie zijn uitgenodigd voor het maken van de eerste toets.