Les 6: Pesten en voorbeeldactiviteit

Groepsdynamica

Lesprogramma

- Terugblik

- Pesten

- Groepsactiviteit

- Zelfstandig werken aan je eigen groepsactiviteit

          

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- heb ik inzicht in wat pesten is en hoe ik hier als PB'er invloed op kan uitoefenen. 

- heb ik inzicht in hoe een activiteit de groepscohesie kan beïnvloeden.

 

Wanneer functioneert een groep goed?

- Duidelijke structuur.

- Consensus over groepsdoelstellingen.

- Consensus over de regels voor gedrag.

- Acceptatie van onderlinge verschillen.

- Tevredenheid over inspraak.

- Tevredenheid over rolverdeling.

- Open communicatie.

 - Onderling vertrouwen.

- Medewerkers en groepsleden zijn op elkaar afgestemd.

- Acceptatie over de verdeling van invloed.

Groepscohesie

Je kunt de groepscohesie versterken door: 

• individuen de mogelijkheid te geven om in groepsverband met ideeën te komen of hun verhalen kwijt te kunnen;

• groepsactiviteiten aan te bieden;

• groepsleden eigen verantwoordelijkheden en taken te geven die ze met elkaar uitvoeren;

• positieve acties van groepsleden te belonen en te stimuleren;

• zo min mogelijk aandacht te besteden aan negatief gedrag; 

• samen gezellige activiteiten te organiseren;

• sociaal gedrag te stimuleren.

Wat als er:

> veel groepsleden tegelijk weggaan?

> er subgroepen zijn die anderen uitsluiten?

> veel wisselend personeel is?

+ > +

- > -

Groepsstructuur

De posities, de relaties en de rollen van de groepsleden zijn duidelijk en goed op elkaar afgestemd. Een goede structuur geeft elk groepslid de veiligheid en de bescherming die hij nodig heeft om zich vrij te ontwikkelen.

In elke groep kun je drie rollen onderscheiden:

- actievelingen met veel ideeën en initiatief

- socialen, gericht op onderling contact

- neutralen

Andere rollen: leider, volger, zondebok, clown.

Je kunt de groepsstructuur beïnvloeden door:

Jouw eigen sociale/activerende rol in te zetten. 

Heb je een groep waarin veel actievelingen zitten, maar weinig socialen, dan kun jij de sociale rol op je nemen en de sociale kanten van de groepsleden versterken. Zijn er erg veel neutralen, dan stel je je wat actiever op of activeer je meer. 

Hoe kun je andere rollen zoals leider, volger, clown of zondebok beïnvloeden?

Groepsproces

Basisprincipes van een groepsproces en hoe je ze kunt beinvloeden:

1. Groepsleden zijn langere tijd bij elkaar. Stimuleer het ontwikkelen van rituelen (pauzes, gedrag in de klas, reizen).

2. Beschouw groepsleden als leden van een team waarmee gewerkt wordt en beschouw jezelf als PB'er ook als teamlid.

3. Geef zoveel mogelijk vrijheid aan groepsleden en vermijd onnodige regels en bemoeizucht.

4. Formuleer met elkaar enkele heldere, begrijpelijke en uitvoerbare morele regels (niet roddelen, elkaar uit laten praten, etc.)

5. Pas je gedrag/jouw rol aan op de fasen van het groepsproces. 

Fasen van groepsontwikkeling

Bruce Tuckman : 5 fasen  

> Vormfase: Elkaar leren kennen, afwachtende houding.

> Stormfase: Conflict fase, verhoudingen vormen zich, contacten, wie leidt/wie volgt?

 

> Normfase:  Groepsnormen worden duidelijk, eigen identiteit.

 

> Prestatiefase:  Richten op het groepsdoel. Verwachtingen zijn helder.

 

> Afscheidsfase:  Afronding. De groep gaat uit elkaar.

 

Wat doe je als PB'er in welke fase?

> Betrokkenheid stimuleren

Niet afdwingen, wel stimuleren.

Draagt bij aan verbondenheid, wij-gevoel.

 

> Individuele aandacht

Draagt bij aan een gevoel van tevredenheid en acceptatie.

Iedereen evenveel aandacht?

> Omgaan met conformisme

Draagt bij aan het groepsdoel en groepscohesie.

Gevaar: groepsdenken/groepsdruk.

> Overzicht houden

Nodig om gepast gedrag in te schatten en waar nodig bij te sturen.

Opdracht

> Maak een groep van 4 personen

> Lees de casus (zie handout) en beantwoord de vragen

> Deel jullie gezamenlijke actiepunten met de klas

Pesten in de MZ

Oefening groepsactiviteit

> We spelen het eigenschappenspel

> Na afloop beantwoorden we de vragen: 

1. Wanneer kun je deze activiteit inzetten? 

2. Wat kan je ermee bereiken?

Vooruitblik

Huiswerk

Maken:

Opdracht D1

Volgende week

Uitvoering groepsopdracht en werken aan de BPV-opdracht