Les 5: werkwoordspelling

• Middelbare school

Persoonsvorm (tegenwoordige tijd en verleden tijd)

Infinitief

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

(voltooid deelwoord als) bijvoeglijk naamwoord

Welkom terug allemaal

Vandaag in de les:

10 minuten lezen.

Maken we een begin met werkwoordspelling.

Taalvoutjes. Wat is hier fout?

Taalvoutjes. Wat is hier fout?

Taalvoutjes. Wat is hier fout?

Probeer jij spelfouten te vermijden?

1. Eigenlijk alleen als dat voor school moet.
2. Nee, waarom zou ik?
3. Ja, ik probeer er zelfs op te letten als ik met vrienden app!

Welke redenen kun je bedenken om correct te willen spellen?

Werkwoorden

Wat zijn werkwoorden precies?

En wat is de stam van een werkwoord?

Infinitief

De infinitief is het hele werkwoord. Denk aan fietsen, lopen en bouwen.

In het woordenboek vind je alleen de hele werkwoorden.

Daarom noemen ze het hele werkwoord ook wel de woordenboekvorm. 

De hele werkwoorden staan in de tegenwoordige tijd in het meervoud.

Ze eindigen meestal op en en soms op n.

Werkwoord vervoegen

enkelvoud stam ik loop, loop ik? loop jij?

enkelvoud stam + t jij/u loopt, hij/zij/het loopt

meervoud hele werkwoord wij lopen, jullie lopen, zij lopen

Verschil stam / ik-vorm

Infinitief	Stam	Ik-vorm
vinden	vind	vind
lopen	lop	loop
verhuizen	verhuiz	verhuis
rennen	renn	ren
beloven	belov	beloof
praten	prat	praat
gamen	gam	game
krabben	krabb	krab

Verschil stam / ik-vorm

Verhuizen

stam = verhuiz

ik-vorm = verhuis

Ik ben verhuis...

Voor de regel van 't eX-KoFSCHiP gebruik je altijd de stam

--> Ik ben verhuisD

Tijd om jullie kennis op de proef te stellen... 

Wat is een andere naam voor 'het hele werkwoord'?

Wat moet je met het infinitief doen om de stam van een werkwoord te krijgen?

1. De laatste lettergreep van het werkwoord afhalen.
2. Het infinitief is de stam. Je doet dus niets.
3. -en van het werkwoord afhalen.

Dus wat is de stam van het werkwoord 'snijden'?

1. Snijd
2. Snij
3. Snijden
4. Snijdt

Onderwerp		Onderwerp
Ik		Wij
Jij		Jullie
Hij, zij, het		Zij

Tegenwoordige tijd

Infinitief

Infinitief

Infinitief

Stam+t

Stam+t

Stam

Enkelvoud		Meervoud
Ik		Wij
Jij		Jullie
Hij, zij, het		Zij

Verleden tijd

Stam+te/de

Stam+te/de

Stam+te/de

Stam+ten/den

Stam+ten/den

Stam+ten/den

Huh, hoe weet je dan of je voor -te of -de moet kiezen?

't kofschip

t Kofschip is een ezelsbruggetje om te bepalen of er een d of een t achter een werkwoord komt in de verleden tijd (het gebeurde) of de voltooide tijd (het is gebeurd).

Je gebruikt het ezelsbruggetje als volgt:

't Kofschip

't Kofschip

Wanneer de stam (het hele werkwoord zonder -en) eindigt op één van de medeklinkers uit ‘t kofschip, vervoeg je het werkwoord met -te. Alle andere werkwoorden krijgen de uitgang -de.

Nu weet je ook hoe het voltooid deelwoord eruit komt te zien. Deze krijgt namelijk dezelfde -t of -d als uitgang. Neem bijvoorbeeld het werkwoord ‘harken’. De stam daarvan is ‘hark’. De ‘k’ zit in ‘t kofschip en dus krijgen we: zij harkte de tuin en zij heeft de tuin geharkt.

't Kofschip heb je niet alleen nodig bij het vervoegen van werkwoorden in de verleden tijd.
Bij welk soort werkwoord heb je dit ezelsbruggetje ook nodig?

1. De persoonsvorm
2. Het voltooid deelwoord
3. Werkwoorden in de tegenwoordige tijd
4. Hulpwerkwoorden

Ik mijn drankje opgedronken.

Wat klopt er niet aan de zin op de voorgaande dia?

Ik heb mijn drankje opgedronken.

Wat hoort bij de persoonsvorm?

De persoonsvorm

Maar één per zin

Meerdere per zin 

Kan je vinden door de zin in een andere tijd te zetten.

Is altijd een vervoeging van het werkwoord 'zijn'.

Hoort in iedere zin.

Verandert mee met het onderwerp.

Aan de slag/huiswerk

Ga naar Learnbeat en log in

Ga naar Blok 1, 1.3 Spelling, B Persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

Maak vraag 1 t/m 10, 13