Gijsbrecht van Aemstel/klassieke tragedie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Gijsbrecht van Amstel 

Een klassieke tragedie

Klassieke tragedie

Kenmerken

1. Ondergang van een hoogeplaatst persoon omdat hij in zijn overmoed (hubris) de grenzen heeft overschreden van wat een mens geoorloofd is.

       Door zijn leed ondergaat hij een             loutering (catharsis) --> een                     nieuw mens

Klassieke tragedie

Kenmerken:
2. Drie 'eenheden'

• Plaats: alles speelt zich af op een plaats;
• Tijd: alles vindt plaats in een tijdsbestek van 24 uur.;
• Handeling: een intrige en geen zijdelingse verwikkelingen.
  

Klassieke tragedie

Kenmerken:
3. Vijf bedrijven

• Eerste vier bedrijven eindigen met een rei; een groep personen die commentaar geeft, gevoelens bespreekt, vooruitwijzingen geeft.
• Einde vijfde bedrijf: deus ex machina die een oplossing biedt.
  

Joost van den Vondel - Gijsbrecht van Aemstel

• hield zich aan de kenmerken van Aristoteles;
• schreef meerdere klassieke tragedies;
• Gijsbrecht is de bekendste en wordt nog steeds opgevoerd
• Voorbeeld van aemulatio

Wat is aemulatio?

Toneelstukken als tragedies moesten in de Renaissance qua structuur voldoen aan eisen die in de Oudheid ook golden. Welke drie eisen zijn dat?

Op welk verhaal uit de Oudheid is de Gijsbrecht gebaseerd?

Gijsbrecht (Vondel):

- Beleg van Amsterdam

- Schip 'het zeepaard' gevuld met soldaten

- Een engel raadt Gijsbrecht aan te vluchten en een nieuwe stad te stichten

- Amsterdam zal herrijzen

Vergilius (Aeneis):

- Beleg van Troje

- Paard van Troje gevuld met soldaten

- Aeneas vlucht en sticht de stad Rome

Huiswerk

Leer alle paragrafen die behandeld zijn:

paragraaf 9 t/m 14 (blz. 31 t/m 41)

paragraaf 16 t/m 18 (blz. 44 t/m 50)

Deze worden allemaal getoetst.