H2: Thema 3: BS 1: Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 3: BS 1: 'Bloed'

Programma

- Bespreken formatieve toets

- Introductie thema 3 

- Afsluiting

Leerdoelen

-Je kan de bestanddelen van het bloed benoemen a.d.h.v. een afbeelding 

-Je moet in eigen woorden de functies en de kenmerken van de verschillende bestanddelen van het bloed kunnen beschrijven 

-Je moet de kenmerken en functies van de bestanddelen kunnen koppelen aan de context van een ziekte

Waar denk je aan
bij bloed?

bloedplasma: 

-plasma eiwitten

-water

-opgeloste stoffen

vaste bestanddelen:

-bloedplaatjes

-witte bloedcellen

-rode bloedcellen

Samenstelling

55% uit bloedplasma

45% uit vaste bestanddelen:

-rode bloedcellen

-witte bloedcellen

-bloedplaatjes

Wat is de functie van bloed?

Functie bloed

Vervoer van stoffen in het lichaam:

-voedsel

-zuurstof

-warmte

-afvoer van CO2 en andere afvalstoffen

Bloedplasma

-7% plasma-eiwitten

voorbeeld = fibrinogeen

-91% water 

-2% oplosbare stoffen

Bloedplasma vervoert bruikbare stoffen & afvalstoffen

Fibrinogeen:

-Is een plasma-eiwit

-Speelt een rol bij bloedstolling

Plasma donatie COVID-19

*geen toetsstof*

-Testen op antistoffen 

-Antistoffen worden afgenomen en toegedient bij patiënten met een zwak immuunsysteem of kanker

-Plasma wordt ook gebruikt voor het maken van vaccins

Rode bloedcellen

-Platte, ronde schijfjes

-Geen celkern

-Vervoer O2 (zuurstof)

-Bevatten eiwit hemoglobine

Hemoglobine

Hemoglobine:

-Eiwit met een rode kleur

-Kan O2 vasthouden en loslaten

-> opname (in longen) en afgifte  (in andere organen) van zuurstof

Witte bloedcellen

- Geen vaste vorm

- Wel een celkern

- Passen door kleine openingen in bloedvaten

- Onschadelijk maken van ziekteverwekkers

Onschadelijk maken van ziekteverwekkers:

-zoals bacteriën en virussen

-1 type witte bloedcel neemt de ziekteverwekker op en maakt hem kapot. Hij gaat hierbij zelf dood

Bloedplaatjes

-Delen van kapotte cellen (dus zelf geen cellen)

-Geen celkern

-Nodig voor bloedstolling

Bloedstolling

-fibriogeen uit bloedplasma wordt omgezet in fibrine

-Fibrine maakt een netwerk van draadjes op de wond

-Bloedcellen blijven hierin hangen

-Fibrine draden + bloedcellen drogen in = korstje

-Na genezing laat het korstje los

-Bloedplaatjes bevatten stoffen die zorgen dat bloed stolt als het buiten een vat komt.

-Het 'gat' wordt gedicht en de opening afgesloten

Bloedprop

-Bloed stolt dan binnen het bloedvat

-Dit noem je trombose.

-Een bloedprop kan het bloedvat afsluiten, waardoor het bloed niet verder stroomt

-In het hart/hersenen kan dit gevaarlijk zijn

In tabaksrook zit koolstofmonoxide. Koolstofmonoxide neemt de plaats in waar normaal O2 wordt vastgehouden. Aan welk bestanddeel bindt koolstofmonoxide?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplasma
4. Bloedplaatjes

Aan de slag

Lezen: Thema 3 Basisstof 1 (dus 3.1)

Maken 3.1 opdr. 1 t/m 6

Volgende les

-Huiswerk per les: 

zie Magister!

Volgende les: 

BS 2: De bloedsomloop