2.1 Vrijheid of veiligheid?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

1. Vrijheid of veiligheid?

• Terugblik
• 2G-discussie: vrijheid of veiligheid? (NOS, 16-11-'21)
• Rechtshandhaving-rechtsbescherming
• Opdrachten maken

 

Lesdoelen:

1. Je kent de kenmerken van de rechtsstaat.
2. Je kunt het dilemma tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming in eigen woorden omschrijven.

Vorige les: toeslagenaffaire en de rechtsstaat.
-
Waarom is Nederland een rechtsstaat?

2G?

1. ja
2. nee

Introductie bij §1:
De mens is van nature...

1. Egoïstisch gericht op eigenbelang.
2. Bepaald door zelfbehoud en medelijden.
3. Niet veel. De mens is vooral cultuur.
4. Redelijk en zo ook in potentie goed, maar heeft een dierlijke neiging tot het kwaad.

Filosoof Hobbes
(1588 - 1679)

Natuurstaat

Eigen belang > oorlog

Redelijk: Sociaal contract

Soeverein: geweldsmonopolie

Burger ruilt vrijheid voor veiligheid

‘Recht zonder macht is krachteloos; macht zonder recht tiranniek.… Men moet dus macht met recht verenigen en zo maken dat hetgeen rechtvaardig is, machtig is en hetgeen machtig is rechtvaardig zal zijn.’ 

Blaise Pascal 

§1 Vrijheid of veiligheid?

1. Kenmerken rechtsstaat
2. Hoe machtssoevereiniteit bijdraagt aan orde en veiligheid
3. Het dilemma van de rechtsstaat

Lesdoelen:

1. Je kent de kenmerken van de rechtsstaat.
2. Je kunt het dilemma tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming in eigen woorden omschrijven.

TRIAS POLITICA

GRONDRECHTEN

LEGALITEITSBEGINSEL

wetgevende macht stelt wetten vast

uitvoerende macht spoort verdachten op en besluit tot vervolging

onafhankelijke rechtsprekende macht oordeelt over  schuld en bepaalt de straf

recht op eerlijk proces

onschuldpresumptie

recht op hoger beroep en cassatie

zwijgrecht

recht op een advocaat

maximumstraf is wettelijk vastgelegd

strafprocedure is gebonden aan wettelijke voorschriften

opsporingsbevoegdheden zijn wettelijk aan grenzen verbonden

ne bis in idem-regel

geen straf zonder schuld

verjaringstermijn is wettelijk vastgelegd

Dilemma v/d rechtsstaat

Welke voordelen heeft dit 'sociale krediet-'systeem in China?

Waarom past dit systeem volgens jou wel/niet bij de rechtsstaat?

Opdrachten §1

Kennis en Begrip 4, 5, 6

Toepassen 10, 11, 12
Klaar? >>> verwerk §1 in een samenvatting/mindmap

§1 Vrijheid of veiligheid?

1. Kenmerken rechtsstaat
2. Hoe machtssoevereiniteit bijdraagt aan orde en veiligheid
3. Het dilemma van de rechtsstaat

Lesdoelen:

1. Je kent de kenmerken van de rechtsstaat.
2. Je kunt het dilemma tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming in eigen woorden omschrijven.