5: Uiteenzetting, betoog en beschouwing + mengvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.3: Uiteenzetting, betoog en beschouwing

blz. 66

lees- en argumentatievaardigheden (oefenen dus!)

Online: Cursus 2 Lezen > 3: uiteenzetting, betoog en beschouwing 

Tekstsoorten

1) (Informatieve tekst) / Uiteenzetting

2) Betogende tekst / betoog

3) Beschouwende tekst / beschouwing

Tekstdoelen

1) Informeren

2) Uiteenzetten

3) Overtuigen

4) Activeren

5) Opiniëren (beschouwen)

6) Amuseren

Hier zie je allerlei meningen aan bod komen (ieder zijn eigen argumenten), ook die van de schrijver zonder dat je het idee krijgt dat je juist zijn standpunt moet overnemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Deze tekstsoort is het beste te vergelijken met een handleiding.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Dit is een zakelijke, objectieve tekst.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Hierin zie je de stelling van de schrijver plus zijn argumenten. Het doel van de schrijver is dat je zijn mening moet overnemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

In lange examenteksten kan heel goed een combinatie van de tekstsoorten voorkomen, zoals een betoog gecombineerd met een uiteenzetting.

1. Waar
2. Niet waar

2.5 Mengvormen (blz. 79-80)

Hoe stel je de mengvorm vast?

1. Je moet dan eerst kunnen bepalen welke tekstdoel overheerst en welk tekstdoel wordt gebruikt om de hoofdgedachte (constatering / standpunt / oplossingen / voor- en nadelen / actie) te ondersteunen. 
   
   
2. Welke middelen worden er gebruikt om de hoofdgedachte te ondersteunen? 
   - veel uitleg / toelichtingen (uiteenzetten / informeren)
   - argumenten / bewijzen (betoog)
   - meningen / oplossingen / kanttekeningen / nuanceringen (beschouwing)
   - aansporingen aan de lezer (activeren)

Je moet wel (of juist geen) actie ondernemen.

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Adviseren

Het doel is om je van zijn mening te overtuigen. Je moet hetzelfde standpunt krijgen als de schrijver

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren
4. Amuseren

Je moet kennis opdoen, iets te weten komen.

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Adviseren
4. Amuseren

Tekstsoort

Tekstdoel

Betoog

Beschouwing

Uiteenzetting

Informeren

Overtuigen

Adviseren

Activeren

Amuseren

De schrijver vertelt in tekst P over het ontstaan en de historische ontwikkelingen bij de homeopathie.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

De auteur van tekst S is van mening dat de homeopathisch arts het uiteindelijk zal winnen van zijn reguliere collega, omdat zijn behandeling van de patiënt kil en onsympathiek is.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

De auteur maakt in tekst R de alternatieve geneeswijze als homeopathie aan de lopende band belachelijk door bijvoorbeeld de denkwijze van de arts en de enorme verdunningen op de hak te nemen.

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Lezen in drie rondes

• Blz. 84 of online cursus 2, 5: mengvormen (opdr. 2)
• Kijk naar de titel / plaatjes
• Bron
• Lees de eerste alinea's en laatste alinea's (waarom?)
• Bekijk de vragen
  
  
• Tekstdoel / -soort?

Maak opdracht 2 (blz. 82-83) 

Online = cursus 2 - 5: mengvormen

5a: moet uiterlijk donderdag af zijn (net als het huiswerk van de volgende les, 7e uur)

5e: moet uiterlijk woensdag af zijn

• Tip: bij de online periode kun je bij 'vraag 2' een ingevuld stappenplan inzien waarbij kernzinnen zijn gemarkeerd e.d.
  --> zo kun je een beetje zien of je zelf ook de hoofdzaken uit de alinea's hebt gehaald. 
  
  
• Bonuspunten voor portfolio-cijfer? 
  Zie ELO voor de keuzeopdrachten!
  Deadline: 22 juni via de ELO

Cursus 2

7: Meer oefenen

Nogmaals, leesvaardigheid

• Afronden opdr. 2 (blz. 82-83)
• Daarna: 
• Keuze!
  opdracht 1 ('Hoe ons brein opbloeit van muziek') of 2 ('Niets meer onthouden')
  (blz. 93-99) of online
  
  

• = volgende week maandag (7 juni) 
• 22 juni: bonusopdracht portfolio (deadline)

Met andere woorden: aan de slag! Ik ben online voor vragen en zal in de online methoden meekijken