V5 Thema 9 Stofwisseling B2 Enzymen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 9 

Stofwisseling

B2

Enzymen

Lesprogramma

• Leerdoelen B2 Enzymen (2 minuten)
• Uitleg leerdoel 9.2.1 'Bouw en werking enzymen' (10-15 minuten)
• Zelfstandig opdracht 12 en 13 maken
• Uitleg leerdoel 9.2.1 'Bouw en werking enzymen' (10-15 minuten)
• Zelfstandig opdracht 14 t/m 20 maken
• Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf als laatste

• Lesafsluiter B2 (5 minuten)

Eerder klaar? 

• Neem context Leefwereld 'Bierbrouwen' en maak de bijbehorende opdrachten 21 en 22

Leerdoel B2

9.2.1 Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven.

9.2.2 Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven.

https:

Enzym-substraat complex

Elk enzym heeft dus zijn eigen functie

Splitsend enzym: hydrolyse m.b.v. water

Opbouwend enzym: condensatiereactie

Werking enzymen

• Cofactor: een speciaal ion of molecuul die nodig is voor de werking van een enzym 
• Apo-enzym: het eigenlijke enzymmolecuul, wanneer cofactor nodig is
• Co-enzym: wanneer de cofactor een organische stof is (vitaminen en ATP)
• ATP kan dus zowel substraat als co-enzym zijn (bv. Na+/K+-pomp)
• Naam enzym is vaak samengesteld uit naam substraat met achtervoegsel -ase

Activeringsenergie

• Activeringsenergie: energie die nodig is om een chemische reactie op gang te brengen
• Hoeveelheid energie groter dan energiedrempel reactie
• Energie die vrijkomt bij reactie, moem je reactie-energie
• Lage temperatuur, moleculen bewegen traag, dus de kinetische energie is laag
• Kinetische energie kan bij botsing omgezet worden naar chemische energie
• Lager dan energiedrempel, geen reactie

Bij veel stofwisselingsprocessen is temperatuur in cel te laag om voldoende activeringsenergie te leveren om energiedrempel te halen: enzymen nodig voor verlaging energiedrempel

Maak opdracht 12 en 13

Enzymactiviteit

- De mate waarin een enzym een reactie versnelt

- Is afhankelijk van:

• temperatuur
• pH
• concentratie deelnemende stoffen
• activatoren en remstoffen

- Denaturatie: enzymmoleculen verliezen hun ruimtelijke structuur door de heftige bewegingen van de moleculen

Invloed pH 

• Oplossing met veel waterstofionen (H+ / protonen) is zuur (pH<7)
• Oplossing met weinig waterstofionen is basisch (pH>7)
• Ruimtelijke structuur enzym blijft intact bij bepaalde zuurgraad: optimum
• Bij verhoging of verlaging pH verandert bij steeds meer enzymmoleculen de vorm van het actieve centrum, waardoor enzym werking verliest
• Irriversibel, behalve bij kleine verschillen

Regulering stofwisseling

Remstoffen:

• verlaging enzymactiviteit
• zware metalen (lood en cadmium)
• enzym en substraat kunnen geen E-S-complex meer vormen

Activatoren:

• verhoging enzymactiviteit
• sommige hormonen en geneermiddelen

Reactieketen: 

• reeks opvolgende stofwisselingsreacties
• eindproduct kan activiteit remmen

Huiswerk

• Maak opdracht 14 t/m 20

• Oefen de Flitskaarten en controleer de leerdoelen 

van B2 met de Test Jezelf

Klaar?

• Neem de Context 'Bierbrouwen' door en maak opdracht 21 en 22

Lesafsluiter B2

9.2.1 Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven.

9.2.2 Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven.

https: