18e en 19e eeuw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

18e en 19e eeuw

Dit is een tentamen.

Wat moet je leren?

- stencil over 18e eeuw + aantekeningen (m.b.v. deze LessonUp)

- stencil over 19e eeuw + aantekeningen (m.b.v. deze LessonUp)

- Max Havelaar (graphic novel) + opdrachten

18e eeuw

verlichting: verspreiding van geestelijk 'licht': kennis en wetenschap (mens moet zichzelf ontwikkelen, wijzer en beter worden)

Belangrijk daarbij: rationalisme

rede - ratio - kritische verstand

optimistisch

video: begin - 9.00

opvoeding

Gelijkheid / vrijheid van de verlichting ->

invloed op de opvoeding van het kind.

Vroeger: met strenge hand, gehoorzaamheid, onderdanigheid. Nu: kind heeft ook rechten, komt als onbeschreven blad ter wereld. Goede voorbeeld geven, zonder dwang -> goed mens.

video: begin - 3.00

verlichting

briefroman

video: begin - 3.10

Frans-classicisme

Naast verlichtingsproza ook veel classicistische literatuur.

Normen en regels ontleend aan klassieken. Veel Franse toneelschrijvers dienden als voorbeeld voor Nederland. Bijvoorbeeld voor: Nil Volentibus Arduum = bekendste dichtgenootschap

tweede helft 18e eeuw

reactie op verstandelijke geest van verlichting -> gevoel / emotie juist weer belangrijk.

* vroege romantiek  (19e eeuw = romantiek)

* sentimentalisme (overdreven gevoeligheid)

19e eeuw

Twee hoofdstromingen:

* romantiek (zie volgende dia's)

* realisme: betrouwbare weergave van de werkelijkheid, alledaagse leven beschrijven

romantiek

verzet

gevoel

kloof tussen ideaal en werkelijkheid (dat besef = Weltschmerz)

ontvluchten aan de werkelijkheid -> bijvoorbeeld in de natuur, in droom/fantasie, in godsdienst, in vreemde landen, d.m.v. humor of in het verleden -> ontstaan historische roman

verlichting

romantiek

ratio

gevoel

opvoeding

onvrede met hier en nu

optimistisch

pessimistisch

escapisme