Concept 13: Landdegradatie (Rusland)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Het kunstspel 

Wat is Dall-E?

Dall-E is een kunstmatige intelligentie ontwikkeld door OpenAI

Wat heeft Dall-E gemaakt?

"een schilderij dat een landschap laat zien waarbij sprake is van landdegredatie "

Landdegradatie

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Potash evaporation ponds in Moab, Utah. A potassium-containing salt used by farmers in fertilizer, potash is mined and pumped to the surface from underground brines. It is left to dry in solar ponds whose water is dyed bright blue to reduce the amount of time it takes for the potash to crystallize, as darker water absorbs more sunlight and heat.

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

The inactive Mir diamond mine yawns in eastern Siberia. The 1,722-foot-deep pit is the second-largest excavated hole on the planet.

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Concept 12 Landschap-zones	Concept 13 Land-degradatie	PO Werktijd SO	Concept 14 (Over) bevolking	Concept 15 Duurzaam leven	PO Werktijd SO	Herhalings-week

Passende afbeelding

Passende afbeelding

Passende afbeelding

Passende afbeelding

Passende afbeelding

Programma periode 4

Inhoud periode 4

Dynamische landschappen

Het grote plaatje

Landschappen | Ecosystemen

zijn dynamische systemen

Geofactoren

Een verandering in één van de factoren zorgt voor een verandering op meerdere plaatsen. 

Voorbeeld: 
Te weinig water --> zorgt voor een uitgedroogde bodem --> zorgt voor minder planten --> zorgt voor minder dieren en verandert de samenstelling van de lucht (atmosfeer) --> dit heeft weer invloed op het klimaat. 

Wat is landdegradatie? 

De afname van de kwaliteit van de bodem en de begroeiing als gevolg van een verkeerd gebruik door menselijk handeling.

Er zijn drie vormen van landdegradatie:
 bodemerosie
verwoestijning 
verzilting

Bodemerosie

Bodemerosie is het verdwijnen van de bovenste vruchtbare bodemlaag. 

Dat gebeurt door het wegspoelen van de bodem door water of door het wegwaaien van de bodem door wind.

In welke gebieden?

1.  bodemerosie door water komt het vaakst voor in regenachtige gebieden met veel relief (aardverschuivingen)
2. winderosie komt het vaakst voor in droge gebieden met weinig begroeiing

Erosie is de schurende werking van water, wind en ijs, waardoor het landschap van de aarde gevormd wordt.

Oorzaken bodemerosie:

1. ontbossing

2. overbeweiding

3. verzilting

Ontbossing

• voor houtwinning, landbouw en veeteelt
• bodem ligt onbeschermd
• bij zware regenval of storm 

spoelt of waait de bovenste bodemlaag weg

Overbeweiding

Veeteelt: er staat te veel vee in de wei. Dit heeft alleen betrekking tot het vee dat rechtstreeks planten eet, voornamelijk koeien. Hierdoor wordt zoveel van het gras opgegeten (=overbegrazing) dat het zich niet kan herstellen.
Begroeiing houdt met haar wortels de grond vast.  

Gevolg: kale plekken op de grond. Hierdoor stroomt het water sneller weg.  

Verzilting

Zouter worden van de bodem door onzorgvuldige akkerbouw 

Hoe werkt verzilting?

• Water komt op de bodem en zakt er in weg
• Zouten lossen op in het bodem- en grondwater
• Het water verdampt
• Zout blijft achter op de bodem en vormt daar een laagje

Door irrigatie kan verzilting optreden

> meer water op de bodem

> soms stopt toevoer water

> dan komt water weer omhoog

Onzorgvuldige akkerbouw

• Na de oogst ligt de grond braak
• >> bodemerosie

Oorzaak?

natuur of mens

en de mens?

• overbemesting
• ontbossing
• overbeweiding
• onzorgvuldige akkerbouw

Verwoestijning

• Droge gebieden  met plantengroei zijn kwestbaar
•  grensgebied  steppe en woestijn  vaak overbeweiding 
• overbeweiding en onbetrouwbare neerslag zorgt voor verdwijning van vegetatie en uitbreiding van de woestijn. 

Verzilting 

1. het zouter worden van de bodem en dus ongeschikt raken voor landbouw

Oorzaak: verkeerde manier van irrigatie
Oplossing: druppelirrigatie 

zout

zout

Ontbossing

• Door grootschalige houtkap verdwijnen er elk jaar grote oppervlakten bos

Waarom behoudt van bossen?

1. leveren hout en grote variatie aan planten en dieren
2.  bladerdek gaat bodemerosie tegen 
3. bladerdek beschermt bodem  tegen zonlicht

Gevolgen en oplossingen

Gevolgen: 

1. bodemerosie
   
2. winderosie
3. verwoestijning 

Oplossing:

1. herbebossing 

geen groei meer mogelijk

Tropische regenwoud. hoge diversiteit planten en dieren
" longen vande aarde" 

Overbeweiding

• Als er te veel vee graast op een gebied, wordt alles kaal gevreten. De natuurlijke vegetatie krijgt hierdoor geen kans om te groeien

Overbeweiding 

1. belangrijkste oorzaak van verwoestijning in woestijnsteppe
   
2. gevolg van overbevolking

Juist

Onjuist

Landdegradatie is het verlies van productiviteit en ecologische integriteit van land door menselijke of natuurlijke factoren.

Landdegradatie kan leiden tot een vermindering van biodiversiteit en vruchtbaarheid van de bodem, en daardoor tot armoede en hongersnood.

Duurzame landbouwpraktijken kunnen helpen om landdegradatie tegen te gaan.

Landdegradatie heeft geen invloed op de voedselproductie of economie.

Landdegradatie is een tijdelijk verschijnsel en zal uiteindelijk vanzelf herstellen.

Landdegradatie is uitsluitend het gevolg van natuurlijke factoren en wordt niet beïnvloed door menselijke activiteiten.

Landdegradatie door mens

Landdegradatie

                                  Oorzaak:

                             

                                 Gevolg:

Bodemerosie

Verzilting

Verwoestijning

Vervuiling en landdegradatie

Als gevolg van vervuiling worden ook ecosystemen aangetast;

Luchtvervuiling

Watervervuiling

Bodemverontreiniging

Landdegradatie in kaart

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Natuurlijke en door de mens veroorzaakte factoren, zoals <1>, overbegrazing, bodemerosie en verstedelijking, kunnen bijdragen aan landdegradatie. Dit is het proces waarbij de <2> van de grond achteruitgaat en zijn vruchtbaarheid en ecologische integriteit verliest. Dit kan leiden tot een <3> van de biodiversiteit en het vermogen van de grond om voedsel en andere hulpbronnen te leveren, wat op zijn beurt kan leiden tot armoede, hongersnood en economische achteruitgang.

Landdegradatie

ontbossing

toename

afname

herbebossing

kwantiteit

kwaliteit 

Samenvatting 7.4

Mini SO | Concept 13

R	2p	Benoem drie vormen van landdegradatie;
T1	3p	(1p) Wat zijn geofactoren? (2p) Welke drie geofactoren bepalen het meest hoe een landschap eruit ziet / kan veranderen.
T2	3p	(1p) Beschrijf het verband tussen ontbossing en bodemerosie; (1p) Beschrijf het verband tussen overbeweiding en verwoestijning; (1p) Beschrijf het verband tussen irrigatie en verzilting;
I	2p	Leg uit waarom de gevoeligheid voor landdegradatie verschilt per landschapszone.

Houdt PTD aan

     toets

https://quizlet.com/604967824/test

Atlaskaarten

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃