Inleiding recht - les 2

• Inleiding recht
• MBO
• Studiejaar 1

Basiskennis recht

Onderdeel 1 Inleiding recht

Personen in het recht en rechtsgebieden

Huiswerk bespreken

Verschillende functies van het recht

Normatieve functie: regels zijn bindend en bij overtreding van de regels volgt een straf. 

Instrumentele functie: heeft niets met de normen van de samenleving te maken, maar de  overheid heeft besloten dat deze regels er moeten zijn, beïnvloeden gedrag burgers (rechts rijden in het verkeer) 

Aanvullende functie: als je zelf afspraken mag maken, maar als dat is niet volledig gelukt, dan zijn er aanvullende regels  in het recht (bijvoorbeeld bij koop: wanneer moet je betalen)

Geschiloplossende functie: als er een geschil is tussen burgers, bedrijven, organisaties of met de overheid, dan helpt het recht door procedures bij de rechter te beschrijven.

Volgens art. 7:4 BW moet de koper een redelijke prijs betalen als men vergeten is de exacte prijs te bepalen.
Welke functie heeft deze rechtsregel?

1. aanvullend
2. geschiloplossend
3. instrumenteel
4. normatief

De wet bepaalt dat je moet stoppen voor een rood stoplicht.
Welke functie heeft deze rechtsregel?

1. aanvullend
2. geschiloplossend
3. instrumenteel
4. normatief

Art. 93 Rv bepaalt dat je met zaken over huurgeschillen naar de kantonrechter moet.
Welke functie heeft het recht hier?

1. aanvullend
2. geschiloplossend
3. instrumenteel
4. normatief

Natuurlijke personen vs. rechtspersonen

Bij het recht zijn natuurlijke personen en rechtspersonen betrokken.

Natuurlijke personen: mensen van vlees en bloed die voor zichzelf handelen. Bijv.: trouwen, kopen, eigenaar zijn.

Rechtspersonen: juridische constructie die ervoor zorgt dat een bedrijf of organisatie handelingen in het recht kan verrichten. De stichting, de vereniging, de BV (besloten vennootschap) en de NV (naamloze vennootschap) zijn voorbeelden van rechtspersonen. Er zijn ook publiekrechtelijke rechtspersonen, bijv. de gemeente, de Staat, de Provincie.

Natuurlijke en rechtspersonen kunnen dus handelen in het privaatrecht. Ze kunnen eigenaar zijn van een stuk grond, koopovereenkomsten sluiten en werknemers aannemen.

Natuurlijke personen

bestaan door verwekking / geboorte!

Gewone natuurlijke personen

Mensen van vlees en bloed die handelen voor zichzelf, bijv. kopen iets voor thuis, huren een kamer om te wonen, trouwen)

Bedrijfsmatige natuurlijke personen

Mensen van vlees en bloed (handelen alleen of samen met andere natuurlijke personen onder een bedrijfsnaam):

eenmanszaak

maatschap

vennootschap onder firma (v.o.f.)

commanditaire vennootschap (c.v.)

Rechtspersonen (bedrijven of organisaties)

Privaatrechtelijke rechtspersonen: bestaan door notariële akte van oprichting

Commerciële rechtspersonen (doel: winst maken)

Besloten vennootschap (B.V.)

Naamloze vennootschap  (N.V.)

Coöperatie (bijv. Campina)

Onderlinge waarborgmaatschappij (gericht op verzekeringsovereenkomsten)

Ideële rechtspersonen (doel: ideëel, sociaal, maatschappelijk)

Stichting

Vereniging

Publiekrechtelijke rechtspersonen: bestaan door wetgeving (en art. 2:1 BW)

Staat, Provincie, Gemeente

Waterschap

Een natuurlijk persoon ontstaat door:

1. een contract bij de notaris
2. verwekking en geboorte

Is de maatschap een rechtspersoon?

1. ja
2. nee

hoe veel mensen zijn de baas bij de eenmanszaak?

1. één
2. twee
3. drie
4. vier

Is de B.V. een rechtspersoon of een natuurlijk persoon?

1. natuurlijk persoon
2. rechtspersoon

Is de Stichting een natuurlijk persoon of een rechtspersoon?

1. natuurlijk persoon
2. rechtspersoon

natuurlijk persoon

rechtspersoon

gewoon mens

B.V.

Vereniging

maatschap

v.o.f.

N.V.

coöperatie

gemeente

Nu maken

opdracht 4

opdracht 5

Teken zelf het schema op het bord met de studenten. Zorg dat de studenten dat schema overnemen. Benoem daarbij het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht. LET OP! Zorg dat studenten ruimte overhouden om tekst toe te voegen! In les 5 gaan we namelijk er namelijk verdiepend op in! 

Burgerlijk recht

• Ook wel civiel recht of privaatrecht genoemd;
• Beschrijft de zakelijke en familierelaties in het recht tussen natuurlijke personen en rechtspersonen (Bv, Nv, Stichting, Vereniging);
• Bestaat uit:

1.  Vermogensrecht 
   
2. Personen- en familierecht
3. Rechtspersonenrecht 

Vermogensrecht (privaatrecht)

Relaties die op geld waardeerbaar zijn              vermogensrecht

Bijvoorbeeld: het sluiten van een overeenkomst, eigendom van jouw laptop. 

Personen- en familierecht (privaatrecht)

Beschrijft familierechtelijke relaties              relaties tussen familieleden, ouders en kinderen, echtgenoten.

Bijvoorbeeld: regels over ouderschap en het huwelijk, maar ook het recht op een voor- en achternaam. 

Rechtspersonenrecht (privaatrecht)

Regels over rechtspersonen               bedrijven, organisaties en instellingen

Bijvoorbeeld: regels over overeenkomsten aangaan met natuurlijke personen of andere rechtspersonen, eigendom. 

Waar gaat het vermogensrecht over?

1. Relaties tussen personen
2. Relaties die op geld waardeerbaar zijn
3. Rechtspersonen

Welk onderdeel kan je niet terugvinden in het personen- en familierecht?

1. Huwelijk
2. Relaties
3. Koopovereenkomsten
4. Ouderschap

Het vermogensrecht, personen- en familierecht en rechtspersonen recht is onderdeel van...

1. Het privaatrecht
2. Het publiekrecht

Staatsrecht (publiekrecht)

• Beschrijft hoe de Nederlandse staat is georganiseerd;
• Geeft regels over hoe de instanties van de overheid worden gekozen of benoemd en wat hun taken en bevoegdheden zijn.

Pak blz. 19 van 'Basisboek Recht' erbij! 

Strafrecht (publiekrecht)

Beschrijft verboden gedragingen (gedrag) en regels voor politie en justitie bij de opsporing en veroordeling van verdachten.

Bijvoorbeeld: diefstal, moord, regels over huiszoeking of fouilleren.

Bestuursrecht (publiekrecht)

Beschrijft hoe de overheid haar bestuurstaak moet uitoefenen. In Nederland wordt dit door allerlei overheden gedaan. 

Bijvoorbeeld: het bouwen van scholen, aanleggen van wegen, afgeven van vergunningen.  

Internationaal recht

Beschrijft de verhouding tussen Nederland en andere landen en de positie van Nederland in internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties (VN) en  de Europese Unie (EU).

Bijvoorbeeld: regels over het bewaken van onze grenzen, de vergoeding voor een vertraagde vlucht, erkennen van buitenlandse opleidingen. 

Nu maken

opdracht 6 en 7

Wat is geen onderdeel van het publiekrecht?

1. Strafrecht
2. Staatsrecht
3. Rechtspersonenrecht
4. Bestuursrecht

Het strafrecht geeft regels over...

1. Hoe de staat Nederland is ingericht
2. De verhouding tussen Nederland en andere landen
3. Hoe de overheid haar bestuurstaken moet uitvoeren
4. Verboden gedragingen en bevoegdheden politie

Voorbeeld examenvraag:
Tot welk rechtsgebied behoort het bestuursrecht?

1. Publiekrecht
2. Privaatrecht

Voorbeeld examenvraag:
Jan krijgt een kind samen met zijn vrouw Tineke.
Welk recht is hier van toepassing?

1. Privaatrecht
2. Publiekrecht