§1.5 - Ontwikkeling van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

deze les

1. je doet mee met deze les en sluit bij deze presentatie aan

2. je volgt deze les zelfstandig door hem apart in lessonup te openen (incl uitlegvideo's)

hoe werkt deze les

1. zorg ervoor dat je voordat je start de paragrafen hebt gelezen

2. lees de leerdoelen en succescriteria

3. bekijk alle uitlegdia's en uitlegvideo's

4. controleer jezelf door de vragen en oefeningen tussendoor te doen

5. maak aan het einde de verwerkingopdrachten en controleer of je de leerdoelen hebt behaald (voldoe je aan de succescriteria)

6. nog niet behaald = terug naar de stof/ uitlegvideo's en/of zoek hulp

1.5 leerdoelen

Ik kan

• uitleggen hoe de ontwikkeling van het gedrag van baby tot volwassene verloopt.

Succescriteria

• Je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: reflexen, bewust gedrag, speelgedrag, oefenen, imitatiegedrag, rolpatronen, gevoelige periode, inprenten, inzicht, trial and error, gewenning, waarde, normen.

• Je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen.


• Je hebt de opdrachten van 1.5 gemaakt en nagekeken met voldoende resultaat.
• Je kunt examenopgaven (bijna) foutloos maken.

Babytijd

Reflexen - onbewuste bewegingen (zenuwstelsel reageert met vaste reactie op prikkel)

= aangeboren.

Vanaf 3 maanden meer bewust gedrag (=aangeleerd).

Kindertijd

Speelgedrag - hiermee oefenen ze fysieke en sociale vaardigheden.

Tijdens het spelen worden meerdere vormen van leergedrag toegepast.

Leergedrag laat je je leven lang zien.

Vormen van leren

• inprenting
• imitatie 
• oefenen
• gewenning
• proefondervindelijke leren (trial-and-error)
• associatief leren (klassieke conditionering en operante conditionering)
• inzicht

Inprenting

Bepaalde vormen van gedrag kun je alleen leren (aan- en weer afleren) in een gevoelige (vroege) periode.

Buiten die periode is inprenting voor dat gedrag onmogelijk of heel moeilijk.

- aanleren van taal (2 t/m 10)

- wennen van huisdieren aan mensen

Opdracht

Zoek op... wat is het Westermarckeffect?

Imitatie

Leren door een ander na te doen.

Bv. vogels hebben een aangeboren basis zangpatroon, maar leren uitgebreider (ook dialect) zingen door imitatie.

Oefenen

Je spierbeheersing oefenen (een sport leren) of je sociale vaardigheden (oefenen met rollenspellen).

Vadertje en moedertje spelen is gedrag van volwassenen imiteren (oefenen voor al je later groot bent).

Gewenning

Je leert niet langer te reageren op een prikkel (afleren).

Politiepaarden leren niet meer te schrikken van bijvoorbeeld explosies.

Trial-and-error

Leren door te proberen.

Er volgt beloning of straf door het gevolg van wat je uitprobeert.

Zo leer je ook welk voedsel je lekker vindt (of juist niet).

Associatief leren

Klassieke conditionering = leggen van verband tussen 2 verschillende prikkels (schoolbel = tas inpakken)

Operante conditionering = gedrag straffen (gedrag neemt af) of belonen (gedrag neemt toe)

Trainen = operant conditioneren

Docenten gebruiken operante conditionering om leerlinggedrag te stimuleren of te ontmoedigen. Geef van beiden een voorbeeld (uit eigen ervaring).

Leren door inzicht

Nieuwe dingen leren door zelf met oplossingen te komen. 

opdracht

Klik de link aan op de volgende dia en kies een paar filmpjes om te bekijken (inzicht bij dieren). Doe een koptelefoon op!

biologiepagina.nl

aan de slag

1. Maak een begrippenlijst van 1.5
2. Maken en nakijken opdrachten 1.5
3. Maken en nakijken opdrachten Toepassen Manieren om te 'versieren'
4. Maken oefentoets Nectar online
5. Maken en nakijken Examentraining
6. Lees 4.1 voor de volgende les
7. Maak de oefentoetsen op de volgende dia's

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/ aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl