Spelling - Verkleinwoorden en tussenklank in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Spelling - Verkleinwoorden en tussenklank              in samenstellingen

Vandaag 

1. Nakijken hoofdletters en leestekens en meervoudsvorming;
2. Herhaling + moeilijke woorden;
3. Uitleg verkleinwoorden en tussenklank in samenstellingen;
4. Kort stuk herhaling verhaalanalyse;
5. Aan de slag 

Wat is de juiste spelwijze?

1. abonees
2. abbonees
3. abbonnees
4. abonnees

Wat is de juiste spelwijze?

1. acomodatie
2. accommodatie
3. acommodatie
4. accomodatie

Wat is de juiste spelwijze?

1. burgemeester
2. burgermeester

Wat is de juiste spelwijze?

1. adolesent
2. adolecsent
3. adolescent
4. adolecent

Wat is de juiste spelwijze?

1. apparaat
2. apperaat
3. aperaat
4. aparaat

Wat is het meervoud van cd?

Wat is het meervoud van kiwi?

Wat is het meervoud van bacterie?

Paragraaf 6 Verkleinwoorden

Van veel zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken. Dat doe je in de volgende gevallen:

- Om aan te geven dat iets klein is (autootje in plaats van kleine auto)

- Om aan te geven dat iets/iemand lief is: Wat een schatje!

- Als eufemisme (om iets minder erg/vervelend te laten klinken): Hij begint toch wel een buikje te krijgen.

- Uit bescheidenheid, als understatement: Dat huis heeft me wel een paar centjes gekost.

- Als je iets op een denigrerende manier aangeeft (je doet alsof het weinig voorstelt): Die probleempjes van jou lossen we wel even op. 

Regels om op de juiste manier te verkleinen 

1. Basisregel: je plaatst -je, -kje, -pje, -tje of -etje achter het zelfstandig naamwoord: kraampje, deurtje.

Let op: woorden die eindigen op -ng (koning). Bij deze woorden verandert de -g in een -k (koninkje).

2. Korte klanken worden in het verkleinwoord soms lang.

Blad --> blaadje, lot --> lootje

Regels om op de juiste manier te verkleinen 

3. Bij woorden die eindigen op een klinker is er meestal sprake van een klinkerverdubbeling: lama - lamaatje, auto - autootje.
Maar let op: woorden die eindigen op een "i" krijgen geen verdubbeling van de "i", maar een + "e": bikini - bikinietje.
Let op 2: woorden die eindigen op een "y" krijgen geen verdubbeling van de "y", maar een apostrof: baby - baby'tje.
4. Afkortingen krijgen ook een apostrof: dvd'tje

Wat is het verkleinwoord van "kano"?

1. kano'tje
2. kanotje
3. kanoo'tje
4. kanootje

Wat is het verkleinwoord van "lolly"?

1. lollytje
2. lollietje
3. lollyetje
4. lolly'tje

Noteer de juiste verkleinwoorden van de volgende woorden: ketting, cd, ski, tutu

Paragraaf 7 Tussenklank in samenstellingen

Sommige woorden mag je "gewoon" aan elkaar plakken om een nieuw woord te vormen. Dat noemen we een samenstelling.

Bijvoorbeeld: hand + tas = handtas.
Je hoeft verder niets te doen. 

Tussen-s

1. Basisregel: Je schrijft de tussen-s wanneer je hem hoort: 
stad + wacht = stadswacht.

2. Dit is lastig wanneer het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint. Vervang dit tweede deel dan door een woord dat niet met een s-klank begint. 
Zo is het personeelschef, omdat het ook personeelsbeleid is. 
3. Soms zijn twee manieren goed: tijd(s)verschil

Tussen-e of tussen-en

Hier zijn veel regels voor..
Het makkelijkste leer je dit aan de hand van het schema op de volgende sheet. 

Tussenklank in samenstellingen

1. gedachtesprong
2. gedachtensprong
3. gedachtessprong

Tussenklank in samenstellingen

1. gedachtespinsel
2. gedachtenspinsel

Tussenklank in samenstellingen

1. nieuwssite
2. nieuwsite

Tussenklank in samenstellingen

1. rijstebrij
2. rijstenbrij

Huiswerk voor 5 december

1. Maken van paragraaf 6: opdracht 1, 2, 3, 4 en 5.
2. Maken van paragraaf 7: opdracht 1, 2, 5, 6 en 7.

3. Leren van de moeilijke woorden tot en met faillissement