Aanpassingen bij dieren en planten

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Aanpassingen bij dieren en planten

Thema 6 

Ecologie 

Basisstof 5&6 

Lesdoel

• Je leert hoe dieren en planten zijn aangepast aan hun         leefomgeving. 
• Dieren: stroomlijn, schutkleur, lichaamsbouw, vacht ,poten, snavels.
• Planten: huidmondjes, waslaagjes, bladoppervlak, wortels. 

Wat weet je al ? 

Waarom heeft een ijsbeer witte vacht ? 

Waarom heeft een cactus geen grote bladeren? 

Wat voor poten heeft een wilde eend? 

Aanpassingen bij Waterdieren

Alle waterdieren zijn altijd gestroomlijnd. Een lichaamsvorm waardoor ze weinig weerstand hebben in het water

*Gladde huid (schubben en slijm)

*Kop romp en staart gaan in elkaar over

* Vinnen voor voortbeweging

Daardoor kunnen zij sneller door het water bewegen.

Niet alleen vissen hebben dit maar ook sommige zoogdieren (dolfijnen).

Schutkleur, Donkere bovenkant en lichte onderkant 

Landzoogdieren

Bij verschillende landzoogdieren zijn de poten aangepast op de ondergrond

*Zoolgangers: zachte ondergrond

*Teengangers: katachtigen

*Hoefgangers: harde ondergrond

Meer aanpassingen

Dieren in koude omgeving, meer haar om warmte vast te houden

Dieren in warme omgeving, grote oren om warmte te verliezen

Poolvos

Woestijnvos

Vogels

Steltlopers, Roofvogels, Zangvogels en Watervogels

Steltlopers

Priemsnavel= lange snavel

Lange poten voor ondiep water

soms met zwemvliezen om

 niet door de bodem te zakken

Roofvogels

Haaksnavel= krom, 

naar beneden gebogen, 

scherpe punt.

Poten met klauwen.

Zangvogels

Kegelsnavel (zaden) of
Pincetsnavel (insecten)

Poten met 3 tenen voor 1 teen achter om zich aan takken te kunnen klemmen

Watervogels

Zeefsnavel

Zwemvliezen

Waterafstotende veren door speciale olie die ze produceren

Wat is een manier van aanpassen voor zeedieren?

1. Vleugels
2. Gladde huid
3. Streepjes vacht
4. Schubben

Wat is hoort hier niet bij?

1. Zoolganger
2. Hoefganger
3. Voetganger
4. Teenganger

Waarom hebben steltlopers lange benen en tenen?

Waarom heeft een roofvogel scherpe nagels en snavel?

Wat is de functie van een pincetsnavel van een zangvogel?

Hoe zorgen watervogels ervoor dat hun veren niet nat worden?

2.6 Aanpassingen van planten

Droge omgeving                & Licht

& vochtige omgeving

LESDOELEN

DE LEERLING KAN UITLEGGEN HOE PLANTEN ZIJN AANGEPAST AAN HUN LEEFOMGEVING.

• Droge omgeving
• Vochtige omgeving
• Licht (zon en schaduwplanten
• Speciale vormen 

Wat betekent dit 

Sommige mensen hebben groene vingers ? 

Aanpassingen aan een droge omgeving

• Klein bladoppervlak
• Dik waslaagje 
• Weinig huidmondjes 
• Behaarde bladeren en stengels 
• Opslag van water in bladeren of stengels 

Cactus

Functie stekels:

• Bescherming tegen dieren.
• Minder verdamping 
• Soms schaduw 

Huidmondjes diep in het blad

De wind kan zo niet de waterdamp afvoeren, plant houdt meer vocht vast

Beharing zorgt ook dat

de waterdamp beter 

wordt vastgehouden

Noem twee manieren waarop een woestijnplant zorgt voor voldoende vocht

1.  Vetplanten en cactussen hebben een vetlaagje aan de buitenkant dat voorkomt dat water verdampt.
2. De wortels van woestijnplanten zijn meestal lang en kunnen heel snel water opnemen.
   

Aanpassingen aan een vochtige omgeving

• Veel huidmondjes
• dun waslaagje
• Waterplanten huidmondjes alleen aan bovenkant.
• Waterplanten hebben luchtkanalen in stengel.
• Ondergedoken waterplanten hebben geen huidmondjes

Waterplanten in vochtige omgeving

 Waterlelie:

• Wortels zitten in modder, weinig  O2 .
• Huidmondjes: Zitten alleen op de bovenkant.
• Luchtkanalen in stengel om zuurstof op te nemen. 
• Planten die volledig in het water leven hebben GEEN huidmondjes.

Aanpassingen aan het licht

3 soorten planten

• zonplanten: veel licht
• schaduwplanten: weinig licht 
• klimplanten: hechtwortels of ranken 

Zonplanten: 

Veel zon nodig 

Schaduwplanten 

Weinig licht 

Bloeien in de lente = Voorjaarsbloeiers 

Vaak in het bos of andere plekken met veel schaduw

Grote dunne bladeren, vaak donkergroen, veel bladgroenkorrels

Klimplanten

• Hechtwortels
• Ranken
• Slappe stengels
  
• Hoe hoger hoe meer licht

Klimplanten

Rozetvormende planten 

• Tweejarige planten
  
• Bladeren valk boven de grond
• Uit de rozet groeit een stengel
• Kunnen de winter overleven

Waarom zijn cactussen behaard?

1. Het is te warm
2. Waterdamp minder snel afgevoerd.
3. Huidmondjes te beschermen
4. Door dik waslaagje

Waarom hebben schaduwplanten vaak grotere en dunnere bladeren dan zonplanten

Teken 3 planten
1 Droge omgeving
2 Vochtige omgeving
3 Waterplant

Wat heb je vandaag geleerd?