2.5 Aanpassingen bij dieren, 2.6 Aanpassingen bij planten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

2.5 Aanpassingen bij dieren, 2.6 Aanpassingen bij planten

Wat gaan we doen

20 min uitleg 

15 min HW maken

10 min 2.4 nakijken

Aanpassingen bij Waterdieren

Alle waterdieren zijn altijd gestroomlijnd. Een lichaamsvorm waardoor ze weinig weerstand hebben in het water

*Gladde huid (schubben en slijm)

*Kop romp en staart gaan in elkaar over

* Vinnen voor voortbeweging

Daardoor kunnen zij sneller door het water bewegen.

Niet alleen vissen hebben dit maar ook sommige zoogdieren (dolfijnen).

Schutkleur, Donkere bovenkant en lichte onderkant 

Landzoogdieren

Bij verschillende landzoogdieren zijn de poten aangepast op de ondergrond

*Zoolgangers: zachte ondergrond

*Teengangers: katachtigen

*Hoefgangers: harde ondergrond

Meer aanpassingen

Dieren in koude omgeving, meer haar om warmte vast te houden

Dieren in warme omgeving, grote oren om warmte te verliezen

Poolvos

Woestijnvos

Vogels

Steltlopers, Roofvogels, Zangvogels en Watervogels

Steltlopers

Priemsnavel= lange snavel

Lange poten voor ondiep water

soms met zwemvliezen om

 niet door de bodem te zakken

Roofvogels

Haaksnavel= krom, 

naar beneden gebogen, 

scherpe punt

Poten met klauwen

Zangvogels

Kegelsnavel (zaden) of
Pincetsnavel (insecten)

Poten met 3 tenen voor 1 teen achter om zich aan takken te kunnen klemmen

Watervogels

Zeefsnavel

Zwemvliezen

Waterafstotende veren door speciale olie die ze produceren

2.6 Aanpassingen van planten

Droge omgeving                & Licht

& vochtige omgeving

Eerst herhaling van gisteren

Wat is een manier van aanpassen voor zeedieren?

1. Vleugels
2. Gladde huid
3. Streepjes vacht

Wat is hoort hier niet bij?

1. Zoolganger
2. Hoefganger
3. Voetganger
4. Teenganger

Waarom hebben steltlopers lange benen en tenen?

Waarom heeft een roofvogel scherpe nagels en snavel?

Wat is de functie van een pincetsnavel van een zangvogel?

Hoe zorgen watervogels ervoor dat hun veren niet nat worden?

Aanpassingen aan een droge omgeving

• dik waslaagje; verdamping tegen
• huidmondjes diep verzonken
• weinig huidmondjes om verdamping tegen te gaan
• 's nachts open; min mogelijk verdamping
• behaard; waterdamp langer blijven
• vetplantjes; water in bladeren
• cactussen; water in stengels en uitgebreid wortelsysteem

Huidmondjes diep in het blad

De wind kan zo niet de waterdamp afvoeren, plant houdt meer vocht vast

Beharing zorgt ook dat

de waterdamp beter 

wordt vastgehouden

Noem twee manieren waarop een woestijnplant zorgt voor voldoende vocht

1.  Vetplanten en cactussen hebben een vetlaagje aan de buitenkant dat voorkomt dat water verdampt.
2. De wortels van woestijnplanten zijn meestal lang en kunnen heel snel water opvangen.
   

Cactus

Functie stekels:

• laagje vochtige lucht vasthouden
• vochtige druppels
  
• schaduw
• bescherming planteneters
  

Aanpassingen aan een vochtige omgeving

• veel huidmondjes
• dun waslaagje
• modderig gebied; stengels luchtkanalen voor opnemen water
• grote dunne bladeren
• huidmondjes aan de bovenkant

Waterplanten in vochtige omgeving

 waterlelie:

wortels zitten in modder, geen lucht

---> zuurstof via huidmondjes (alleen bovenkant blad) door luchtkanalen in stengel naar wortels.

Planten die volledig in het water leven hebben GEEN huidmondjes

Aanpassingen aan het licht

3 soorten planten

• zonplanten: veel zon nodig
• schaduwplanten: groeien onder bomen voorjaarsbloeiers
• klimplanten: hechtwortels, gastheer 

Zonplanten: 

Veel zon nodig 

Staan vaak in een open veld (dus weinig tot geen schaduw)

Schaduwplanten 

Weinig licht 

Bloeien in de lente = Voorjaarsbloeiers 

Vaak in het bos of andere plekken met veel schaduw

Grote dunne bladeren, vaak donkergroen, veel bladgroenkorrels

Klimplanten

• Hechtwortels
• Ranken
• Slappe stengels
  
• Hoe hoger hoe meer licht

Sommige halen voedingsstoffen uit hun gastheer

Klimplanten

Rozetvormende planten 

• Tweejarige planten
  
• Bladeren valk boven de grond
• Uit de rozet groeit een stengel
• Kunnen de winter overleven

Wat ga je doen

2.5 maak opdracht: 35, 36, 37, 38, 39*, 41, 43*, 44

2.6 maak opdracht: 45, 46,48, 49*, 50*, 51*, 55, 57*