h10 zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Zuren en Basen

Herhaling 10.1 en 10.2: je leerde

• hoe je aangeeft hoe zuur een stof is.
• hoe je meet hoe zuur een stof is.
• het verband tussen de pH-waarde en de concentratie zuur of base.
  
• verschillende zuren en basen en hun oplossing.
• zuren en basen herkennen.

Eigenschappen zuren = moleculaire stof

• smaken zuur
  
• reageren met basische stoffen (= neutraliseren)
• kleuren blauw lakmoes rood (rood blijft rood)
• sterke zuren ontkalken,  tasten onedele metalen aan en  maken bacterie groei onmogelijk
• zure oplossingen geleiden stroom, bij elektrolyse ontstaat H₂ gas aan negatieve elektrode
• de pH is lager dan 7

 (formule van zuur begint met H atoom)

Je las net dat zure oplossingen stroom geleiden. Bij elektrolyse ontstaat H₂ gas aan de negatieve elektrode. Waarom ontstaat dit bij de negatieve elektrode en niet bij de positieve elektrode?

Eigenschappen basen/basische stoffen

• tasten de huid aan
  
• kan  H⁺ ionen opnemen 
  
• smaken zeepachtig
  
• kunnen vet verwijderen 
  
• reageren met zure stoffen (=neutraliseren)
• basische oplossingen geleiden stroom
• kleuren rood lakmoes blauw (blauw blijft blauw)
  
• pH lager hoger dan 7

pH meten = "zuurgraad" weten

• zure oplossing:  hoeveel H⁺ ionen kunnen worden afgestaan.
  
• basische oplossing:  hoeveel H⁺ ionen er kunnen worden opgenomen.
• pH 7 = neutraal

pH 0 < 7 = zuur

pH 7>14 

pH huidneutraal

• huid is licht zuur (huidvet = talg zorgt voor een barrière tegen bacteriën) 
  
• pH huidneutraal = +/- 5,5
• producten met te hoge of te lage pH waarde veroorzaken huid irritaties 
  

Rodekoolsap als indicator zie video

Welke andere indicatoren ken je? En in welke tabel van Binas kan je dit vinden?

indicatoren: tonen aan of bepaalde stof aanwezig is
Binas tabel 36

pH indicatoren  die je moet kennen zijn:

• rodekoolsap (rood =zuur, paars= neutraal, groen/geel= base)
• rood lakmoes (= rood bij zuur of neutraal, blauw bij base)
• blauw lakmoes(= blauw bij base of neutraal, rood bij zuur)
• universeel indicator papier (=pH papier, controlestrook nodig)
• fenolftaleine (kleurloos bij zuur--> roze bij base)

Notatie van oplossen zuren

• zure stof --> H+ ionen + zuurrestion (=negatieve ion)
• De totale lading voor- en na oplossen is altijd nul!

koolzuur oplossen

• H₂CO₃(aq) (=koolzuur) is een
   instabiel zuur en valt uit uit elkaar
  --> wordt  water met prik

• H₂CO₃(aq)-->H₂O(l) + CO₂(g)

Geef de vergelijking voor het oplossen van waterstofchloride.

Leerdoelen H10.3

• Je leert wat neutraliseren is.
• Je leert op welke manieren zuren en basen met elkaar reageren.

neutraliseren =
zuur + base--> pH neutraal

• meestal H⁺ + OH^---> H₂O
  
• (behalve bij ammonia dan geldt NH₃ + H⁺ --> NH4⁺⁾
• maar: er kunnen schadelijke stoffen ontstaan (b.v. chloorgas of waterstofgas)
  
• dus nooit zomaar mengen!!

pas op met neutraliseren !

Regels zuur-base-reacties

Leerdoelen H10.4

• Je leert waarom producten gecontroleerd worden.
• Je leert hoe je onderzoekt hoeveel zuur in een oplossing zit.

Discussievraag

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) bewaakt de veiligheid van het eten.

Zij doet dit aan de hand van regels voor voedselveiligheid in de warenwet of in Europese wetgeving.

Waarvoor is controle van voedsel noodzakelijk?

demonstratieproef titreren

Demonstratieproef en uitleg titreren

Stappen titreren

• voeg een indicator toe aan de erlenmeyer waarin de te titreren stof zit _{(vaak fenolftaleiine)}
• voeg druppelsgewijs een stof met tegenovergestelde pH waarde voegen
• tot er blijvend kleuromslag is
• aflezen buret van boven naar onder
• van de stof die getitreerd wordt moeten in de tekst nog meer gegevens staan
• verhoudingstabel maken zie hiernaast
• en de onbekende hoeveelheid uitrekenen