zuurstof

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

zuurstof

Leerdoelen

1. Je kunt de indicaties voor het geven van zuurstof benoemen.

2. Je kunt de risico’s en complicaties bij toediening van zuurstof toelichten.

3. Je kunt berekenen hoeveel zuurstof in een zuurstofcilinder zit.

4. Je kunt volgens protocol zuurstof aansluiten en toedienen met verschillende soorten materialen

0

0

Hoe kan je de zuurstof meten bij je zorgvrager?

Indicaties voor het meten van de saturatie

• Ontwennen/ afbouwen
• Dyspnoe
• Cyanose
• Afwijkende ademhaling
• Hoge of lage pols
• Verandering bewustzijn

hoe meet je zuurstofgehalte?

• saturatie ( verzadiging vd erytrocyten met O2)
• veneuze Astrup = vingerprik 

• Arteriële Astrup (bloed uit slagader gehaald)

• Gezonde mensen saturatie 96- 100 %
• COPD/ hartfalen saturatie 92-100%
• Lager dan 95% overleg arts
• Lager dan 90% overwegen toedienen van zuurstof. Altijd inoverleg met de arts.

Benoem enkele verschijnselen bij zuurstofgebrek

verschijnselen hypoxie

• kortademig in rust en ook bij lichte inspanning
• geen energie om iets te ondernemen 
•  gebruik hulpademhalingsspieren 
• sufheid, minder alert
• vergeetachtigheid / verward
• blauwe huidskleur van vingers, nagels , lippen 
• hoge pols en AH en RR
• angstig 

Wat zie je een zorgvrager met een zuurstof gebrek doen?

De zorgvrager met hypoxie...

... wil het liefste rechtop zitten

... wil knellende kleding uitdoen

... kan niet praten en ademhalen  tegelijk

... gebruikt hulpademhalingsspieren

... neusvleugelt

... heeft tekenen van cyanose

voorbehouden en risicovol

• altijd in opdracht vd arts 
• schrijft ook aantal liters voor per minuut
• gebruik maken van juiste middelen en materialen 
• alert zijn bij COPD (ademdepressie)
• zuurstof is brandbaar!
• bij een cilinder; bereken de inhoud

Waar moet je opletten als je zuurstof gaat toedienen bij je zorgvrager?

 aandachtspunten 

• zorg voor comfortabele houding zorgvrager
• bij meer dan 5 ltr dan lucht bevochtigen 
• voorkomen van drukplekjes
• gebruik geen vet/olie als zalf. NOOIT vaseline 
  
• goede neus / mond verzorging
• pas op met vuur / vonkjes 

Pas op met zuurstof!

0

Hulpmiddelen

Neusbril                                             Zuurtstofkatheter                                            Masker

6 tot 10 liter

1 tot 6 liter

0 tot 3 liter

10 tot 15 liter per minuut

1 tot 6 liter per minuut

0 tot 6 liter per minuut

0

Zuurstofbronnen

• Zuurstofcilinder
• Concentrator
• Vloeibaar zuurstof

In een zuurstofconcentrator stroomt de omgevingslucht door adsorberend materiaal, een zogenaamde 'moleculaire zeef’. Dit materiaal scheidt de zuurstof van de stikstof en van andere gassen.

Het resultaat is een constante toevoer van een hoge concentratie extra zuurstof naar de client.

voor- en nadelen concentrator

• haalt zuurstof uit de omgevingslucht - raakt nooit op
• let op goede ventilatie
• lange slangen / knikken 
• maakt meer geluid 
• goedkoper

formule is 

 Inhoud cilinder (liters) x druk (bar). = .. liter zuurstof.

Hoeveelheid = 10 x 130 = 1300 liter zuurstof.

dan delen door 60 = aantal uren dat je nog zuurstof hebt. 

delen door aantal liters/minuut wat iemand nodig heeft. 

zo aan de slag met praktische vaardigheid en de som om het te berekenen

Juist of onjuist: Luchtbevochtiging bij zuurstoftoediening vanaf 5 liter per minuut is noodzakelijk

1. Juist
2. Onjuist

Indicaties:

problemen met ademhaling of gaswisseling

- hart/long problemen

- bloed armoede

- postoperatief, sedatie

- ernstig trauma

-onderkoeling

Contra-Indicatie

- verwondingen neus/keelholte

- verwondingen aan aangezicht

- schedel/hersenen trauma

- een jonge leeftijd (kinderen en zuigelingen)

- vroeggeboorte (oogschade)

Berekenen van zuurstof

Bij een longembolie krijgt een deel van de long

1. Te weinig bloed en zuurstof
2. Te weinig bloed en vitamine
3. Te weinig bloed en enzymen
4. Te weinig bloed en Glucose

Bij hyperventileren geeft iemand

1. Te veel koolzuurgas af
2. Te weinig koolzuurgas af
3. Te veel zuurstof af
4. Te weinig zuurstof af

complicaties 

• ademdepressie
• koolzuuropstapeling door onvoldoende O2 toevoer
• O2 intoxicatie (bij beademing)
• lucht in de maag (katheter te diep ingebracht)
• weglekken O2 bij verkeerd hulpmiddel
• droge neus / mond 
• drukplekken 

Observatie van zorgvrager met O2 toediening

1. Observatie zorgvrager
2. Observeren huid en slijmvliezen
3. Observeren of zuurstoftoediening effectief is
4. Observeren dosering zuurstof (te hoog/ te laag?)

Observatiepunten
zorgvrager

AH frequentie? (snelheid - diep of oppervlakkig - neusvleugelen ja/ nee - hulpademhalingsspieren ja/ nee)

Cyanose ja/ nee?

Vertoont zorgvrager tekenen van angst?

Is medicatie gegeven volgens voorschrift?

Zit O2 goed aangesloten, zit het slangetje goed etc.

Overige observatiepunten?

Huid en slijmvliezen: Goede controle & verzorging neus, mond en keel - Check op decubitus door neussonde of neusbril

Is toedienig effectief? Knik in slang? - Verstopping door slijm? - Ademt zorgvrager veel door de mond?

Zuurstofdosering te hoog of laag: Hoofdpijn - Hoge hartslag - Zweten - Bewustzijnsverlies - Hoge bloeddruk - Overmatige speekselafvloed

 

Uitleg som 1

Aanwezig: Cilinder van 10 liter met 150 bar druk.

Formule: bar x inhoud = aantal liter O2 in de fles

Uitkomst oefensom: 150 x 10 = 1500 liter in de fles

Berekenen zuurstof deel 2

Bereken voor jezelf de uitkomst van deze som: 

Je wilt voor de cilinder waarvan je zojuist de inhoud hebt berekend ook nog uitrekenen hoe lang meneer Janssen hiermee nog vooruit kan. Meneer Janssen gebruikt 2 liter zuurstof per minuut. Het is nu 8:00 in de ochtend, op welk tijdstip zal de zuurstofcilinder leeg zijn?

Uitleg som 2

Aanwezig: Cilinder met 1500 liter zuurstof

Dosering zuurstof: 2 liter per minuut

Huidige tijdstip: 8:00 in de ochtend

Formule: aantal liter O2 in cilinder / dosering zuurstof = aantal minuten tot cilinder leeg is

Uitkomst oefensom: 1500/ 2 = 750 minuten >> 750/60= 12,5 uur >> 8:00u + 12,5uur = om 20:30 is zuurstofcilinder leeg

huiswerk opdracht; maken van de quiz.