Par. 2.5 verweringsmateriaal in beweging

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HAVO 5

Aardrijkskunde

Paragraaf 2.5:

Verweringsmateriaal 

in beweging

V. Kobus - 2022

Weet je het nog?

Vorstverwering

Temperatuurwisselingen

V. Kobus - 2022

Leerdoelen par. 2.5

• Je kent de verschillende manieren waarop verweringsmateriaal in beweging komt.
• Je begrijpt hoe exogene processen bijdragen aan het ontstaan van aardverschuivingen, puinhellingen en puinwaaiers.

Aardverschuivingen

Wat zijn de goede combinaties?

Bergstorting

Modderstromen

Puinlawine

Vallend gesteente

Wat zijn de goede combinaties?

B Bergstorting

D Modderstromen

C Puinlawine

A Vallend gesteente

Onder welke weersomstandigheden komt materiaal vooral in beweging?

1. Droog en zonnig weer
2. Regenachtig weer
3. Na hevige sneeuwbuien
4. Als het in de lente plotseling warmer wordt

Puinhelling

Al het gesteente dat naar beneden

valt, glijdt, rolt of vloeit, hoopt zich op

onder aan de helling…

Daar vormt zich een puinhelling.

Hoe zijn de jongste puinhellingen op de foto te herkennen?

>> Onbegroeide delen van de berghelling.

Transport

Transporteurs van verweringsmateriaal:

• Een rivierstelsel vervoert enorme hoeveelheden verwerings- materiaal uit het gehele stroomgebied.
  
• IJs transporteert langzaam, maar met enorm veel kracht. 

Erosie

Het snelstromende rivierwater neemt los gesteente mee.

Door dit transport van verweringsmateriaal is de rivier in staat om dalen uit te schuren.

Dit proces wordt erosie genoemd.

U-dal of V-dal?

Welke vorm heeft een dal ontstaan als gevolg van riviererosie?

V-vormig
  >> we noemen dat een V-dal

Op de afbeelding is sprake van erosie door ...

1. Wind
2. Water
3. IJs

Puinwaaier

Een rivier vol met verweringsmateriaal stroomt vanuit de bergen een vlakte in.

De stroomsnelheid neemt af waardoor de rivier zich splitst.

Er treedt sedimentatie op en er vormt zich een puinwaaier.

Morene

Als het hooggebergte vergletsjert breiden de gletsjers zich uit.

 

De gletsjer vervoert van alles en nog wat, van grote stenen tot fijn materiaal, de morene.

Nu treedt er erosie op en wordt het dal steeds breder.

V-dal of U-dal

Er is geen gletsjer te zien, maar het dal heeft een U-vorm

Dit betekent dat er een gletsjer geweest is die dit dal gevormd heeft!

Aan de slag!

- Lezen par. 5

- Maken vragen par. 5: 2, 3, 4

- Maken examenboekje bij par. 5

(begrippen en vragen)

 

- Klaar? Zie studiewijzer

V. Kobus - 2022