§29 en 30 introductie Romantiek

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H4 §29 en 30

§29 Historische achtergrond

§30 De Romantiek

Maar eerst even kennis opfrissen d.m.v. een quiz :)

Welke deugd wordt hier geprezen?

Dan zinge ik: Hemelkoning!
Gij doet viooltjes groeien,
Met roosjes, maagdeliefjes,
Citroenkruid en seringen,
Met duizend duizend bloemen;
Om uwe magt en liefde
Aan kinderen te toonen.
Hoe mooi staat mij dit kransjen!
Ach laat mij niet vergeten
Dat gij het hebt doen groeien!

Welke deugd werd er geprezen in het gedicht 'De kinderliefde'?

Welke uitspraak over Hiëronymus van Alphen is niet waar?

1. Hij was jurist
2. Hij was schatkistbewaarder
3. Hij publiceerde de eerste druk Kleine gedigten voor kinderen anoniem
4. Zijn gedichten kunnen tot het imaginaire reisverhaal gerekend worden.

Welke filosoof introduceerde dat kinderen zo lang mogelijk in hun kinderwereld moeten blijven?

1. John Locke
2. Jean-Jacques Rousseau
3. Dennis Diderot
4. Adam Smith

De schrijver van de Hollandsche spectator was:

1. Gerrit Paape
2. JA Schasz
3. Justus van Effen
4. Hieronymus van Alphen

Tolerantie is een typisch verlicht idee.

1. Waar
2. Niet waar

De schrijver van Reize door het apenland was:

1. J.A. Schasz
2. Gerrit Paape
3. Justus van Effen
4. Hieronymus van Alphen

§29 Historische achtergrond 1800-1875

Het doorwerken van de Verlichting:

• Liberalisme werd de heersende ideologie 
• Steeds meer politieke invloed voor de burgerij
• Volken worden onafhankelijk
• Afschaffing slavernij
• Napoleon
• De West-Europese landkaart begint te lijken op onze huidige landkaart
• Economische bloei door industriële revolutie en technische vernieuwingen

Economische bloei maar:

•  Veel sociale ongelijkheid
•  Slechte leefomstandigheden door groei steden
•  Veel burgeroorlogen

§29 Nederland 

1795 Bataafse Republiek

1810-1813 kolonie van Frankrijk (Napoleon)

v.a. 1813-1815 Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

1839 Afscheiding België

1848 nieuwe grondwet opgesteld door de liberaal Johan Thorbecke (1798-1872) en het begin parlementaire democratie

§29

Cultureel:​

• Verlichting werd aan het einde van de 18e eeuw opgevolgd door de romantiek​
  
• Midden 19e eeuw: realisme​
  
• Rond 1875: fin de siècle

§30 Romantiek

Nieuwe cultuurstroming, reactie op Verlichting

Kenmerken Verlichting: rationalisme en classicisme

Kenmerken Romantiek: 

• gevoeligheid: lyrische kunst (niet meer didactisch)
• verbeeldingskracht: ontsnappen aan het hier en nu escapisme, naar een andere tijd of streek, de ongerepte natuur of het bovennatuurlijke.
• individualisme: eerste eis aan kunst is originaliteit

Wetenschap

• Volkenkunde --> culturele antropologie
• Taalwetenschap --> verwantschap talen, etymologie (oorsprong van woorden)
• Literatuurwetenschap 

Aan de slag!

Lees paragraaf 31 en 32 

Mk 31a en c en 32.1 (p. 25)

Of knutselen!