H4 samenvatting les 1 en les 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij les 1 van samenvatten hoofdstuk 4.

Wat heb je nodig?

- Chromebook (ingelogd op lessonup)

-Je lesboek

-Schrijfgerei

Een prikkel van buiten het organisme heet een ...

1. Inwendige prikkel
2. Binnenprikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Sleutelprikkel

Gedrag kun je onderverdelen in kleine stukjes, hoe noem je een 'stukje' gedrag?

1. Een actie
2. Een handeling
3. Een ethogram
4. Baltsgedrag

Een ethogram waarin je gedurende een bepaalde tijd gedrag observeert heet een ....?

1. Ethogram
2. Protogram
3. Protocol
4. Timegram

NADAT je gedrag geobserveerd hebt (en een protocol ingevuld hebt) kun je dit overzichtelijk weergeven.
Welk diagram gebruik je hier meestal voor?

1. Staafdiagram
2. Lijndiagram
3. Tabellogram
4. Ethogram

Jij hebt een protocol gemaakt en ziet hierin dat een kraai altijd gaat vechten als een (mannelijke) soortgenoot zijn territorium binnendringt.
Wat kun je zeggen over de prikkel 'zien van een mannelijke soortgenoot' in een eigen territorium?

1. Het is een nestteritorium
2. Het is een voedselteritorium
3. Dit is aangeleerd gedrag
4. Dit is een sleutelprikkel

Welke van deze gedragingen is leren door oefenen?

1. Een jong eendje volgt zijn moeder
2. Een welp (jonge leeuw) leert door nadoen jagen
3. Door rijlessen auto leren rijden
4. Een zalm gaat ieder jaar terug naar dezelfde broedgrond

Een zuigreflex bij een jong varkentje is een voorbeeld van...?

1. Aangeleerd gedrag
2. Oefenen
3. Inprenting
4. Aangeboren gedrag

Wat is GEEN voorbeeld van een inwendige prikkel

1. Motivatie om iets te doen
2. Enthousiasme voor de toets morgen
3. Reageren op een luchtalarm
4. Hormonen die zorgen voor puberaal gedrag

Als op een prikkel altijd meteen dezelfde reactie volgt dan heet die REACTIE een ....

1. Inwendige prikkel
2. Reflex
3. Aangeboren
4. Beloning

Als je aan een drukke straat woont hoor je op een bepaald moment niet meer de auto's. Dit is een voorbeeld van ...?

1. Leren
2. Gewenning
3. Imiteren
4. Lichaamstaal

Wat is de FUNCTIE van aangeboren gedrag meestal bij dieren?

1. Het volgen van de moeder
2. Het vergroten van de overlevingskans
3. Zorgen voor voedsel
4. Het bemachtigen van een territorium

Kwispelen bij een hond is een vorm van..... ?

1. Lichaamstaal
2. Non-verbaal gedrag
3. verbaal gedrag
4. Inprenting

Wat is een 'signaal' in de biologie?

1. Een boodschap (bv lichaamstaal)
2. Een boodschap voor soortgenoten
3. Een stoplicht springt op rood
4. Leren fietsen

(4.6!): Wat is de uitwendige prikkel waarmee mieren elkaar herkennen?

1. Voelen van het achterlichaam
2. Geur van een andere mier
3. Geklik met monddelen van een andere mier (geluid)
4. Proeven van een (suiker)druppel van een andere mier

(4.6) Wat doet een verkenner mier als deze voedsel vindt?

1. Ze loopt terug naar het hoofdpad en laat een geurspoor achter
2. Ze scheidt een geur uit die andere mieren naar haar toe lokt
3. Ze gaat op zoek naar soortgenoten en geeft een signaal af met haar poten

Huiswerk 

§ samenvatten opdracht 1 (behalve d),2,3

Verminderde opdrachten 1 (behalve d),2,3

Klaar? Nakijken

Daarna maak je §4.6 of je gaat naar biologiepagina.nl of je maakt een begrippenlijst van alle paragrafen. Je kunt ook al leren voor de toets en een planning maken in je agenda.

Welkom bij les 2 van samenvatten hoofdstuk 4.

Wat heb je nodig?

- Chromebook (ingelogd op lessonup)

-Je lesboek

-Schrijfgerei

Wolven werken vaak samen in een groep, als een wolf geen groep heeft gaat hij op zoek naar een groep om zich aan te sluiten. Bij het vinden van een groep probeert hij door onderdanig gedrag te laten zien dat hij zich wil aansluiten.
Hoe zal dit onderdanig gedrag en waarschijnlijk uit zien?

1. Kwispelen
2. Eten brengen voor de alfa
3. Oren omhoog en staart 'normaal'
4. Staart tussen zijn benen en op zijn rug liggen

Wat is de functie van dit onderdanige gedrag van de wolf?

1. Hij wil laten zien dat hij geen gevaar vormt om zo kans op opname in groep te verhogen
2. Hij wil laten zien dat ze hem maar beter kunnen acccepteren!! (of anders..)
3. Dit gedrag heeft geen functie
4. Hij wil laten zien dat hij er van baalt dat hij geen groep heeft

Wat is de functie van een rangorde in een groep dieren?

1. Het brengt rust en stabiliteit in een groep en vergroot zo de overlevingskans
2. Het zorgt er voor dat de dominante dieren blijven leven
3. Dit is zodat dieren constant kunnen vechten om wie het (het meest) dominant wordt
4. Een rangorde heeft geen functie, alleen een pikorde heeft een functie.

Leeuwen jagen samen op prooi. Wat is de functie van samen jagen?

1. Het duidelijk maken van de rangorde
2. Het vangen van eten/prooi
3. Zodat jongen goed kunnen imiteren
4. Het vergroot de overlevingskans

Van deze 4 antwoorden zijn er 2 die een functie geven van baltsgedrag. Kies deze 2! (2 antwoorden kiezen dus)

1. Een partner kiezen
2. Energie investeren in dure versieringen (bv pauw)
3. Het vullen van je tijd als dier als je even niets te doen hebt
4. Tot paring komen

Waarom dreigen dieren vaak eerst en vallen ze niet meteen aan? (WEER: 2 antwoorden mogelijk)

1. Om verwonding te voorkomen
2. Dit is aangeboren
3. Vechten kost veel meer energie dan dreigen (dus: energiebesparing)
4. Omdat dieren die dreigen vaak hun aanvaller niet aan kunnen

Wat is dreiggedrag?

1. (proberen te) laten zien wie de sterkste is zonder te vechten
2. Gedrag vertonen dat niet bij de situatie past (meteen vechten is beter!)
3. Agressie richten op iets anders (bv een takje)
4. Een boodschap voor een soortgenoot

Maaike gooit haar barbiepop hard tegen de muur nadat ze te horen gekregen heeft dat ze niet uit mag gaan vanavond.
Dit is een voorbeeld van ...

1. Dreiggedrag
2. Overspronggedrag
3. Omgericht gedrag
4. Ongericht gedrag

Een kolibri (vogel) kan op verschillende manieren laten zien dat een stukje grond zijn territorium is. Noem twee mogelijk manieren (2 antwoorden kiezen)

1. Zingen
2. Slapen
3. Dreigen
4. Eten

Scholeksters kennen individuen die 'hokkers' zijn en individuen die 'wippers' zijn. Waarom is het een voordeel om 'hokker' te zijn? (2 goed!!!)

1. De ouders kunnen samen voedsel zoeken want het jong gaat mee het wad op
2. Het voedselteritorium grenst aan het nestteritorium
3. Hokkers krijgen zo minder lichaamsbeweging
4. Hokkers krijgen zo sterkere beenspieren (maar minder sterke vliegspieren)

Een veilige plek om te broeden is erg nuttig. Wat zijn voordelen van een veilige broedplek? (2 goed!!!)

1. Je wordt minder snel gezien door roofdieren
2. Je hebt moeite om je nest terug te vinden
3. Je heb dan ook meteen een groter voedselteritorium
4. Je kan door de extra veiligheid meer tijd steken in baltsgedrag

Wat is een voorbeeld van leren door inzicht?

1. Nadoen van een ouder
2. Leren fietsen door te oefenen
3. Door gewenning een piep niet meer horen
4. Geen van de antwoorden is juist

Iedere vogelsoort heeft een eigen zang. Waarom zou dit zijn?

1. Iedere soort heeft een eigen signaal, zo paren ze alleen met soortgenoten
2. Dit is door toeval
3. Zodat dieren van verschillende soorten elkaar kunnen herkennen en communiceren

Er ligt een weg naast het territorium van een pad. Een pad die hard kan kwaken krijgt meer nakomelingen (kinderen) over de jaren. Waarom?

1. Hierdoor krijgt hij meer nakomelingen
2. Doordat hij goed te horen is boven al het verkeer uit trekt hij veel vrouwtjes naar zich toe en krijgt meer kans zich voort te planten.
3. Doordat hij mee kan kwaken met de auto's
4. Doordat hij goed te horen is boven al het verkeer uit trekt hij veel vrouwtjes naar zich toe

Een 'eigen' gebied van een dier noem je ook wel een .... ?

1. Territorium
2. Balts
3. Domein
4. Huis

Huiswerk 

§ samenvatten opdracht 4,5,6

Verminderde opdrachten 4,5,6

Klaar? Nakijken

Daarna maak je §4.6 of je gaat naar biologiepagina.nl of je maakt een begrippenlijst van alle paragrafen. Je kunt ook al leren voor je proefwerk.