RS - 22/23 - 2.6: Strafrecht: opsporing en vervolging

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 2 - Rechtsstaat

2.6 Strafrecht: opsporing en vervolging

Leerdoelen

• Je kunt het verband tussen het legaliteitsbeginsel en het strafrecht uitleggen.
• Je weet wat misdrijven en overtredingen zijn.
• Je weet wat opsporingsbevoegdheden zijn
• Je weet wat de verschillende manieren zijn voor het afhandelen van een strafzaak.

Rechtsstaat

burgers

bescherming

grondrechten

machtsmisbruik en willekeur

de staat

rechtssysteem

• Wie zorgt ervoor dat wij ons aan die rechtsnormen houden?

• En hoe zorgen we ervoor dat de overheid die macht die ze heeft niet misbruikt?
  

• Grondrechten
• Trias politica: machtenscheiding
• Legaliteitsbeginsel
  

• Eerlijk proces.
  
• Onschuldig tot het tegendeel bewezen is = onschuldvermoeden.
• Wettelijke regels voor behandeling verdachten (Wetboek van Strafvordering)
• Recht op een advocaat.
  

• Strafbaarheidsbeginsel
• Strafbepaling moet duidelijk zijn
  
• Ne bis in idem - regel
• Maximumstraf
• Strafuitsluitingsgronden
• Verjaring (bv. 12 jaar voor misdrijf)
  

Grondrechten en het strafrecht

Legaliteitsbeginsel en het strafrecht

Lees 2.6.1 door en bekijk deze dia (de samenvatting ervan).

Leg bij 1 van de regels van het strafrecht uit waarom je hiermee voorkomt dat grondrechten geschonden worden.

Leg uit hoe het legaliteitsbeginsel verbonden is aan het strafrecht en gebruik in je antwoord de ne bis in idem-regel of het verjaringstermijn.

Overtreding

• minder ernstig
• max. één jaar vast
• niet altijd strafblad
  

Misdrijf

• ernstig strafbaar feit
• max. levenslang
• altijd een strafblad
  

Criminaliteit = alle misdrijven die in de wet staan

Misdrijven

Sleep de strafbare feiten naar de juiste categorie

Overtredingen

moord

wildplassen

diefstal

fietsen zonder licht

mishandeling

vandalisme

hacken

rijden onder invloed

Opsporing (eerste 3 fases strafproces)

3 stappen:

1. Aanhouding
2. Opsporingsonderzoek (politie en officier van justitie)
3. Officier van justitie beslist over vervolging
   

• Staande houden
• Fouilleren
• Aanhouden
• 9 uur vasthouden op bureau
• In beslagname bewijs
  

• Binnengaan woning
• Afluisteren en aftappen
• Preventief fouilleren
• Langer dan 9 uur vast
• Infiltratie

Verdacht

Verdacht + toestemming

• Seponeren
• Transactie
• Strafbeschikking
• Vervolgen

Machtenscheiding?

Opdracht

1. Bekijk deze pagina.

2. Lees de tekst van je boek (blz. 56-58).

3. "Klik" op de ?-icoontjes voor de bijbehorende vraag en beantwoord die op papier.

4. Deel je antwoorden met anderen in een groep (Max. 4 personen)

5. Maak vervolgens de vragen (zelfstandig) op de volgende pagina's.

Vr. 1

Geef de definitie van de volgende begrippen:

- Aanhouden

- Openbaar Ministerie

- Officier van Justitie

- Vervolging

Vr. 2

Omschrijf wat het verschil is tussen "verdacht" en "verdacht met toestemming". (Ook: wat wordt hiermee bedoeld?)

Vr. 3

a) Wanneer kiest een officier van justitie voor seponeren?

b) Waarom botst een strafbeschikking met de Trias Politica?

Maak een afbeelding van je antwoorden en lever deze in.

Tot welke macht behoort het Openbaar Ministerie (OM)?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechtsprekende macht
4. Vierde macht

Waarom botst een strafbeschikking met de Trias Politica?

Wat is vervolgen?

1. Zaak komt niet voor de rechter
2. Je wordt veroordeelt door de rechter
3. Je krijgt een boete
4. Een blaadje met je overtreding er op.

Wat is afzien van verdere vervolging

1. Vervolging
2. Vrijspraak
3. Schikken
4. Seponeren

Wie bepaalt of er wordt overgegaan tot een schikking, seponeren of vervolging?

1. Politieagent
2. Rechter
3. Officier van justitie
4. Ministerie van Justitie en Veiligheid

Opsporing

• Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden
• Computercriminaliteit III
• Wet opsporing terroristische misdrijven
  

Vervolging

• Wet afgeschermde getuigen
• Strafbeschikking
• Nationale terroristenlijst
  

Uitbreiding opsporings- en vervolgingsbevoegdheden

Opdracht:

Bij alle genoemde uitbreidingen kan er sprake zijn van het aantasten van de rechten van burgers. Leg dit uit!

Maak een afbeelding van je antwoorden en lever deze in.