Scheikunde mavo3 H6.5

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 6.5

Aardolie als grondstof

Volledige verbranding van een koolwaterstof

Als je een koolwaterstof volledig verbrandt onstaan altijd 

water en koolstofdioxide!!! 

aardolie = fossiele brandstof

• bestaat voor grootste deel uit koolwaterstof verbindingen
• moleculen die in ieder geval C en H atomen bevatten
  
• aardolie is een mengsel van heel veel verschillende verbindingen
• bij volledige verbranding hiervan ontstaat altijd  CO_{2(g) en} H₂O_(l)  

Alkanen

Koolwaterstof met enkele binding

alkanen

methaan

ethaan

propaan

butaan

C_nH_(2n+2)

Formule van alkanen

Methaan:

Ethaan:

Propaan:

Butaan:

De algemene formule voor alkanen is 

CH​4​​​​​

C​2​​H​6​​

C​3​​H​8​​

C​4​​H​10​​

C​n​​H​2n+2​​

Onthouden eerste 4 alkanen + algemene formule:

                                                          C_nH_2n+2

n uit de algemene formule staat voor het aantal C-atomen

Methaan:   n= 1 dus  C=1-> H=2x1+2=4   CH₄

Ethaan:       n= 2 dus C=2-> H=2x2+2=6   C₂H₆

Propaan:    n=3 dus C=3-> H=2x3+2=8    C₃H₈

Butaan:      n= 4 dus C=4-> H=2x4+2=10  C₄H₁₀

MEPB:  "mee etende pizza bezorger"

Nafta

Nafta bestaat uit een mengsel van alkanen 

tussen C₄H₁₀   en C₁₂H₂₆ 

Nafta wordt gekraakt. 

Kraken: lange moleculen worden afgebroken tot kleinere moleculen 

Kraken = ontledingsreactie 

Voorbeelden van kraakreacties zijn: 

C₁₀H₂₂ → C₈H₁₈ + C₂H₄     C₂H₄=etheen 

C₁₂H₂₆ →  C₆H₁₄ + 2C₃H₆     C₃H₆=propeen 

Reacties met koolwaterstoffen

1. VERBRANDEN: bij volledige verbranding ontstaan altijd koolstofdioxide en water
   
2. kraken = grote moleculen in kleine stukjes breken

              

Bekijk deze reactie: wat is de naam enformule van de andere stof?                 C₁₀H₂₂    -->  C₈H₁₈  +  ........

Reacties met koolwaterstoffen

1. VERBRANDEN
   
2. kraken (de langere moleculen): katalytisch of thermisch C₁₀H₂₂  -->  C₈H₁₈  +  C₂H₄    

C₂H₄   is etheen

Hoe ziet dit molecuul eruit?

   

kraken 1

kraken 2

kraken 3

Is aardolie een organische stof?

1. Nee, aardolie komt uit de grond.
2. Ja, aardolie is gevormd door organismen.

Wat zijn fossiele brandstoffen?

1. Steenkool, Bruinkool, aardolie & biomassa
2. Biomassa, aardgas, oerwater & steenkool
3. Steenkool, Bruinkool, Aardolie & Aardgas
4. Aardgas, biomassa, aardolie & steenkool

Aardolie is ontstaan doordat planten heel lang geleden onder de aarde zijn gaan rotten.
Is aardolie een organische stof?

1. ja
2. nee

Gefractioneerde destillatie is een proces waarbij aardolie wordt gescheiden in zuivere stoffen

1. Waar
2. Niet waar

Hoe wordt aardolie gescheiden in de verschillende fracties?

1. fracteren
2. kraken
3. destilleren
4. soorteren

Welke uitspraak klopt?

1. Alle stoffen in benzine komen ook in aardolie voor.
2. Alle stoffen in aardolie komen ook in benzine voor.
3. Alle stoffen in kerosine komen ook in benzine voor.
4. Alle stoffen in benzine komen ook in kerosine voor.

Propaan en butaan kunnen worden verkregen
uit aardolie.
Welke scheidingsmethode is hiervoor nodig?

1. Adsorberen.
2. Bezinken.
3. Destilleren.
4. Indampen.

Noem drie toepassingen van aardolie.

1. Kunststof, benzine, glaswerk.
2. Kerosine, spijkers, asfalt.
3. Cosmetica, diesel, keukenzout.
4. Plastic, smeerolie, flessengas.

Wat wordt bedoeld met kraken van aardoliefracties?

1. Kleine moleculen worden gekoppeld tot lange moleculen.
2. Aardoliefractie wordt ontzwaveld.
3. Aardolie wordt gedestilleerd.
4. Lange moleculen worden afgebroken in kleinere moleculen.

Een fractie die bij de destillatie van aardolie ontstaat, is:

1. een mengsel met een kookpunt.
2. een mengsel met een kooktraject.
3. een zuivere stof met een kookpunt.
4. een zuivere stof met een kooktraject.

Wat zijn (volgens het woordenboek) biobrandstoffen?
Er zijn meerdere antwoorden mogelijk!

1. Hout.
2. Brandstof van een andere oorsprong dan aardolie.
3. Voornamelijk uit plantaardig materiaal gewonnen brandstoffen.
4. Brandstoffen gemaakt uit biologische producten.