Workshop taalactiviteiten op de groep

• Nederlands
• Beroepsopleiding

Welkom

Taalgerichte activiteiten op de groep 

voor verschillende leeftijden 

Opzet van de workshop

- Waarom een rijk taalaanbod belangrijk is

- Waar houd je rekening mee bij activiteiten?

- Wat zijn succesfactoren voor activiteiten op de groep?

- Een paar voorbeelden uitgelicht 

- Rondkijken en meer informatie vragen

- Terugkoppelen: wat neem je mee, wat deed je al? 

Mindmap

Maak een tijdlijn op de mindmap 

Probeer de begrippen (gedurende de workshop) op de juiste plek in te vullen

Vul de rest van mindmap met inspiratie, ideeën of interessante dingen die je hoort.

Taal

Taal is een sociaal proces
Je hebt er een ander voor  nodig om taal te ontwikkelen. 
Hoe rijker het taalaanbod, hoe groter de woordenschat. 
Daarom zijn jullie ook zo belangrijk! 

Met taalactiviteiten ontwikkelen kinderen meer gebieden dan alleen de taal.

Hoe werkt taalontwikkeling?

Haakjes in je hoofd
Woorddiepte en woordbreedte 

Mentaal lexicon

Werk met haakjes 

mentaal lexicon

Woorddiepte 

Koe woont op de boerderij, loopt in de wei, mannetje is een stier, kleintje is een kalf. Maakt melk daarvan wordt zuivel gemaakt.

diepte: je kent veel kenmerken: hebt veel haakjes 

woordbreedte: je kent veel woorden (misschien oppervlakkig) 

Prelinguale fase

voortalige periode 0 tot 1 jaar
Brabbelen, klanken (moedertaal)

1e woordje 

kan wensen uiten 

ook oefenen mondmotoriek van belang voor taal

voorwaarden voor goede taalontwikkeling gelegd

Vroeglinguale fase

vroegtalige periode 

1-2,6 jaar
begrijpbare woorden, korte zinnen
telegramstijl (meisje gevallen, trein daar)
één woordzin (bal, mama, die)
taalbegrip neemt toe 
18 maanden: taalexplosie, begin tweewoordfase 

Differentiatiefase 

2,6 tot 5 jaar
Zinnen langer en complexer
hangt samen met andere ontwikkelingsgebieden, omgeving breidt uit = ander taalaanbod

Voltooiingsfase

5-10 jaar

Basis wordt uitgewerkt
Woordenschat neemt toe in complexiteit
Leert lezen en schrijven --> niet meer afhankelijk van taalaanbod uit de directe omgeving 

Plaats de volgende begrippen op de juiste plek

Prelinguale fase, vroeglinguale fase, differentiatiefase, voltooiingsfase

1e woordje, telegramstijl, twee woordzin, driewoordzin, taalexplosie, onafhankelijk van direct taalaanbod 

Succesfactoren taalactiviteiten

- contextrijk

- haakjes 

- sociaal 

- modeling: let op hoe je corrigeert

- spel!

- herhaling, herhaling, herhaling

modeling: 
Juiste voorbeeld: wafwaf = een hond. Zegt wel wafwaf. 

Vroem = auto, maakt het geluid vroem. 

goed herhalen. Niet afkappen, geen 'nee'. Wel goed herhalen. Rups-->jups--> ja rrrrups. 

Wat doen jullie?

Interactief voorlezen

Kinderen betrekken bij het voorlezen

Zorgt voor extra aandacht, taaluitingen, actief luisteren 

Doormiddel van vragen stellen, geluiden laten nabootsen, activiteitje in het verhaal 

Verteltafel 

Thematisch, aan de hand van een boek. 

Zorgt voor herbeleven van het verhaal, taaluitingen, experimenteren met taal, oorzaak-gevolg, samen

Op ooghoogte, samen met de kinderen verzamelen, verhaal moet na te bootsen zijn 

Rijmen 

Vanaf babytijd

Voorspelbaar --> makkelijker te leren 

Activiteiten: handversjes, met voorwerpen rijmen oefenen, 

liedjes 

oudere kinderen: beginrijm, zelf bedenken

Laura Hahn Onderzoek 

ontdekte  een verband tussen de gevoeligheid voor rijm en ritme in liedjes en versjes en de grootte van de woordenschat van een baby. ‘Het voordragen van rijmpjes kan dus een positief effect hebben op de taalontwikkeling van baby’s.,

Kinderen tussen de 2-4 jaar oud leren nieuwe woorden beter in een rijmende context dan in een niet-rijmende context. Ook voorspelbaarheid helpt het kind nieuwe woorden te leren.

intonatie, woorden die op elkaar lijken--> voorspelbaar 

Floriannes versjes 

Meespelen 

Voordoen (doen alsof...)
meespelen (tijdens naspelen)
--> respecteer spel van het kind
--> uitbreiden van woordenschat 

Meespelen: op niveau van het kind. Niet erboven, maar als onderdeel van het spel.

Je kan wel meerdere woorden aanbieden of complicatie in het spel aanbrengen. 

In het alledaagse...

Je bent de he-le dag bezig met taal. 

Benoem wat je doet, herhaal zinnen op dezelfde manier
Betrek taal bij alle alledaagse bezigheden. 

Jullie succesverhalen

Zelf aan de slag 

Loop rond en bekijk de inspiratietafels. 

Vul je mindmap aan

Opdracht

Werk met z'n tweeën of drieën

Kies een van de boeken uit

Bedenk welke activiteiten je allemaal kan doen op jouw groep

Presenteer dit straks kort voor de groep 

Terugkoppelen

Vertel iets wat nieuw voor je is. 
Of wat je heeft geïnspireerd.