5.4 Het ontstaan van staten

5.4 Het ontstaan van staten
1 / 19
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

Cette leçon contient 19 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 25 min

Éléments de cette leçon

5.4 Het ontstaan van staten

Slide 1 - Diapositive

Leerdoelen 
Aan het einde van deze les moet je de volgende dingen kunnen uitleggen:
- Je kunt uitleggen wat de belangrijkste gevolgen waren van de opkomst van de geldeconomie.
- Je kunt uitleggen waarom de paus en de keizer in conflict waren met elkaar. 
- Je kunt beschrijven hoe vorsten een centraal bestuur konden invoeren

Slide 2 - Diapositive

Geldeconomie
In de late middeleeuwen was er een agrarisch-stedelijke samenleving, dus mensen leefden van de opbrengsten van het land en het werk in de steden. Op een gegeven moment gingen zij niet meer ruilen, maar betalen met geld. Vorsten kregen via belastingen steeds meer geld binnen. Dat gingen ze gebruiken, want ze waren niet meer zo tevreden over het leenstelsel. Wat was het leenstelsel ook alweer? 

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Vidéo

Wie is de belangrijkste?
A
De leenman
B
De achterleenman
C
De leenheer
D
De horige

Slide 5 - Quiz

Hoe heet het ritueel waarmee de leenheer en de leenman elkaar trouw beloven?
A
De eed van trouw
B
De eed van belofte
C
De eed van steun
D
De eed van raad

Slide 6 - Quiz

Wat leveren de leenmannen aan de leenheer?
A
Belastingen
B
Soldaten
C
Eten
D
Land

Slide 7 - Quiz

Wie is de leenheer?
A
Een ridder
B
Een rijke boer
C
Een hertog
D
De vorst

Slide 8 - Quiz

Voordelen
Vorsten konden van het geld ambtenaren in dienst nemen. Want ambtenaren waren meer trouw dan de leenmannen. Daarnaast betaalden vorsten van hun belastinggeld mannen die voor hun beroep soldaat werden. Zo kreeg de vorst een huurleger en was hij minder afhankelijk van de adel. 

Slide 9 - Diapositive

Paus vs. vorst
Er is altijd strijd geweest tussen de vorst en de paus. Beiden zijn natuurlijk heel machtig, maar wie is er belangrijker. Beiden gingen ze zich met elkaars zaken bemoeien en geen van beiden was daarvan gediend. Dit leidde in de 11e eeuw tot een knallende ruzie tussen de Duitse keizer en de paus. 

Slide 10 - Diapositive

Slide 11 - Vidéo

Wanneer was de strijd (investituurstrijd) tussen de Duitse keizer en de paus over?
A
11e eeuw
B
1122
C
1303
D
1200

Slide 12 - Quiz

Centraal bestuur
In de late middeleeuwen gingen vorsten steeds meer regeren vanuit één plaats. Zij wilden geen rekening meer houden met plaatselijke gebruiken en maakten wetten voor het hele rijk, ook de belastingen werden in het hele rijk hetzelfde. Zo ontstonden tegelijkertijd ook staten: landen met duidelijke grenzen. 

Slide 13 - Diapositive

Moeilijk
Niet alle gebieden wilden bij één staat horen en allemaal zich aan dezelfde regels houden. Dus het invoeren van een centraal bestuur was soms lastig en duurde eeuwen. Soms ging het ook gepaard met heftige gevechten. Zo ook in Nederland. De edelen waren heel bang dat zij de macht kwijtraakten.

Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Vidéo

Noem 2 dingen die vorsten door de komst van de geldeconomie kunnen betalen in het bestuur.

Slide 16 - Question ouverte

Waarom willen de vorsten geen gebruik meer maken van leenmannen bij hun bestuur?

Slide 17 - Question ouverte

Waarom waren de paus en de vorsten in conflict (ruzie) met elkaar?

Slide 18 - Question ouverte

Huiswerk 
Ga naar memo
Hoofdstuk 5, paragraaf 4: Het ontstaan van staten

Opdrachten: 2 en 4t/m9

Slide 19 - Diapositive