15.2 Populaties

H15.2 Populaties

Voorkennisvragen:
1. Noem een voorbeeld van een anorganische en een organische stof
2. Wat is de taak van de reducenten in de voedselkringloop?
3. Waardoor gaat energie verloren in de energiestroom van ecosystemen?
4. Noem een voorbeeld van een biotische factor in een ecosysteem
1 / 39
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Cette leçon contient 39 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 30 min

Éléments de cette leçon

H15.2 Populaties

Voorkennisvragen:
1. Noem een voorbeeld van een anorganische en een organische stof
2. Wat is de taak van de reducenten in de voedselkringloop?
3. Waardoor gaat energie verloren in de energiestroom van ecosystemen?
4. Noem een voorbeeld van een biotische factor in een ecosysteem

Slide 1 - Diapositive

Slide 2 - Lien

Opdracht 
Probeer het effect van de terugkeer van de wolf in Yellowstone park 
te omschrijven

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Diapositive

Slide 5 - Vidéo

Inhoud hoofdstuk
15.1 Energiestromen
15.2 Populaties
15.3 Warmte, water en exoten
15.4 Biobrandstof en recycling
15.5 De stad als ecosysteem

Veel toepassen van wat we al weten.
Belangrijk: komt veel terug in het examen.

Slide 6 - Diapositive

Doel 15.2
  • Je leert enkele evenwichtsvoorwaarden voor populatiegroottes
  • Je leert wat de kenmerken van een gradiëntecosysteem zijn
  • Je leert de eilandtheorie en zijn toepassing
  • Je leert welke effecten invloed hebben op de genetische diversiteit van een populatie

Slide 7 - Diapositive

Lezen blz. 241 - 242
Tekstbegripsvragen:
1. Welke vier variabelen bepalen de populatiegrootte?
2. Wat is een habitat?
3. Wat is een ecologische niche?
4. Op welke plekken vind je de grootste biodiversiteit?
5. Welke factoren zijn van belang bij het bepalen van de biodiversiteit op een eiland? 
6. Hoe noemen we het als de allelfrequentie van een populatie plotseling door toeval drastisch veranderd? 
7. Hoe noemen we het als een klein groepje uit een populatie emigreert en vervolgens een nieuwe populatie vormt. Waarom zijn deze nieuwe populaties extra kwetsbaar?
timer
8:00

Slide 8 - Diapositive

Populatiedynamiek

Slide 9 - Diapositive

Habitat en niche
Habitat:
De leefomgeving van een organisme met de specifieke abiotische en biotische factoren.

Niche:
De wijze waarop de soort de biotische en abiotische factoren in de habitat gebruikt en dus de habitat beïnvloedt.

Slide 10 - Diapositive

Slide 11 - Lien

Ecosysteem/ habitat/ niche
Een ecosysteem bevat verschillende habitats.
En verschillende niches binnen de habitats.
Soorten kunnen naast elkaar leven binnen habitats, hun onderlinge relatie blijkt uit hun niches. 
Bij overlapping in niche is er concurrentie.

Slide 12 - Diapositive

Ecosysteem/ habitat/ niche
Soort A en B leven deels in
hetzelfde habitat.
Dit betekent nog niet dat ze 
directe invloed op elkaar 
hebben.

Verschillende habitats in een ecosysteem

Slide 13 - Diapositive

Ecosysteem/ habitat/ niche
De niche in het overlappende 
deel van de habitat bepaalt
of de soorten elkaar kunnen
beïnvloeden.

Overlapt de niche dan is sprake
van concurrentie.



Verschillende habitats in een ecosysteem

Slide 14 - Diapositive

Gradiënt ecosysteem

Voordeel: veel habitats en dus veel niches: 
grote biodiversiteit

Slide 15 - Diapositive

Gradiënt ecosysteem (Utrecht)

Slide 16 - Diapositive

Eilandtheorie
Beschrijft de biodiversiteit in relatie tot de grootte van een eiland (of een ander geïsoleerd ecosysteem) en de afstand tot het vaste land (of tot andere ecosystemen).

BINAS 93C


Slide 17 - Diapositive

Slide 18 - Diapositive

Eilandtheorie
Grootte van het eiland beïnvloedt de snelheid van uitsterven.
Klein eiland: veel concurrentie -> soorten sterven sneller uit.
Groot eiland: minder concurrentie -> soorten sterven minder snel uit.

Groene lijnen in de grafiek.

Slide 19 - Diapositive

Slide 20 - Diapositive

Eilandtheorie
Afstand van het eiland tot het vaste land (bron van migratie)
Dichtbij: veel migratie 
Ver weg: weinig migratie 
Meer bij groot eiland dan bij klein eiland door meer beschikbare niches.

Rode lijnen in de grafiek.

Slide 21 - Diapositive

Slide 22 - Diapositive

Eilandtheorie
Dynamisch evenwicht: het punt waarop de immigratie gelijk is aan de snelheid van uitsterven.
De biodiversiteit blijft gelijk.
Er verdwijnen wel soorten en die worden vervangen door nieuwe.

Slide 23 - Diapositive

Populaties en genetische diversiteit
Twee evolutionaire mechanismen kunnen de genetische diversiteit van een populatie doen dalen/ veranderen:
  • Founder effect
  • Flessenhals effect



Slide 24 - Diapositive

Flessenhals effect
Door een catastrofe wordt een deel van de populatie gedood. De genetische variatie na de catastrofe is kleiner dan die van de oorspronkelijke populatie.
Gebaseerd op toeval.

Slide 25 - Diapositive

Slide 26 - Diapositive

Slide 27 - Diapositive

Slide 28 - Diapositive

Slide 29 - Diapositive

Slide 30 - Diapositive

Founder effect
Een kleine groep uit een populatie emigreerd en sticht een nieuwe populatie.
De genetische variatie van de nieuwe populatie is kleiner dan die van de oorspronkelijke populaitie.
Gebaseerd op toeval.

Slide 31 - Diapositive

Slide 32 - Diapositive

Slide 33 - Diapositive

Verschil met natuurlijke 

Slide 34 - Diapositive

Verschil met natuurlijke selectie
Belangrijk verschil tussen wijzigingen in genetische variatie in een populatie door natuurlijke selectie en foundereffect/ flessenhals effect:
Natuurlijke selectie is niet gebaseerd op toeval maar op verschil in fitness. Founder effect/ flessenhals effect zijn gebaseerd op toeval (genetic drift).

Slide 35 - Diapositive

Slide 36 - Diapositive

Doel 15.2
  • Je hebt enkele evenwichtsvoorwaarden voor populatiegroottes geleerd
  • Je hebt geleerd wat de kenmerken van een gradiëntecosysteem zijn
  • Je hebt de eilandtheorie en zijn toepassing geleerd
  • Je hebt geleerd welke effecten invloed hebben op de genetische diversiteit van een populatie

Slide 37 - Diapositive

Begrippen 15.2
gradiëntecosysteem, eilandtheorie, founder effect, flessenhalseffect, genetic drift

Slide 38 - Diapositive

Lezen blz. 241 - 242
Tekstbegripsvragen:
1. Welke vier variabelen bepalen de populatiegrootte?
2. Wat is een habitat?
3. Wat is een ecologische niche?
4. Op welke plekken vind je de grootste biodiversiteit?
5. Welke factoren zijn van belang bij het bepalen van de biodiversiteit op een eiland? 
6. 
timer
8:00

Slide 39 - Diapositive