Hst 13. - Zure en Basische oplossingen

• Chemie Operator C
• MBO
• Studiejaar 3

Voordat we beginnen....

LessonUp

www.lessonup.com

LessonUp-App

Gebruik inlogcode

Les 17-05

Eindbeoordeling LIO-stage

Anorganische Chemie 2

Wat heb je nodig!

VAPRO - Scheikunde voor mechanische operator C - deel I

VAPRO - Scheikunde voor mechanische operator C - deel 2

VAPRO - Tabellenboek Niv I, II en III

Waar gaan we het deze periode
over hebben?

Hst.  13 - Zure en Basische oplossingen     (deel 1)

Hst. 14 - Zuren en Basen                               (deel 1)

Hst. 1 Zouten                                                   (deel 2)

Hst. 2 pH                                                           (deel 2)

Hst. 13 Zure en Basische
oplossingen

Onderwerpen:

Wat zijn zure en basische oplossingen?

Hoe herken je zure en basische oplossingen?

Eigenschappen van zure en basische oplossingen?

Wat gebeurt er als je een zuur/base oplost in water?

Veelvoorkomende zuren/basen.

 

Leerdoelen

Aan het eind van dit hoofdstuk kan de student:

• Eigenschappen van zure en basische oplossingen benoemen;
  
  
• Uitleggen wat een zuurrest is;
  
  
  
• Beschrijven wat een zuur-base-indicator doet;
  
  
  
• Beschrijven hoe je met een pH-meter werkt;
  
  
  
• Uitleggen hoe een H3O+-ion ontstaat;
  
  
  
• Namen/molecuulformules van veelgebruikte zuren/basen noemen.
  

Zure en basische
oplossingen

Heb jij op je werk/stage te maken met
zure en/of basische oplossingen?

Zure oplossingen

Basische oplossingen

Zure- en Basische oplossingen

Geen van beide

Geen idee

Zure en basische oplossingen?

Je komt regelmatig in aanraking met zure of basische oplossingen.

Om veilig met deze stoffen te werken met je weten wat de eigenschappen van deze stoffen zijn.

Werk

(Z) Zoutzuur, zwavelzuur

(B) Natronloog, kaliumloog

Thuis

(Z) Karnemelk, citroen, schoonmaak- of kookazijn

(B) Gootsteenontstopper, Ammoniak

Zure oplossing

Een zuur opgelost in water (HCl in water = zoutzuur)

Basische oplossing

Een base opgelost in water (NaOH in water = natronloog)

Hoe herken je een zure/basische oplossing?

Een zure oplossing kun je herkennen aan de zure smaak.

Een basische oplossing kun je herkennen aan de zeepachtige smaak.

 

Als je snel wilt testen of een oplossing zuur of basisch is, gebruik dan altijd een pH meter of een zuur-base-indicator (indicator).

Belangrijk!

***Proef NOOIT een zure/basische oplossing***

Zuur-base-indicator

Een hulpmiddel die verkleurt wanneer je hem in een zure of basische oplossing dompelt. De kleur is afhankelijk van de zuurtegraad van de oplossing en het type indicator dat je gebruikt.

Zuurtegraad

Universele Indicator                    (papier of vloeibaar)

Tabel 69 Zuur- en base-indicatoren (blz 105)

Methylrood 
Fenolftaleïne   

Hoe werk een pH-meter?

Het spanningsverschil tussen twee elektroden is een maat voor de pH. (H3O+ en OH-)

Een pH-meter is instaat om continue de pH van een oplossing te meten en is nauwkeuriger dan een indicator.

 

Eigenschappen zure/basische oplossingen

Eigenschappen zure oplossingen:

• Smaken zuur;
• Kleurt lakmoes rood;
• Tasten onedele metalen aan;
• pH ligt tussen de 0 en 7.

Eigenschappen basische oplossingen:

• Smaakt zeepachtig;
• Kleurt lakmoes blauw;
• Werken ontvettend;
• pH ligt tussen de 7 en 14

Zowel zure- als basische oplossingen bevatten ionen (H3O+ of OH-).

H3O+ - Hydroxonium-ion

OH-    - Hydroxide-ion

Wat gebeurt er als je een zuur oplost?

H2O is een dipool

1. Het zuur lost op in water (van l  naar aq)
   
   
2. De gedeeltelijk negatief (∂-) geladen kant van het H2O molecuul trekt een H+ (proton) weg van het zuur. Er ontstaat H3O+ en een Zuurrest –ion. 
   
   

• Het zuur protolyseert (ioniseert)
• Des te sterker het zuur, des te verder het protolyseert
• Het H3O+-ion is de oorzaak van de zure eigenschappen van een oplossing
  

1. 1 H2SO4 (l) -> 1 H2SO4 (aq)
   
   
2. 1 H2SO4 (aq) + 2 H2O -> 2 H3O+ (aq) + 1 SO42- (aq)

Wat gebeurt er als je een base oplost?

Wanneer je een base oplost in water ontstaat er een OH--ion.

Natriumhydroxide is een bekende base met molecuulformule NaOH

Een verbinding van een metaal met een OH--ion noem je een hydroxide.

Sommige hydroxiden kun je oplossen in water, maar de meeste lossen slecht op.

Een oplossing van een hydroxide in water noem je ook wel een loog.

NaOH (s) -> Na+ (aq) + OH- (aq)

Veelvoorkomende zuren/basen

Organische zuren

Anorganische zuren

• Zuren met zuurstof
  
  
  
• Zuren zonder zuurstof
  

Veelvoorkomende base

Mierenzuur, Azijnzuur, Citroenzuur, Appelzuur

Salpeterzuur, Zwavelzuur, Fosforzuur, Koolzuur

Waterstofchloride, Waterstofbromide, Waterjodide

Natriumhydroxide                  NaOH

Kaliumhydroxide                    KOH

Calciumhydroxide                  Ca(OH)2

Soda                                           Na2CO3

Ammoniak                               NH3

Is gootsteenontstopper een base of een basische oplossing?

Welke kleur krijgt lakmoespaper wanneer je het in gootsteenontstopper dompelt?

1. Roze
2. Rood
3. Blauw
4. Groen

Als operator moet je oplossing maken met een pH tussen de 6 - 7,5. Welke indicator gebruik je hiervoor?

1. Lakmoes
2. Methylrood
3. Broomthymolblauw
4. Fenolftaleïne

Noem 3 eigenschappen van zure oplossingen

Noem 3 eigenschappen van basische oplossingen

Geef de protolyse-reactie van het oplossen van waterstofchloride.

Geef de oplossingsreactie van Calciumhydroxide

Wat voor een type zuur is Azijnzuur (CH3COOH)

1. Organisch Zuur
2. Anorganisch zuur (met zuurstof)
3. Anorganisch zuur (zonder zuurstof)
4. Zure oplossing

Welk type zuur is waterstoffluoride?

1. Organisch zuur
2. Anorganisch zuur (met zuurstof)
3. Anorganisch zuur (zonder zuurstof)
4. Zure oplossing

Wat heb je geleerd?

Zelfstudie

Slotopdracht (blz 337)

Zelftoets Hst. 13
(blz 339)